مقیم خلیج فارس یا سرای بریتانیا در خلیج فارس ( به انگلیسی: The British residency of the Persian Gulf ) در واقع نمایندگی سیاسی بریتانیا در خلیج فارس بود که کاری شبیه یک سفارتخانه انجام می داد. ابتدا بیشتر به امور تجاری و بعدها رسیدگی به امور مستعمرات بریتانیا در سراسر خلیج فارس در دوره استعمار از سال ۱۷۶۳ تا ۱۹۷۱ که آخرین بقایای استعمار از جزایر سه گانه ایرانی خارج شدند را بر عهده داشت.
... [مشاهده متن کامل]
• ۱۷۶۳: توسط کمپانی هند شرقی بریتانیا دفتر مقیم سیاسی خلیج فارس یا سرای بریتانیا در خلیج فارس در بوشهر ایجاد شد.
• ۱۷۹۸: سلطان مسقط حق انحصاری تجارت را در سواحل خود در مقابل دریافت حق سالانه به کمپانی واگذار نمود.
• ۱۸۰۹: قرارداد مقدماتی ائتلاف بریتانیا با شاه ایران منعقد شد؛ و با قرارداد ۱۸۱۲ و ۱۸۱۴ تهران تکمیل شد.
• Jan/8. 1820 - 15 Mar1820
قرارداد دریایی با شیخ های ساحل آشتی ( ساحل دزدان سابق ) در مورد عدم درگیری قبیله ای و لغو برده فروشی و دزدی دریایی بسته شد.
• ۱۸۲۲: بریتانیا نمایندگی خلیج فارس وابسته به فرمانداری بمبی را تأسیس کردتا 1873. persian Gulf residency.
• ۱۸۲۲–۱۸۷۳: نمایندگی خلیج فارس تابع فرماندهی مستعمرات بمبی ای هند
• ۱۸۳۵: قرارداد آرامش و صلح به مدت ۶ ماه در فصل مرواریدبا شیخ های متصالحه /قراصنه.
• ۱۸۴۳: تمدید قرارداد مذکور.
• ۱۸۵۳: تمدید قرارداد مذکور به مدت نامعلوم/ نامحدود.
• ۱۸۵۶–۱۸۵۷:جنگهای ایران و بریتانیا اعلام جهاد توسط سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، معروف به صاحب عروه.
در اعتراض به تصرف هرات از سوی ایران؛ انگلیس با اعزام پنج فروند کشتی جنگی، جزیره خارگ را اشغال کرد و تهدید به تصرف سواحل خلیج فارس و نواحی فارس نمود. سپاه ایران به ناچار در ۱۸ جمادی الثانی ۱۲۵۴ ه. ق ( ۸ سپتامبر ۱۸۳۸ میلادی ) بدون اخذ نتیجه ای از محاصره هرات دست برداشت.
به دستور ناصرالدین شاه ، حسام السلطنه والی خراسان، هرات را محاصره کرد. دولت انگلیس بار دیگر به لشکرکشی بسوی بوشهر اقدام کرد. نیروهای انگلیسی با متفرق کردن نیروهای ایرانی، ۹ ربیع الثانی ۱۲۷۳/ ۷ دسامبر ۱۸۵۶ م. هلیله در دو فرسخی بوشهر را گرفتند. ناصرالدین شاه با تدارک سپاهی به فرماندهی شجاع الملک به جنوب اعزام کرد و سپاه خود را به نزدیکی برازجان رساند. قوای انگلیس پیش تاخته و برازجان را گرفتند اما در بازگشتشان به بوشهر در نزدیکی خوشاب در ۳ کیلومتری برازجان مورد هجوم سپاه ایران قرار گرفتند؛ ولی دست آخر غلبه با نیروهای بریتانیا بود. مجاهدین دشتستانی، دشتی، تنگستان و خشت برای نبرد نهایی هم داستان شدند. انگلیسی ها خرمشهر را هم گرفته و بسوی اهواز پیش تاختند. خارک، بوشهر، برازجان، خرمشهر و اهواز مورد اشغال یا هجوم انگلیسی ها واقع گردید. روسیه و فرانسه به ناصرالدین شاه پیشنهاد میانجیگری کردند و از او خواستند که نیروهای ایرانی هرات را تخلیه کند. سرانجام معاهده صلح به نام عهدنامه پاریس در ۷ رجب ۱۲۷۳ ق. بین دو کشور در جنگ منعقد شد و طی آن ایران از هرات و انگلیس از جنوب ایران خارج شدند.
