مقصد الاقبال سلطانیه

[ویکی فقه] مقصد الاقبال سلطانیه (کتاب). «مقصد الاقبال و مرصد الآمال خاقانیه»، کتابی است به فارسی نوشته سید اصیل الدین عبدالله واعظ در شرح مزارات دانشمندان و اهل فضل مدفون در شهرهای قلمرو زبان فارسی در دوره حکومت تیموریان.این کتاب در سال ۸۶۴ ق. تصنیف شده است.
کتاب حاضر، مشتمل بر فهرست مطالب، پیش گفتار محقق؛ نجیب مایل هروی، متن کتاب که مشتمل بر مقدمه مولف و سه باب است، تعلیقه بر مقصد الاقبال یا رساله دوم مزارات هرات از عبیدالله بن ابوسعید هروی و نیز حواشی و تعلیقات محقق می باشد.
گزارش محتوا
از انبوه کتاب هایی که در دوره تیموریان هرات تالیف شده، یکی همین «مقصد الاقبال و مرصد الآمال خاقانیه» است که به اشارت سلطان ابوسعید گورکانی- که به عرفا و صوفیان وقت اخلاص زیادی داشته- تدوین یافته است.این کتاب، پس از مقدمه، به ترجمه سید عبدالله معاویه آغاز و به ترجمه مولانازاده طفلکانی ختم می شود و دویست و نه تن از علما و مشایخ و دراویش هروی را می ستاید.این کتاب هر چند برای سلطان ابوسعید فراهم شده؛ اما مصنف آن را برای همگان نوشته و چندان به عبارت آرایی آن نپرداخته تا خواص و عوام از آن بهره برند و از حیث پختگی کلام و متانت عبارت و امتیازات دیگر به «نفحات الانس» جامی می رسد و نه به «تذکرة الاولیا» ی عطار نیشابوری. ولی به هر حال فهرست مرتبی است از اسامی بزرگان و مشایخ هروی که مصنف به قدر توان فراهم آورده است.باب نخست کتاب به یادکرد مراقد جمعی از اکابر اولیاء که در هرات و توابع آن مدفونند اختصاص یافته است.باب دوم، به معرفی جماعتی که درون قبة الاسلام هرات مدفونند و به اسم و لقب شهرت دارند، اختصاص یافته است.باب سوم، به ذکر جماعتی از اولیاء که بعد از وفات امیر تیمور گورکان در هرات درگذشته اند، اختصاص یافته است.هر چند برخی مطالبی که در این کتاب آمده، از نگاه دانش امروز بعید می نماید، اما تا آن جا که می دانیم این قبیل مطالب در بیشتر کتاب های متصوفه آمده است.
ویژگی های کتاب
این کتاب برای آشنایی با تاریخ هرات و شناسایی هرات از نگاه جغرافیایی و نیز از جهت رجال شناسی کتابی سودمند است. همچنین در این کتاب از تعدادی باغ ها در هرات نام برده شده و جای آن ها مشخص شده که امروزه اثری از آن ها در میان نیست و چنان چه این کتاب در دسترس ما قرار نمی گرفت، شناسایی آن اماکن برای ما دشوار می شد.
وضعیت کتاب
...