مقتل الحسین

[ویکی شیعه] مقتل الحسین (ابهام زدایی). مَقْتَلُ الْحُسَیْن ممکن است به یکی از این موارد اشاره داشته باشد:

[ویکی فقه] مقتل الحسین (ابومخنف). مؤلّف:لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف بن مسلم ازدی عامری (م ۱۵۷ ه‍..ق).
ارزش تاریخی مقتل ابومخنف از این جهت است که خود او حوادث را از نزدیک دیده و یا از زبان مشاهده کننده به طور مستقیم نقل می کند به کتاب مقتل ابومخنف در آثار ابن ندیم، نجاشی اشاره شده و طبری در تاریخ و شیخ مفید در ارشاد خود مطالب و منقولات او را آورده و اخیراً در کتاب جداگانه ای منقولات او جمع آوری و تحقیق شده است. این مقتل شامل روایات مفصّلی درباره واقعه کربلا از بررسی زمینه های آن تا خروج امام حسین ـ علیه السّلام ـ از مدینه شروع و به فعالیّت شیعیان در کوفه و مقابله عبیدالله بن زیاد، جنگ سپاه شام با امام، قیام کوفیان و قیام مختار را ذکر کرده و به تمامی زوایای واقعه کربلا اشاره کرده است. در چاپ اخیر فهرستی از شیوخ و راویان ابومخنف با بعضی توضیحات عرضه شده است.
علامه مجلسی نام مقتل ابومخنف را در جلد ۱۰ بحار آورده و به آن اشاره کرده است. مقتل ابومخنف از نخستین و مهم ترین مقتل های موجود بوده و از منابع دست اوّل و مورد اعتماد در این زمینه می باشد و مقتل نویسان متأخر از آن بهره برده اند. اما مقتل ابی مخنف موجود، غیر از کتاب لوط بن یحیی است و در آن مطالب سست و بی پایه فراوان آمده و لذا بر آن اعتماد نشاید. محدث قمی می نویسد: ولکن الاسف انه فقد و لا لوجد منه نسخه و اما المقتل الذی بایدینا و ینسب الیه فلیس له .
وضعیت نشر
این کتاب در یک جلد به زبان عربی در سال ۱۳۹۸ ‍ ه‍.ق به همّت حسین غفاری استخراج، تحقیق و از طرف انتشارات علمیه قم به چاپ رسیده است.

[ویکی شیعه] مقتل الحسین (ابومخنف). مَقْتَل ُ الْحُسَیْن نخستین مَقتل دربارهٔ واقعۀ عاشورا و شهادت امام حسین، نوشتهٔ ابو مِخنف. این کتاب دو نسل پس از واقعه عاشورا نگاشته شده و به جهت شهرت گردآورندۀ آن، به «مقتل ابی مِخنف»، شهرت یافته است. مقتل ابومخنف تا حدود قرن چهارم، موجود بوده، اما بعدها مانند دیگر آثار ابومخنف، از میان رفته است. کتابی که امروزه با نام «مقتل ابومخنف» شهرت دارد، کتابی مجعول است. محمدهادی یوسفی غروی در کتاب وقعة الطف لابی مخنف، تلاش کرده است با گردآوری و تدوین نقل قول های موجود در تاریخ طبری، مقتل واقعیِ ابو مخنف را بازسازی کند. جواد سلیمانی این کتاب را با عنوان «نخستین گزارش مستند از نهضت عاشورا»، به فارسی ترجمه کرده است.
لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف الازدی مشهور به ابومخنف، در نیمهٔ دوم قرن اول هجری در کوفه به دنیا آمد و در سال ۱۵۷ یا ۱۵۸ هجری درگذشت. او کتاب های بسیاری نوشته است. نجاشی ۲۸ کتاب و ابن ندیم ۳۰ کتاب برای وی برشمرده است.برخی از آنها عبارت است از: کتاب قتل عثمان، کتاب صفّین، کتاب مقتل محمّد بن أبی بکر ، کتاب مقتل أمیر المؤمنین (ع).
مقتل ابی مخنف، نخستین مقتل درباره واقعهٔ عاشورا است. زمانی که وی نگارش مقتل الحسین را آغاز کرد، هنوز برخی از شاهدان مورداعتمادِ واقعهٔ کربلا، در قید حیات بودند. به گفتهٔ نویسندهٔ وقعة الطف، دلیلی بر تشیع ابو مِخنف در دست نیست، اما روشن است که وی متمایل به اهل بیت (ع) بود و به آنان محبت داشته است.

