ملایر شهرستان

مَلایِر، شهرستانواقع در جنوب شرقی استان همدان، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های جوکار، سامن، و زند، با مرکزیت اداری شهر ملایر. از شمال به شهرستان همدان، از شرق به استان مرکزی (شهرستان های اراک و شازند)، از جنوب به استان لرستان (شهرستان بروجرد)، و از غرب به شهرستان های نهاوند و تویسرکان محدود است. شهرستان ملایر عمدتاً کوهستانی است و روبه جنوب شرقی بر ارتفاع کوه های آن افزوده می شود. مهم ترین کوه های آن عبارت اند از کوه کمرسیر (۲,۹۵۰ متر) که بلندترین کوه آن است؛ کوله بید، سردکوه. بستر رودخانۀ خرم آباد یا ملایر، که در نواحی مرکزی آن جای دارد، دشت نسبتاً همواری است که شهر ملایر را در خود جای داده است. اقلیم این شهرستان معتدلِ مایل به سرد، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک، و جمعیت آن ۲۹۰,۱۹۷ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از سامن، زنگنۀ علیا، جوکار، حسین آباد شاملو، ازندریان، سید شهاب، میانده، حسین آباد ناظم، مهرآباد، ازناو، جوراب، جوزان، کهکدان، و آورزمان. راه اراک به نهاوند و راه بروجرد به همدان و نیز راه ملایر به کمیجان راه های اصلی آن است و با مجموعه ای از راه های فرعی و روستایی شبکۀ راه های زمینی این شهرستان را تشکیل می دهد. شهرستان ملایر سرزمینی کشاورزی است که ساکنان آن عمدتاً به زراعت و دامداری اشتغال دارند و نساجی، تولید مواد غذایی، لبنیات، الیاف صنعتی، و مصالح ساختمانی ازجمله فعالیت های صنعتی آن است. روستای گلوشگرد، واقع در چند کیلومتری قلعۀ زندیه در این شهرستان، زادگاه کریم خان زند است.