ملا عبدالعزیز مفتی

دانشنامه عمومی

ملا عبدالعزیز مفتی ( درگذشته اواخر آبان ۱۳۱۲ ) ملقب به صدرالعلماء از روحانیون بلندپایه کردستان در دوره قاجار و پهلوی و نماینده سقز و بانه در مجلس شورای ملی بود.
ملا عبدالعزیز نزد علمای کردستان تحصیل کرد و سپس مسجدی کنار آرامگاه پیرغزائی در شهر سقز ساخت و در آن به تدریس و امامت و موعظه پرداخت. عده ای از روحانیون سقز در نامه به حکومت سقز و سنندج مدعی شدند که او از اسلام منحرف شده و علیه او تظاهراتی به راه انداختند و به مسجد و خانه اش حمله کردند. ملا عبدالعزیز ناچار به فرار به تهران و سکونت در مسجد و مدرسه مروی شد. در همین مدرسه با سید حسن مدرس آشنا شد که برایش از احمدشاه فرمان شیخ الاسلامی گرفت. احمدشاه همچنین به او لقب صدرالعلماء داد. ملاعبدالعزیز به سقز بازگشت و به تدریس و امامت در مسجد پیرغزائی ادامه داد. [ ۱]
صدرالعلماء به تشویق مدرس نامزد انتخابات دوره پنجم مجلس شورای ملی شد و این بار به نمایندگی از سقز و بانه به تهران رفت. او با وجود دوستی با مدرس به انقراض قاجاریه رأی داد و سپس عضو مجلس موسسانی شد که در آذر ۱۳۰۴ با تغییراتی در قانون اساسی به انتقال سلطنت به خاندان پهلوی رسمیت بخشید. در چهار دوره بعدی مجلس نیز که پس از به سلطنت رسیدن رضاشاه برپاشد ( ششم تا نهم ) ملاعبدالعزیز کرسی خود را حفظ کرد. او در سراسر دوران نمایندگی، عضو کمیسیون عدلیه بود. با اختیاراتی که علی اکبر داور، وزیر عدلیه از مجلس گرفت، قوانین قضائی به جای مجلس، با تصویب کمیسیون لازم الاجرا می شد و از این رو، نمایندگان عضو کمیسیون عدلیه نقش مهمی در پی ریزی نظام نوین قضائی کشور بازی کردند.
ملا عبدالعزیز در سراسر دوران نمایندگی اش، تنها روحانی اهل سنت در مجلس بود. به کوشش او در ۳۱ تیر ۱۳۱۲ قانون «اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاکم» به تصویب کمیسیون عدلیه رسید که احوال شخصیه ( حقوق مربوط به ازدواج و طلاق و ارث و سرپرستی ) ایرانیان غیرشیعه را که مذهب آنان به رسمیت شناخته شده باشد، باید بر اساس «قواعد و عادات مسلمه متد اوله در مذهب آنان» در محاکم رسیدگی می شد، بجز در مواردى که به «انتظامات عمومى» مربوط می شد. [ ۲]
هنگامی که رضاشاه فرمان تغییر لباس صادر کرد، ملا عبدالعزیز و شماری از علمای کردستان، لباس روحانیت از تن در آوردند و کت و شلوار و کلاه پهلوی پوشیدند، در حالی که ملا خلیل مفتی عشایر منگور مهاباد علیه رضاشاه اعلام جهاد کرد. در سفری که رضا شاه به همراه پسرش به سقز و مهاباد کرد، همراه با دیگر روحانیون سقز به پیشواز او رفت. رضا شاه با دیدن آنان گفت: «شما چرا لباس روحانیت را درآوردید؟ من نگفتم مشایخ و روحانیون کلاه بگذارند. شماها باید لباس خودتان را بپوشید و مردم عامی و کارمندان، کلاه پهلوی و کت و شلوار بپوشند». [ ۱]
عکس ملا عبدالعزیز مفتی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران