مقیم و مسافر رساله ای سیاسی از نورالله نجفی اصفهانی است. تاریخ اتمام کتابت رساله، رجب سال ۱۳۲۷ ه. ق است که در اصفهان منتشر شده است. این رساله در سال های فترت میان مشروطیت اول و مشروطیت دوم نگاشته شده است. نویسنده در این رساله، روایتی اسلامی از نظام سیاسی مشروطیت ارائه می دهد. رساله مکالمات مقیم و مسافر که در ماجرای مشروطیت به نگارش درآمد جایگاه ممتازی در رساله های سیاسی آن روزگار کسب کرد و با اندیشه «دولت قدر مقدور» به تبیین فقهی - سیاسی مشروطیت پرداخت. بر اساس اصل قدر مقدور اثبات می شود که در قیاس با حکومت پادشاهی، مظالم دولت مشروطه کمتر و تا حد زیادی قابل کنترل است؛ و البته درعین حال معتقد است اگر مشروطه به استبداد جمعی منجر شود، ظلمی فراوان پدید می آید که اصلاح آن به راحتی مقدور نیست.
... [مشاهده متن کامل]
در اولین صفحه کتاب در چهار گوشه صفحه، کلمات عدالت، حُریت، مساوات و آزادی نقش بسته شده است.
مضمون این کتاب بر دفاع فکری از نوعی قرائت شرعی از مشروطیت بوده و نویسنده درصدد پاسخ گویی به سوالات نظام پارلمانی و مشروطه برآمده است. این کتاب طرحی نظریه پردازانه در قالب مباحثه و گفتگو است که طی آن عالم مشروطه خواه با عالم مشروعه خواه به گفتگو می پردازد و در نهایت عالم مشروطه خواه به اشکالات عالم مشروعه خواه، جواب داده و او نیز به وجوب مشروطه حکم می کند. این کتاب به عنوان سرفصل مردم سالاری دینی محسوب می شود. نورالله نجفی اصفهانی در این رساله درصدد پاسخگویی به پرسش های مخالفین مشروطه است که از موضع استبدادی یا از موضع مذهبی به مخالفت با مشروطیت می پرداختند یا با حرکات مشروطه خواهان افراطی مخالفت می کردند.
هم زمان با تألیف این کتاب میرزای نائینی مشهورترین اثر دینی خود، رساله تنبیه الامه و تنزیه المله را در دفاع از مشروطه نوشت.
سبک کتاب که مبتنی بر گفتگو است، در قالب پرسش و پاسخ تهیه شده و از این لحاظ در نوع خود تازه است و حکایت از ذوق لطیف نویسنده دارد که مجتهدی اصولی و عالمی آشنا با زمانه است. در این رساله، «حاج آقا نورالله» به عنوان «مسافر» که نماد یک مشروطه خواه دینی است با «حاجی مقیم» که نماینده چهره های دینداری است که بر اثر اقدامات ضد دینی برخی مشروطه خواهان نسبت به مشروطیت بدبین شده بودند، با حضور ناظری به نام «میرزا هدایت الله» به گفتگویی خیالی دربارهٔ حکومت و نظام مشروطیت می نشیند.
... [مشاهده متن کامل]
در اولین صفحه کتاب در چهار گوشه صفحه، کلمات عدالت، حُریت، مساوات و آزادی نقش بسته شده است.
مضمون این کتاب بر دفاع فکری از نوعی قرائت شرعی از مشروطیت بوده و نویسنده درصدد پاسخ گویی به سوالات نظام پارلمانی و مشروطه برآمده است. این کتاب طرحی نظریه پردازانه در قالب مباحثه و گفتگو است که طی آن عالم مشروطه خواه با عالم مشروعه خواه به گفتگو می پردازد و در نهایت عالم مشروطه خواه به اشکالات عالم مشروعه خواه، جواب داده و او نیز به وجوب مشروطه حکم می کند. این کتاب به عنوان سرفصل مردم سالاری دینی محسوب می شود. نورالله نجفی اصفهانی در این رساله درصدد پاسخگویی به پرسش های مخالفین مشروطه است که از موضع استبدادی یا از موضع مذهبی به مخالفت با مشروطیت می پرداختند یا با حرکات مشروطه خواهان افراطی مخالفت می کردند.
هم زمان با تألیف این کتاب میرزای نائینی مشهورترین اثر دینی خود، رساله تنبیه الامه و تنزیه المله را در دفاع از مشروطه نوشت.
سبک کتاب که مبتنی بر گفتگو است، در قالب پرسش و پاسخ تهیه شده و از این لحاظ در نوع خود تازه است و حکایت از ذوق لطیف نویسنده دارد که مجتهدی اصولی و عالمی آشنا با زمانه است. در این رساله، «حاج آقا نورالله» به عنوان «مسافر» که نماد یک مشروطه خواه دینی است با «حاجی مقیم» که نماینده چهره های دینداری است که بر اثر اقدامات ضد دینی برخی مشروطه خواهان نسبت به مشروطیت بدبین شده بودند، با حضور ناظری به نام «میرزا هدایت الله» به گفتگویی خیالی دربارهٔ حکومت و نظام مشروطیت می نشیند.