... [مشاهده متن کامل]
• ۱۷۶۳: توسط کمپانی هند شرقی بریتانیا دفتر مقیم سیاسی خلیج فارس یا سرای بریتانیا در خلیج فارس در بوشهر ایجاد شد.
• ۱۷۹۸: سلطان مسقط حق انحصاری تجارت را در سواحل خود در مقابل دریافت حق سالانه به کمپانی واگذار نمود.
• ۱۸۰۹: قرارداد مقدماتی ائتلاف بریتانیا با شاه ایران منعقد شد؛ و با قرارداد ۱۸۱۲ و ۱۸۱۴ تهران تکمیل شد.
قرارداد دریایی با شیخ های ساحل آشتی ( ساحل دزدان سابق ) در مورد عدم درگیری قبیله ای و لغو برده فروشی و دزدی دریایی بسته شد.
• ۱۸۲۲: بریتانیا نمایندگی خلیج فارس وابسته به فرمانداری بمبی را تأسیس کردتا 1873. persian Gulf residency.
• ۱۸۲۲–۱۸۷۳: نمایندگی خلیج فارس تابع فرماندهی مستعمرات بمبی ای هند
• ۱۸۳۵: قرارداد آرامش و صلح به مدت ۶ ماه در فصل مرواریدبا شیخ های متصالحه /قراصنه.
• ۱۸۴۳: تمدید قرارداد مذکور.
• ۱۸۵۳: تمدید قرارداد مذکور به مدت نامعلوم/ نامحدود.
• ۱۸۵۶–۱۸۵۷:جنگهای ایران و بریتانیا اعلام جهاد توسط سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، معروف به صاحب عروه.
در اعتراض به تصرف هرات از سوی ایران؛ انگلیس با اعزام پنج فروند کشتی جنگی، جزیره خارگ را اشغال کرد و تهدید به تصرف سواحل خلیج فارس و نواحی فارس نمود. سپاه ایران به ناچار در ۱۸ جمادی الثانی ۱۲۵۴ ه. ق ( ۸ سپتامبر ۱۸۳۸ میلادی ) بدون اخذ نتیجه ای از محاصره هرات دست برداشت.
به دستور ناصرالدین شاه ، حسام السلطنه والی خراسان، هرات را محاصره کرد. دولت انگلیس بار دیگر به لشکرکشی بسوی بوشهر اقدام کرد. نیروهای انگلیسی با متفرق کردن نیروهای ایرانی، ۹ ربیع الثانی ۱۲۷۳/ ۷ دسامبر ۱۸۵۶ م. هلیله در دو فرسخی بوشهر را گرفتند. ناصرالدین شاه با تدارک سپاهی به فرماندهی شجاع الملک به جنوب اعزام کرد و سپاه خود را به نزدیکی برازجان رساند. قوای انگلیس پیش تاخته و برازجان را گرفتند اما در بازگشتشان به بوشهر در نزدیکی خوشاب در ۳ کیلومتری برازجان مورد هجوم سپاه ایران قرار گرفتند؛ ولی دست آخر غلبه با نیروهای بریتانیا بود. مجاهدین دشتستانی، دشتی، تنگستان و خشت برای نبرد نهایی هم داستان شدند. انگلیسی ها خرمشهر را هم گرفته و بسوی اهواز پیش تاختند. خارک، بوشهر، برازجان، خرمشهر و اهواز مورد اشغال یا هجوم انگلیسی ها واقع گردید. روسیه و فرانسه به ناصرالدین شاه پیشنهاد میانجیگری کردند و از او خواستند که نیروهای ایرانی هرات را تخلیه کند. سرانجام معاهده صلح به نام عهدنامه پاریس در ۷ رجب ۱۲۷۳ ق. بین دو کشور در جنگ منعقد شد و طی آن ایران از هرات و انگلیس از جنوب ایران خارج شدند.
