مقسم علیه

[ویکی فقه] مقسم علیه، جواب قسم را می گویند.
چیزی که برای آن قسم یاد می شود «مقسم علیه» است؛ به عبارت دیگر، مقسم علیه همان جواب قسم است که سوگند به منظور تاکید و تحقیق آن است.
مقاصد قسم های قرآن
قسم های قرآن ، ناظر به مقاصدی است؛ مانند:۱. اثبات اصول دین از جمله « توحید » (والصافات صفا… ان الهکم لواحد) که مقسم علیه «ان الهکم لواحد» است؛۲. تاکید بر رسالت و نبوت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم : (یس والقرآن الحکیم انک لمن المرسلین) که «انک لمن المرسلین» مقسم علیه است؛۳. تنزیه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از ضلالت و گمراهی ؛۴. اثبات قیامت ؛۵. اثبات حقانیت قرآن ؛۶. اختلاف تلاش انسان ها: (واللیل اذا یغشی… ان سعیکم لشتی). جواب قسم ها معمولا در قرآن ذکر شده و گاهی برای تخفیف و ایجاز - در صورتی که مقصود و مراد متکلم روشن باشد - حذف شده است.
اقسام مقسوم علیه
مقسم علیه بر دو قسم است: ۱. مقسم علیه تقدیری ؛ ۲. مقسم علیه صریح .