مَلَط، یا میلت، شهر مشهور ایونیای باستان، در غرب آناتولی بر ساحل دریای اژه است. ویراانه های آن در استان آیدین ترکیهٔ امروزی باقی است.
محتویات [نمایش]
تاریخچه [ویرایش]
نخستین نشانه های سکونت در این محل به دلیل بالا آمدن سطح آب و ته نشینی رسوبات غیرقابل دسترس گشته است. نخستین شواهد موجود مربوط به عصر نوسنگی می باشد. در دوره های نخست و عصر برنز، سکونت، تحت نفوذ مینوسی ها درآمد. در افسانه ها آمده که حجوم اهل اقریطس ( کرت ) باعث جابجایی بومیان Lelegesای آنجا شد. این محل پس از آن میلت نامیده شد.
... [مشاهده متن کامل]
در سال های نخست عصر برنز، در سدهٔ ۱۳ پیش از میلاد، شاهد ورود لووی زبانان از جنوب مرکزی آناتولی که خود را کاریان می دانستند بود. پس تر، در آن قرن، نخستین یونانیان رسیدند و خود را آخایوس خواندند. در آن زمان آن شهر برضد امپراطوری هیتی ها شورش کرد. پس از سقوط آن امپراطوری شهر در قرن ۱۲ پ. م. خراب شد و در آغاز ۱۰۰۰ پ. م. به طور گسترده توسط یونانیان ایونی بازنشینی شد. برپایهٔ یک افسانه، بنیاد ایونیان در آنجا با حمایت شخصی به نام نلئوس از پیلوپونیس ( Peloponnesus ) بوده است.
دورهٔ میانهٔ یونانیان زمان سکونت ایونیان و اتحاد و پیوستگی آن ها تحت اتحادی به نام پیمان ایونی بود. دورهٔ کهن یونان با جرقهٔ ناگهانی و تابان هنر و فلسفه در سواحل آناتولی آغاز شد. نخستین دانش یونان توسط مکتب ملیسی فلسفه ( Milesian School of philosophy ) بنیان گذارده شد.
قس ترکی استانبولی
Milet ( Klasik Yunanca: Μίλητος, Milētos ve Latince Miletus ) Anadolu'nun batısında, Ege bölgesinde ( klasik adı Meander olan ) 'Büyük Menderes Nehrinin hemen ağzına yakın deniz kıyısında bir antik liman şehridir. Şimdi Aydın'in Söke İlçesi'nde Akkoy'un 5km. kuzeyinde ve Balat köyü yakınında bir harebe halinde olup limanı Büyük Menderes tarafından doldurulduğu için yaklaşık 10km denizden içeride bir mevkidedir.
Konu başlıkları [göster]
Tarihçe [değiştir]
Miletos Yerleşim Planı
Kentin örnek modeli. H. Schleif ve K. Stephanowitz tarafından 1968 yapılmıştır. Ölçek 1:300, Bergama Müzesi, Berlin
Cilalı taş devri [değiştir]
Miletos'un taş devrinden beri yerleşke olduğu bilinmektedir. Fakat Miletos ve etrafında bulunan adalarda taş devrinde yaşayanlar hakkında arkeolojik delil bulunmamaktadır ve bu Ege Denizi'nin sularının yükselemesine ve Büyük Menderes'in ağzının birkaç kere değişmesine atfedilmektedir. Arkeolojik araştırmalarla elde edilen bilgilere göre ise Miletos ilk olarak MÖ 3500 - 3000 yıllarında Cilalı Taş Devri'ni yaşıyanların bir yerleşkesi olmuştur. [1]Bafa Gölü dibinden alınan sondaj örneklemlerinde yapılan polen sayımlarına göre Büyük Menderes vadisinde Miletos'tan daha içeride bulunan alanlarda yaprak döken ağaçlıklı çayırsal alanlar bulunmakta ve cilalı taş devri yerleşkeleri için hayvancılık yapmaya uygunluk sağlamaktadır. Cilalı taş devri yerleşkelerinin su kaynaklarına yakın, stratejik olarak iyi korunabilecek ( örneğin Büyük Menderes kenarında ve sahilde yüksek uçurumlu ) mevkilerde ve ada kıyılarında bulunduğu, hayvancılık ve deniz ürünleri ile geçindikleri kabul edilmektedir.
