[ویکی فقه] ملا پیونده یا ملا پاونده از رهبران سیاسی روحانی افغانستان در قرن چهاردهم هجری می باشد.
در اواخر ماه صفر و یا اویل ربیع الاول ۱۳۰۶ ق/ نوامبر ۱۸۸۸ و هنگام شورش طایفه اندری وی به همراه مفتی عبدالرحیم و چند تن دیگر، نامه ای خطاب به مردم «جاغوری» در ولایت «غزنه» نوشته و از تردید آنان در یاری کردن به ایشان گلایه نمودند و خود را دشمن پادشاه، امیرعبدالرحمن خان (۱۲۹۷-۱۳۱۹ق) دانستند. ماموران امیر، نامه را به وی نشان دادند و او (که در آن زمان در ترکستان به سر می برد) در ۸ ربیع الاول همان سال دستور داد تا همه نویسندگان را دستگیر کنند و به قتل رسانند که از جمله آنان ملا پیونده بود. اما و ظاهرا از آن توطئه جان سالم به در برد.
مبارزه با انگلیسی ها
به دنبال «معاهده دیورند» میان امیر عبدالرحمن خان (۱۲۹۷-۱۳۱۹ق)، پادشاه افغانستان، با ژنرال «دیورند» نماینده انگلستان، در ۱۳۱۱ق/۱۸۹۳، برخی از مناطق سرحدی افغانستان و طوایف آنجا مانند باجور، وزیری، مسعودی و تیرا که مبارزات گسترد ه ای بر ضد انگلیسی ها انجام داده بودند به انگلستان واگذار شد و امیر متعهد گردید که هیچ گونه دخالت و چشمداشتی نسبت به آن مناطق و مردم آنجا نداشته باشد. این معاهده با فشار سیاسی انگلستان و بدون رای گیری امیر عبدالرحمن با نمایندگان طوایف سحدی و نیز بدون نظرخواهی از معتمدان دربار، امضا گردید. وقتی که مردم طوایف سرحدی از توافق پنهانی امیر با انگلیسی ها آگاه شدند و از یاری امیر در مقابله با انگلیسی ها ناامید گردیدند خود قیام کردند. علمای مجاهدی چون ملانجم الدین، ملا یارمحمد قدیم و ملا پیونده در راس نیروهای مبارز طوایف قرار گرفتند. طایفه وزیری و مسعودی به رهبری ملا پیونده بر نیروهای انگلیسی حمله برده و تلفات سنگینی به آنها وارد نمودند. امیر گرچه اقدام نظامی آشکاری در حمایت از طوایف سرحدی انجام نداد اما برای حفظ حیثیت سیاسی خود، مخفیانه برای آنها پول و اسلحه فرستاد تا از آن طریق خود را مخالف انگلیسی ها و همدرد آنها نشان دهد. علاوه بر آن مبلغانی به سرحدات اعزام کرد و به نشر رسالات تبلیغی جهادی در میان مردم آن ناحیه پرداخت.
همکاری با امیرعبدالرحمن
این اقدامات امیر موجب گردید تا رهبران جهادی سرحد گمان برند که امیر سیاستی ضد انگلیسی در پیش گرفته است، از اینرو بار دیگر متوجه وی شدند و نامه هایی راجع به وجوب اطاعت از امیر در برابر انگلیسی ها از تمام سرحدات به امیر نوشتند و رهبران بزرگی مانند ملاپیونده و ملا نجم الدین بعدها برای اظهار اطاعت از امیر به کابل آمدند و به تشویق لفظی وی سال ها به جهاد خود ادامه دادند.
تبادل نامه جهت اتحاد علیه انگلیسی ها
...
در اواخر ماه صفر و یا اویل ربیع الاول ۱۳۰۶ ق/ نوامبر ۱۸۸۸ و هنگام شورش طایفه اندری وی به همراه مفتی عبدالرحیم و چند تن دیگر، نامه ای خطاب به مردم «جاغوری» در ولایت «غزنه» نوشته و از تردید آنان در یاری کردن به ایشان گلایه نمودند و خود را دشمن پادشاه، امیرعبدالرحمن خان (۱۲۹۷-۱۳۱۹ق) دانستند. ماموران امیر، نامه را به وی نشان دادند و او (که در آن زمان در ترکستان به سر می برد) در ۸ ربیع الاول همان سال دستور داد تا همه نویسندگان را دستگیر کنند و به قتل رسانند که از جمله آنان ملا پیونده بود. اما و ظاهرا از آن توطئه جان سالم به در برد.
مبارزه با انگلیسی ها
به دنبال «معاهده دیورند» میان امیر عبدالرحمن خان (۱۲۹۷-۱۳۱۹ق)، پادشاه افغانستان، با ژنرال «دیورند» نماینده انگلستان، در ۱۳۱۱ق/۱۸۹۳، برخی از مناطق سرحدی افغانستان و طوایف آنجا مانند باجور، وزیری، مسعودی و تیرا که مبارزات گسترد ه ای بر ضد انگلیسی ها انجام داده بودند به انگلستان واگذار شد و امیر متعهد گردید که هیچ گونه دخالت و چشمداشتی نسبت به آن مناطق و مردم آنجا نداشته باشد. این معاهده با فشار سیاسی انگلستان و بدون رای گیری امیر عبدالرحمن با نمایندگان طوایف سحدی و نیز بدون نظرخواهی از معتمدان دربار، امضا گردید. وقتی که مردم طوایف سرحدی از توافق پنهانی امیر با انگلیسی ها آگاه شدند و از یاری امیر در مقابله با انگلیسی ها ناامید گردیدند خود قیام کردند. علمای مجاهدی چون ملانجم الدین، ملا یارمحمد قدیم و ملا پیونده در راس نیروهای مبارز طوایف قرار گرفتند. طایفه وزیری و مسعودی به رهبری ملا پیونده بر نیروهای انگلیسی حمله برده و تلفات سنگینی به آنها وارد نمودند. امیر گرچه اقدام نظامی آشکاری در حمایت از طوایف سرحدی انجام نداد اما برای حفظ حیثیت سیاسی خود، مخفیانه برای آنها پول و اسلحه فرستاد تا از آن طریق خود را مخالف انگلیسی ها و همدرد آنها نشان دهد. علاوه بر آن مبلغانی به سرحدات اعزام کرد و به نشر رسالات تبلیغی جهادی در میان مردم آن ناحیه پرداخت.
همکاری با امیرعبدالرحمن
این اقدامات امیر موجب گردید تا رهبران جهادی سرحد گمان برند که امیر سیاستی ضد انگلیسی در پیش گرفته است، از اینرو بار دیگر متوجه وی شدند و نامه هایی راجع به وجوب اطاعت از امیر در برابر انگلیسی ها از تمام سرحدات به امیر نوشتند و رهبران بزرگی مانند ملاپیونده و ملا نجم الدین بعدها برای اظهار اطاعت از امیر به کابل آمدند و به تشویق لفظی وی سال ها به جهاد خود ادامه دادند.
تبادل نامه جهت اتحاد علیه انگلیسی ها
...
wikifeqh: ملا_پیونده