ملامتی

/malAmati/

لغت نامه دهخدا

ملامتی. [ م َ م َ ] ( ص نسبی ) مأخوذ ازتازی ، منسوب به ملامت و سزاوار نکوهش و مستحق ملامت. ( ناظم الاطباء ). || پیرو فرقه ملامتیه. ملامی : ترس قدریان و رجای مرجیان صفت ملامتی بود و اندر تحت این رمزی است. ( کشف المحجوب هجویری چ لنینگراد ص 74 ). مرائی راهی رود که خلق ورا قبول کند و ملامتی به تکلف راهی رود که خلق ورا رد کند. ( کشف المحجوب هجویری ایضاً ص 75 ). پس ملامتی را باید که نخست خصومت دنیائی و عقبائی از خلق منقطع کند. ( کشف المحجوب هجویری ایضاً ص 75 ).
از پس کنیت سگی چیست به شهر نام ما
دردکش ملامتی ، سیم کش قلندری.
خاقانی ( دیوان چ سجادی ص 428 ).
و رجوع به ملامتیان شود.

فرهنگ فارسی

( صفت ) ۱ - منسوب به ملامت ۲ - پیرو ملامتیه : [ از پس کنیت سگی چیست بشهر نام ما? درد کش ملامتی سیم کش قلندری . ] ( خاقانی . سج . ۴۲۸ ) توضیح در عربی تائ مصدری و نظایر آن از آخر کلمات ملحق به یائ نسبت حذف شود و [ ملامی ] گویند اما در فارسی ملامتی و اباحتی بسیار استعمال شود.

فرهنگ عمید

۱. سزاوار ملامت و سرزنش.
۲. (تصوف ) = ملامتیه

پیشنهاد کاربران

**ملامتی** ( در عربی: ملامتیه ) یکی از جریان های مهم عرفانی و اخلاقی در تاریخ تصوف اسلامی است که پیروان آن به �ملامتیان� شهرت دارند. این جریان از قرن سوم هجری در خراسان شکل گرفت و بعدها تأثیر زیادی بر عرفان اسلامی و ادبیات فارسی گذاشت.
...
[مشاهده متن کامل]

### معنای لغوی و اصطلاحی
- **ملامت** در لغت به معنای سرزنش و نکوهش است.
- **ملامتی** به معنای کسی است که سرزنش را می پذیرد و حتی آن را بر خود روا می دارد.
### اصول و ویژگی های ملامتیه
1. **پنهان کاری در عبادت و نیکی:**
ملامتیان معتقد بودند که باید اعمال نیک و عبادت های خود را از چشم مردم پنهان کنند تا دچار ریا نشوند.

2. **پرهیز از شهرت و مقبولیت اجتماعی:**
آنان می کوشیدند تا جلب توجه نکنند و حتی گاهی عمداً کاری می کردند که مردم آن ها را سرزنش کنند تا از شهرت و محبوبیت دور بمانند.
3. **جهاد با نفس:**
ملامتیه بر مبارزه با نفس و خودخواهی تأکید داشتند و معتقد بودند که بزرگ ترین دشمن انسان، نفس اوست.
4. **تحمل سرزنش:**
ملامتیان سرزنش و نکوهش دیگران را وسیله ای برای تزکیه نفس و دوری از خودبینی می دانستند.
### تفاوت ملامتیه با سایر فرق صوفیه
- صوفیان معمولاً به زهد و عبادت آشکار و گاه جلب احترام مردم گرایش داشتند، اما ملامتیان بر خلاف آن ها، بر پنهان کاری و حتی تحمل بدنامی تأکید می کردند.
- هدف اصلی ملامتیه، خلوص نیت و دوری از ریا بود.
### تأثیر ملامتیه بر ادبیات و عرفان
- اندیشه های ملامتی در آثار بسیاری از شاعران و عارفان ایرانی مانند حافظ، عطار، سنایی و مولانا دیده می شود.
- مفاهیمی مانند �عشق پنهان�، �عبادت بی نام و نشان� و �دوری از ریا� از آموزه های ملامتیه الهام گرفته اند.
### نمونه هایی از اشعار مرتبط با ملامتی
> به طاعت ارچه نکوشیدم از ملامت خلق
> به ترک معصیت و حرص و آز کوشیدم
> ( حافظ )
## جمع بندی
**ملامتی** یعنی کسی که برای خلوص نیت و دوری از ریا، خوبی هایش را پنهان می کند و حتی بدنامی و سرزنش را به جان می خرد تا به مقام صدق و اخلاص برسد. این مکتب عرفانی، تأثیر عمیقی بر فرهنگ و ادبیات ایران داشته است.