Bronz devri ve Girit Minos ilişkileri [değiştir]
Miletos'ta Bronz Devri arkeolojik kalıntıları MÖ 1900 civarında ticaret ile ele geçirilmiş olan Girit, Minos Uygarlığı tarafından üretilmiş bronz eşyalar halinde görülmektedir. Bundan çıkarılan sonuca göre, Miletos bu devirde, Anadolu'nun içleriyle ilişkilerle değil, Ege Denizi'nden gelen ilişkileri ile gelişmiştir. Antik Miletos şehrinin bulunma efsanesine göre şehrin ilk yaşayanları Girit üzerinden gelmiştir. Çok ünlü Roma zamanında yaşamış ( d. MÖ 63/64 – ö. MS 24 ) Yunan geografyacısı Strabon'a göre [2]
Ephorus şunu bildirmiştir: Miletos'un bulunduğu yere yakın, denizden epeyce yüksek bir tepe mevkinde ilk defa Giritliler tarafından bir yerleşke kurulmuş ve bu onlar tarafından tahkim edilmiştir. Eskiden Lelegler tarafından yerleşilmiş olan ve onların elinde bulunan şimdiki Miletos mevkindeki araziler üzerine, Sarpedon eski Giritliler tarafından kurulan şehirden getirdiği koloniciler ile yeni bir şehir kurmuş ve bu yeni kurulan şehir Miletus anısına adlandırılmıştır.
Diğer antik şehirlerin aksine olarak, Miletos hakkında eski klasik tarihçiler ve coğrafyacılar şehrin kurulması hakkında daha renkli efsaneler anlatmamaktadırlar.
Hitit dönemi [değiştir]
Miletos hakkında ilk yazılı arkeolojik kaynaklar Geç Bronz Dönemi'ne ait olup bunlar Hitit kaynaklıdır. Bu yazılı belgeler Miletos şehrinin o zamanlar bir Hitit şehri olduğunu doğrulamaktadırlar. Diğer taraftan, Miletos şehrinin surlarının da diğer Hitit surlu şehirler planına göre inşa edildiği gösterilmiştir. [3]
Tarihi tesbit edilen Miletos ismi geçen ilk yazılı belge Miletos'un Millawanda şehri adıyla Hitit Kralı olan II. Murisili'nin vakanamelerinde bulunmaktadır. Yaklaşık MÖ 1320de Milliwanda şehri Arzawa'lı Uhha - Ziti'nin isyanına destek göstermiştir. II. Murisili generalleri olan Mala - Ziti ve Gulla'ya Milliwanda'ya hücum etmelerini emretmiş ve onların hücumu sırasında şehrin bazı kısımları yanmıştır. Miletos'ta yapılan arkeolojik kazılarda söz konusu döneme ait tabakalarda büyük bir yangın olduğu açığa çı . . .
محتویات [نمایش]
تاریخچه [ویرایش]
نخستین نشانه های سکونت در این محل به دلیل بالا آمدن سطح آب و ته نشینی رسوبات غیرقابل دسترس گشته است. نخستین شواهد موجود مربوط به عصر نوسنگی می باشد. در دوره های نخست و عصر برنز، سکونت، تحت نفوذ مینوسی ها درآمد. در افسانه ها آمده که حجوم اهل اقریطس ( کرت ) باعث جابجایی بومیان Lelegesای آنجا شد. این محل پس از آن میلت نامیده شد.
... [مشاهده متن کامل]
در سال های نخست عصر برنز، در سدهٔ ۱۳ پیش از میلاد، شاهد ورود لووی زبانان از جنوب مرکزی آناتولی که خود را کاریان می دانستند بود. پس تر، در آن قرن، نخستین یونانیان رسیدند و خود را آخایوس خواندند. در آن زمان آن شهر برضد امپراطوری هیتی ها شورش کرد. پس از سقوط آن امپراطوری شهر در قرن ۱۲ پ. م. خراب شد و در آغاز ۱۰۰۰ پ. م. به طور گسترده توسط یونانیان ایونی بازنشینی شد. برپایهٔ یک افسانه، بنیاد ایونیان در آنجا با حمایت شخصی به نام نلئوس از پیلوپونیس ( Peloponnesus ) بوده است.
دورهٔ میانهٔ یونانیان زمان سکونت ایونیان و اتحاد و پیوستگی آن ها تحت اتحادی به نام پیمان ایونی بود. دورهٔ کهن یونان با جرقهٔ ناگهانی و تابان هنر و فلسفه در سواحل آناتولی آغاز شد. نخستین دانش یونان توسط مکتب ملیسی فلسفه ( Milesian School of philosophy ) بنیان گذارده شد.
قس ترکی استانبولی
Milet ( Klasik Yunanca: Μίλητος, Milētos ve Latince Miletus ) Anadolu'nun batısında, Ege bölgesinde ( klasik adı Meander olan ) 'Büyük Menderes Nehrinin hemen ağzına yakın deniz kıyısında bir antik liman şehridir. Şimdi Aydın'in Söke İlçesi'nde Akkoy'un 5km. kuzeyinde ve Balat köyü yakınında bir harebe halinde olup limanı Büyük Menderes tarafından doldurulduğu için yaklaşık 10km denizden içeride bir mevkidedir.