[ویکی شیعه] مقتل الحسین (خوارزمی). مَقتَلُ الحُسَین علیه السّلام مشهور به مقتل خوارزمی نوشته موفق بن احمد خوارزمی (متوفای ۵۶۸ق)، از عالمان اهل سنت. این کتاب با آنکه مقتل خوانده شده، اما یک سوم و بخش های پایانی آن اشاره به قیام امام حسین(ع) و واقعه کربلا دارد. مؤلف در این اثر شیوه روایی دارد و سلسله سند را ذکر کرده است. نگارنده اثر با آنکه سنی مذهب است، اما گزارش های او مورد توجه بسیاری از عالمان شیعه قرار گرفته است. ترجمه مقتل خوارزمی با عنوان «شرح غم حسین(ع)» منتشر شده است.
الموفّق بن احمد بن محمد المکی الخوارزمی معروف به أخطب خوارزم (۴۸۴-۵۶۷ ق) فقیه، محدث، خطیب، ادیب، شاعر، خبره در سیره و تاریخ بود. از آثار او می توان به مناقب الامام ابی حنیفة، ردّ الشمس لأمیر المؤمنین، کتاب قضایا امیرالمؤمنین، مقتل امیرالمؤمنین، مقتل الامام السبط الشهید، المسانید علی النجاری، دیوان شعر و فضایل امیرالمؤمنین (ع) معروف به مناقب اشاره کرد.
خوارزمی در کتاب خود شیوه حدیثی را پی گرفته و سلسله اسناد هر روایت را بیان می کند. برخی روایات او کوتاه و برخی بسیار مفصل و طولانی است. بخش عمده گزارش حرکت امام حسین به کربلا از ابن اعثم نقل شده ولی حوادث روز عاشورا را به نقل از ابو مخنف و سپس راویان و مورخان دیگر آورده است.

[ویکی نور] مقتل الحسین (علیه السلام) (خوارزمی). مقتل الحسین علیه السلام مشهور به مقتل خوارزمی نوشته موفق بن احمد خوارزمی است.
این کتاب هر چند عنوان مقتل دارد، لیکن حدود دو سوم آن مباحث دیگر است. ثلث اول کتاب، شرح مناقب اهل بیت، ثلث دوم ماجرای کربلا و ثلث سوم درباره قیام مختار است. کتاب دارای 15 فصل است که عناوین فصول پانزده گانه چنین است:
1. فضائل پیامبر(ص)، 2. فضائل خدیجه، 3. فضائل فاطمه مادر علی علیه السلام، 4. فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام، 5. فضائل حضرت زهرا علیهاالسلام، 6. فضائل حسنین علیهماالسلام، 7. فضائل خاص امام حسین علیه السلام، 8. اخبار شهادت امام از زبان پیامبر(ص)، 9. مرگ معاویه و ردّ بیعت از سوی امام، 10. امام حسین(ع) در مکه 11. خروج امام از مکه تا شهادت او، 12. عقوبت قاتلان، 13. اشعار و مراثی، 14. زیارت کربلا، 15. قیام مختار.
آنچه با عنوان اصلی کتاب یعنی مقتل تطبیق دارد، تنها فصل یازدهم است که در چاپ رایج این کتاب از صفحه 315 تا پایان جلد نخست (صفحه 358) و جلد دوم از ابتدا تا صفحه 91 را در بر دارد. مجموع این فصل به 150 صفحه نمی رسد، در حالی که مجموع کتاب خوارزمی حدود 600 صفحه است.
خوارزمی در کتاب خود شیوه حدیثی را پی گرفته و سلسله اسناد هر روایت را بیان می کند. برخی روایات او کوتاه و برخی بسیار مفصل و طولانی است چنانکه گزارش او از ابن اعثم در واقعه کربلا اینگونه است. بخش عمده گزارش حرکت امام حسین به کربلا از ابن اعثم نقل شده ولی حوادث روز عاشورا را به نقل از ابومخنف و سپس راویان و مورخان دیگر آورده است.
اهمیت مقتل خوارزمی به چند چیز است: قدمت آن که حتی بر کتبی مانند لهوف حدود یک قرن تقدم دارد. دوم نقل آن از منبعی کهن چون کتاب الفتوح است که در تأکید خوارزمی بر روایت ابن اعثم است. موضع غیر شیعی وی، از دیگر امتیازات این اثر است. او همچنین در مواردی به نقد مطالب دیگران از جمله ابن اعثم پرداخته و گاه با تغییر در عبارت مورخان، به اصلاح یا توضیح آن کمک کرده است.

