مقطع نگاری همدوسی اپتیکی

مقطع نگاری همدوسی اپتیکی ( به انگلیسی: Optical coherence tomography ) یا OCT، نوعی روش مقطع نگاری در پزشکی است.
از قرن هجدهم میلادی به بعد، میکروسکوپ تا دستگاه های تصویربرداری مانند: x - ray و MRI، ابزارهای ضروری در بخش پزشکی و زیست شناسی بوده اند. اما دستگاه های مقطع نگاری مشکلاتی از قبیل قیمت بالا، تهاجمی بودن و رزولوشن پایین را دارا می باشند؛ بنابراین به منظور از بین بردن این مشکلات، بسیاری از محققین دستگاه OCT ( از پیشرفت های اخیر در زمینه تصویربرداری پزشکی ) را معرفی کردند. تکنیک تصویربرداری OCT برای نخستین بار توسط Huang و همکارانش در سال ۱۹۹۱ معرفی شد. این تکنولوژی می تواند تصویربرداری های مقطعی از ساختمان میکروسکوپی بافت های زیستی انجام دهد. همچنین دارای رزولوشنی در مقیاس میکرومتر است. در این روش، مشابه تصویربرداری اولتراسوند، شماری از A - Scanهای مقطعی یا اسکن های خطی با هم، B - Scan یا تصاویر مقطعی را به وجود می آورند. انرژی نور برای تصویربرداری با دستگاه OCT به جای سیگنال صوتی مورد استفاده قرر گرفته است و تشکیل تصویر، بستگی به ویژگی های نوری ساختار بافت ها دارد. به علت سرعت بالای نور، اندازه گیری مستقیم از تأخیر سیگنال اکو ممکن نمی باشد. به همین علت، سیستم های OCT بر اساس تداخل سنجی همدوسی ضعیف ( Low - coherence interferometry ) کار می کنند، [ ۱] که این امر یا توسط دیودهای فوق درخششی ( Superluminescent diode ) ، یا با لیزرهای فمتو - ثانیه ای ( که پالس هایی بسیار کوتاه دارند ) انجام پذیر است.
سیستم های OCT از جمله در چشم پزشکی[ ۲] ( به صورت غیرتهاجمی ) و تشخیص بیماری های قلبی ( به صورت تهاجمی ) کاربرد دارند. [ ۳]
در بین سیستم های تصویربرداری، دستگاه های سونوگرافی و MRI از بالاترین عمق نفوذ به بافت برخوردارند ولی این دستگاه ها در مقایسه با دستگاه های OCT رزولوشن پایین تری دارند. از طرفی میکروسکوپ های نوری دارای رزولوشن بالاتری نسبت به OCTهای موجود هستند ولی نفوذ آن ها در بافت بسیار کمتر است. پس در حالت کلی با توجه به محدودیت OCT در نفوذ به بافت می توان به صورت کیفی نتیجه گرفت که در تصویربرداری های با عمق کم، OCT می تواند ما را به رزولوشن بهینه برساند. شکل روبرو جایگاه دستگاه OCT و سایر سیستم های تصویربرداری را در نمودار «رزولوشن - عمق نفوذ» نشان می دهد.