برش نگاری یا مقطع نگاری یا توموگرافی رایانه ای تک فوتونی ( به انگلیسی: Single Photon Emission Computed Tomography ) یا به اصطلاح اسپکت، روشی است که در علوم تشخیصی در فیزیک پزشکی به ویژه پزشکی هسته ای کاربرد تحقیقاتی و روزمرهٔ فراوانی دارد.
در این روش از رادیوایزوتوپهایی استفاده می شود که ذرات گاما از خود ساطع می کنند.
از نمونه دستگاه های متداولی که این روش را جهت تصویر برداری به کار می برد دوربین گاما یا دوربین انگر ( Anger Camera ) را می توان نام برد که امروزه در بیمارستان ها و نیز در آنکولوژی کاربرد وسیع دارند. [ ۱]
دوربین های گاما ۱۸۰ یا ۳۶۰ درجه حول بیمار قابلیت گردش دارند تا بتوانند تصاویر مقطعی تولید کنند.
تصاویر اسپکت عموماً در ماتریس های ۱۲۸ در ۱۲۸ پیکسل بازسازی می شوند. [ ۲]
در ایران بیش از ۶۵ انواع دستگاه اسپکت مشغول به کار می باشند. [ ۳]
اسپکت اول بار در دههٔ ۱۹۷۰ بتوسط دیوید کوهل اختراع گشت. [ ۴]
این روش مشابه تصویربرداری CT می باشد ( به بیان دیگر مقطع نگاری در پزشکی هسته ای می باشد ) با این تفاوت که از تابش اشعه گاما استفاده می شود. پرتودارو ( یا همان tracer ) از طریق تزریق یا تنفس یا… وارد جریان خون می شود. پرتودارو متشکل از دو بخش می باشد: دارویی که با ایزوتوپ رادیواکتیو برچسب گذاری شده است. ایزوتوپ رادیو اکتیو در بدن متلاشی شده منجر به تولید اشعه های گاما می شود. برخلاف تصویربرداری معمولی صفحه ای که در پزشکی هسته ای استفاده می شود، این روش تصاویر ۳ بعدی می دهد. کاربرد عمدهٔ این روش ( که تصاویر ۳ بعدی از فعالیت های متابولیکی داخل بدن، می دهد ) ، تصویربرداری از تومور، استخوان های بدن، تیروئید و همچنین مطالعات مربوط به رشد و سرایت بیماری، می باشد.
به کمک مقطع نگاری رایانه ای تک فوتونی ( SPECT ) ، می توان تصاویر سه بعدی از عملکرد یک بافت یا اورگان مانند قلب یا مغز، بدست آورد. روش کار به این گونه می باشد که یک ماده با نیمه عمر کم به صورت ترکیب شیمیایی خاصی در می آید که در بافت های خاصی از بدن و به نسبت فعالیت آن بخش، از خون جذب می گردد. این ماده شیمیایی می تواند یک نوع قند خاص برای بررسی عملکرد بخشی از مغز باشد. این ماده وارد خون شخص شده و توسط سلول های مغزی که مصرف کنندهٔ اصلی این نوع قند هستند جذب می گردد و در نتیجه بیشترین تشعشع حاصل از این نواحی خواهد بود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر این روش از رادیوایزوتوپهایی استفاده می شود که ذرات گاما از خود ساطع می کنند.
از نمونه دستگاه های متداولی که این روش را جهت تصویر برداری به کار می برد دوربین گاما یا دوربین انگر ( Anger Camera ) را می توان نام برد که امروزه در بیمارستان ها و نیز در آنکولوژی کاربرد وسیع دارند. [ ۱]
دوربین های گاما ۱۸۰ یا ۳۶۰ درجه حول بیمار قابلیت گردش دارند تا بتوانند تصاویر مقطعی تولید کنند.
تصاویر اسپکت عموماً در ماتریس های ۱۲۸ در ۱۲۸ پیکسل بازسازی می شوند. [ ۲]
در ایران بیش از ۶۵ انواع دستگاه اسپکت مشغول به کار می باشند. [ ۳]
اسپکت اول بار در دههٔ ۱۹۷۰ بتوسط دیوید کوهل اختراع گشت. [ ۴]
این روش مشابه تصویربرداری CT می باشد ( به بیان دیگر مقطع نگاری در پزشکی هسته ای می باشد ) با این تفاوت که از تابش اشعه گاما استفاده می شود. پرتودارو ( یا همان tracer ) از طریق تزریق یا تنفس یا… وارد جریان خون می شود. پرتودارو متشکل از دو بخش می باشد: دارویی که با ایزوتوپ رادیواکتیو برچسب گذاری شده است. ایزوتوپ رادیو اکتیو در بدن متلاشی شده منجر به تولید اشعه های گاما می شود. برخلاف تصویربرداری معمولی صفحه ای که در پزشکی هسته ای استفاده می شود، این روش تصاویر ۳ بعدی می دهد. کاربرد عمدهٔ این روش ( که تصاویر ۳ بعدی از فعالیت های متابولیکی داخل بدن، می دهد ) ، تصویربرداری از تومور، استخوان های بدن، تیروئید و همچنین مطالعات مربوط به رشد و سرایت بیماری، می باشد.
به کمک مقطع نگاری رایانه ای تک فوتونی ( SPECT ) ، می توان تصاویر سه بعدی از عملکرد یک بافت یا اورگان مانند قلب یا مغز، بدست آورد. روش کار به این گونه می باشد که یک ماده با نیمه عمر کم به صورت ترکیب شیمیایی خاصی در می آید که در بافت های خاصی از بدن و به نسبت فعالیت آن بخش، از خون جذب می گردد. این ماده شیمیایی می تواند یک نوع قند خاص برای بررسی عملکرد بخشی از مغز باشد. این ماده وارد خون شخص شده و توسط سلول های مغزی که مصرف کنندهٔ اصلی این نوع قند هستند جذب می گردد و در نتیجه بیشترین تشعشع حاصل از این نواحی خواهد بود.
