ملط

مَلَط، یا میلِت، یا میلِتوس شهر مشهور ایونیای باستان، در غرب آناتولی بر ساحل دریای اژه است. ویرانه های آن در استان آیدین ترکیهٔ امروزی باقی است. به این شهر در یونانی Miletos و در لاتین Miletus می گفتند.
نخستین نشانه های سکونت در این محل به دلیل بالا آمدن سطح آب و ته نشینی رسوبات غیرقابل دسترس گشته است. نخستین شواهد موجود مربوط به عصر نوسنگی می باشد. در دوره های نخست و عصر برنز، سکونت، تحت نفوذ مینوسی ها درآمد. در افسانه ها آمده که هجوم اهل اقریطس ( کرت ) باعث جابجایی بومیان Lelegesای آنجا شد. این محل پس از آن میلت نامیده شد.
در سال های نخست عصر برنز، در سدهٔ ۱۳ پیش از میلاد، شاهد ورود لووی زبانان از جنوب مرکزی آناتولی که خود را کاریان می دانستند بود. پس تر، در آن قرن، نخستین یونانیان رسیدند و خود را آخایوس خواندند. در آن زمان آن شهر برضد امپراتوری هیتی ها شورش کرد. پس از سقوط آن امپراتوری شهر در قرن ۱۲ پ. م. خراب شد و در آغاز ۱۰۰۰ پ. م. به طور گسترده توسط یونانیان ایونی بازنشینی شد. برپایهٔ یک افسانه، بنیاد ایونیان در آنجا با حمایت شخصی به نام نلئوس از پیلوپونیس ( Peloponnesus ) بوده است.
دورهٔ میانهٔ یونانیان زمان سکونت ایونیان و اتحاد و پیوستگی آن ها تحت اتحادی به نام پیمان ایونی بود. دورهٔ کهن یونان با جرقهٔ ناگهانی و تابان هنر و فلسفه در سواحل آناتولی آغاز شد. نخستین دانش یونان توسط مکتب ملیسی فلسفه ( Milesian School of philosophy ) بنیان گذارده شد.
در سال ۷۵۰ ق. م. این شهر آبادترین شهر یونیه و بعدها بزرگترین شهر تجارتی دنیا بوده است و به واسطهٔ آبادی و زیبایی، مردم آن به ثروت و رفاه فوق العاده ای دست یافتند.
تالس دانشمند نامدار سدهٔ ششم میلادی در سال ۵۸۷ پ. م. به آن شهر رفت و در آنجا به آموزش مشغول شد. در سال ۵۰۴ پ. م. به دست ایرانیان افتاد تا سرانجام در دورهٔ حکومت سلجوقی و بعد تیموری به کلی ویران شد و اکنون خرابه های آن برجاست. [ ۱] در عصر هخامنشی دانشکده های عالی و مهم در شهرهای بورسیپه، میلت، ارخویی، ری، و بلخ جهت آموزش علم طب تأسیس گردید. [ ۲] [ ۳]