Konu başlıkları [göster]
Tarihçe [değiştir]
Miletos Yerleşim Planı
Kentin örnek modeli. H. Schleif ve K. Stephanowitz tarafından 1968 yapılmıştır. Ölçek 1:300, Bergama Müzesi, Berlin
Cilalı taş devri [değiştir]
Miletos'un taş devrinden beri yerleşke olduğu bilinmektedir. Fakat Miletos ve etrafında bulunan adalarda taş devrinde yaşayanlar hakkında arkeolojik delil bulunmamaktadır ve bu Ege Denizi'nin sularının yükselemesine ve Büyük Menderes'in ağzının birkaç kere değişmesine atfedilmektedir. Arkeolojik araştırmalarla elde edilen bilgilere göre ise Miletos ilk olarak MÖ 3500 - 3000 yıllarında Cilalı Taş Devri'ni yaşıyanların bir yerleşkesi olmuştur. [1]Bafa Gölü dibinden alınan sondaj örneklemlerinde yapılan polen sayımlarına göre Büyük Menderes vadisinde Miletos'tan daha içeride bulunan alanlarda yaprak döken ağaçlıklı çayırsal alanlar bulunmakta ve cilalı taş devri yerleşkeleri için hayvancılık yapmaya uygunluk sağlamaktadır. Cilalı taş devri yerleşkelerinin su kaynaklarına yakın, stratejik olarak iyi korunabilecek ( örneğin Büyük Menderes kenarında ve sahilde yüksek uçurumlu ) mevkilerde ve ada kıyılarında bulunduğu, hayvancılık ve deniz ürünleri ile geçindikleri kabul edilmektedir.
Bronz devri ve Girit Minos ilişkileri [değiştir]
Miletos'ta Bronz Devri arkeolojik kalıntıları MÖ 1900 civarında ticaret ile ele geçirilmiş olan Girit, Minos Uygarlığı tarafından üretilmiş bronz eşyalar halinde görülmektedir. Bundan çıkarılan sonuca göre, Miletos bu devirde, Anadolu'nun içleriyle ilişkilerle değil, Ege Denizi'nden gelen ilişkileri ile gelişmiştir. Antik Miletos şehrinin bulunma efsanesine göre şehrin ilk yaşayanları Girit üzerinden gelmiştir. Çok ünlü Roma zamanında yaşamış ( d. MÖ 63/64 – ö. MS 24 ) Yunan geografyacısı Strabon'a göre [2]
Ephorus şunu bildirmiştir: Miletos'un bulunduğu yere yakın, denizden epeyce yüksek bir tepe mevkinde ilk defa Giritliler tarafından bir yerleşke kurulmuş ve bu onlar tarafından tahkim edilmiştir. Eskiden Lelegler tarafından yerleşilmiş olan ve onların elinde bulunan şimdiki Miletos mevkindeki araziler üzerine, Sarpedon eski Giritliler tarafından kurulan şehirden getirdiği koloniciler ile yeni bir şehir kurmuş ve bu yeni kurulan şehir Miletus anısına adlandırılmıştır.
Diğer antik şehirlerin aksine olarak, Miletos hakkında eski klasik tarihçiler ve coğrafyacılar şehrin kurulması hakkında daha renkli efsaneler anlatmamaktadırlar.
Hitit dönemi [değiştir]
Miletos hakkında ilk yazılı arkeolojik kaynaklar Geç Bronz Dönemi'ne ait olup bunlar Hitit kaynaklıdır. Bu yazılı belgeler Miletos şehrinin o zamanlar bir Hitit şehri olduğunu doğrulamaktadırlar. Diğer taraftan, Miletos şehrinin surlarının da diğer Hitit surlu şehirler planına göre inşa edildiği gösterilmiştir. [3]
Tarihi tesbit edilen Miletos ismi geçen ilk yazılı belge Miletos'un Millawanda şehri adıyla Hitit Kralı olan II. Murisili'nin vakanamelerinde bulunmaktadır. Yaklaşık MÖ 1320de Milliwanda şehri Arzawa'lı Uhha - Ziti'nin isyanına destek göstermiştir. II. Murisili generalleri olan Mala - Ziti ve Gulla'ya Milliwanda'ya hücum etmelerini emretmiş ve onların hücumu sırasında şehrin bazı kısımları yanmıştır. Miletos'ta yapılan arkeolojik kazılarda söz konusu döneme ait tabakalarda büyük bir yangın olduğu açığa çı . . .