ملا دو پیازه

ملا دوپیازه ( ۱۵۲۷–۱۶۲۰ ) مشاور و وزیر اکبر، پادشاه گورکانیان، بود. ملا دو پیازه یک شخصیت اهل شوخی و مزاح بود و رقیب بیربال به شمار می رفت. اگرچه این داستان های عامیانه از اواخر سلطنت اکبر ( ۱۵۵۶–۱۶۰۵ ) سرچشمه گرفت، ملا دو پیازه خیلی دیرتر ظاهر شد. اکثر محققان شخصیتش را کاملاً تخیلی می دانند. محققین او را فرزند فرمانده وفادار گورکانیان بیرم خان می دانند که در راه رفتن به حج توسط ادهم خان پسر ماهم آنگا کشته شد. ملا بعداً توسط اکبر در دربار پذیرفته شد و حتی به او صدارت دادند.
در داستان های عامیانه، ملا دو پیازه به عنوان همتای مسلمان بیربال و به عنوان طرفدار اسلام سنتی به تصویر کشیده شده است. بیشتر اوقات در مباحثات از بیربال و اکبر برتری می یابد، اما داستان های دیگری نیز وجود دارد که او را با چهره ای منفی به تصویر می کشند.
هیچ گزارشی از دوران گورکانی به شخصی به نام ملا دو پیازه اشاره نکرده و جزوه هایی دربارهٔ زندگی و شوخی های او تنها در اواخر قرن نوزدهم منتشر شدند. یکی از محققین امروزی به نام حافظ محمود شیرانی بیان می کند که ملا دو پیازه شخصیتی تاریخی بود که نام اصلی او عبدالمومن بود و در هند به دنیا آمد و در سال ۱۵۸۲ به ایران رفت، پس از ۳۶ سال بازگشت و در سال ۱۶۲۰ میلادی درگذشت و در مادیا پرادش به خاک سپرده شد. دست نوشته هایی که از او یاد می کنند به نویسنده ای برمی گردند که در سال ۱۵۳۲ درگذشت؛ سال ها قبل از تولد اکبر. به گفته سی ام نعیم، شخصیت مذکورِ شیرانی تخیلی و مبتنی بر فولکلور ایرانی است که با اکبر ارتباطی ندارد.