[ویکی نور] مقتل الحسین (علیه السلام) (مقرم). کتاب مقتل الحسین(ع)
نوشته عبدالرزاق موسوی مقرم از علمای عصر حاضر است.
مطالب کتاب را می توان به سه قسمت اصلی تقسیم نمود: بخش اول با عنوان نهضة الحسین کلیاتی در باره گریه بر حسین علیه السلام، لعن یزید، تشریع زیارت، سجده بر تربت، آگاهی امام به شهادتش، علت همراه بردن اهل بیت است. قسمت دوم از حرکت امام به سوی مکه و نامه های کوفیان و سفر عراق و حوادث روز عاشورا سخن می گوید. قسمت سوم کتاب به حوادث پس از شهادث امام تا بازگشت اسیران به مدینه می پردازد. مؤلف به شیوه امروزی منابع خود را در پاورقی ذکر کرده و از منابع و مطالعات و کتب فراوانی نام برده است. و به نظر نمی رسد این استخراج منابع، از محقق یا مصححی صورت گرفته باشد.
مؤلف در بخش اصلی که مقتل است مطالب خود را از کتب و مقتل های مختلفی چون خوارزمی، مثیر الاحزان، نفس المهموم، تذکرة الخواص، طبری، ارشاد المفید، لهوف و امالی صدوق جمع آوری کرده و گاه مطالب ضعیف را از کتبی چون اسرار الشهادة نقل می کند. در اثنای کتاب نیز اشعار و مراثی شاعران معاصر را ضمیمه کرده است.
مقتل مقرم در زمان های اخیر محل مراجعه و استناد نویسندگان و گویندگان واقع شده و جایگاه خود را یافته است، هر چند بخشی از منقولات آن با نگاه تحقیقی قابل خدشه است. در مجموع به دلیل پیوسته بودن مطالب کتاب و چینش منطقی حوادث و پرداختن به مباحث لازم در زمینه قیام حسینی اثری در خور توجه است.
مطالعه کتاب مقتل الحسین علیه السلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور

[ویکی شیعه] مقتل الحسین (مقرم). کتاب مَقتَلُ الحُسَین(ع) معروف به مقتل مُقَرَّم نوشته عبدالرزاق موسوی مقرم از عالمان شیعه، که به زندگی امام حسین(ع) و بررسی قیام و شهادت امام سوم شیعیان و حوادث پس از آن و نتایج واقعه عاشورا پرداخته است.
سید عبدالرّزاق بن محمد موسوی مُقَرَّم مشهور به مقرم، (متولد ۱۳۱۶ قمری در نجف اشرف) عالم شیعی قرن چهاردهم هجری است. شهرت او، به خاطر تألیف کتاب هایی درباره زندگی خاندان پیامبر (ص) است.
مقرّم سعی کرده است مطالب این کتاب را از منابع مورد اعتماد نقل کند. چرا که مقتل هایی که پیش از وی نوشته شده، منابع چندان موثقی ندارد. ابوالفرج اصفهانی، مطالب کتابش را از زبیریان و امویان گرفته است. طبری نیز روایاتش را از مجاهد و سدی اخذ کرده است. دیگران نیز مطالب خود را از امثال حمید بن مسلم و دیگران نقل کرده اند که چندان مورد اعتماد نیستند.

[ویکی اهل البیت] مقتل الحسین(ع). عبدالرزاق مقرم نویسنده کتاب مقتل الحسین علیه السلام است. این کتاب 400 صفحه­ای در چند بخش می­باشد. در بخش اول تحت عنوان «نهضةُ الحسین» به مباحثی چون آراء در لعن یزید، علم امام حسین علیه السلام به شهادت، گریه بر امام حسین علیه السلام و... اشاره شده است.
در بخش دوم تحت عنوان «حدیث کربلا» به تاریخ کربلا اشاره دارد. مباحثی چون خروج امام از مدینه، ارسال مسلم به کوفه، سفر به کربلا در این بخش آمده است. در بخش بعدی تحت عنوان «الحسین یوم عاشورا» به حوادث روز عاشورا به طور مفصل اشاره شده است، و در بخش پایانی به حوادث بعد از عاشورا اشاره شده است.

[ویکی نور] مقتل الحسین(ع). مقتل الحسین(ع)، یا مقتل مقرم، اثر سید عبدالرزاق مقرّم (1391-1316ق) کتابی است درباره وقایع عاشورا که از خروج امام حسین(ع) از مدینه آغاز می شود و تـا حـوادث پس از عـاشورا ادامه می یابد.
مقرم در این مقتل چهار بخشی، ابتدا مقدمه ای درباره نهضت امام حسین(ع) ارائه می دهد و سپس به نقل داستان کربلا و حرکت امام(ع) از مدینه به سمت مکه، سپس کوفه و شهادت ایشان و اسارت اهل بیت گرامی آن حضرت می پردازد و در آخر نیز به حوادث پس از شهادت امام پرداخته است. بنابراین کتاب به صورت سیر تاریخی از واقعه کربلا مرتب شده است.
در ابتدای کتاب زندگی مؤلف به قلم سید محمدحسین مقرم آمده است.
از جمله مباحث بخش اول که تنها بخش تحلیلی کتاب است می توان به این موارد اشاره کرد: لعن بر یزید، علم امام حسین(ع) به شهادت خود و عدم منافات آن با آیه تهلکه، پیروز شدن آن حضرت، بقای شریعت به وجود او، گریه بر او و سجده بر تربت وی، علت آنکه حضرت، زنان و فرزندانش را همراه خود به کربلا برد.
در بخش دوم به حوادثی از جمله مرگ معاویه و بیعت خواهی یزید از امام حسین(ع)، خروج آن حضرت از مدینه و اقامت در مکه، اعزام مسلم به کوفه و قیام وی، خروج آن حضرت از مکه و حرکت به سوی کوفه و منازل و حوادث بین راه تا رسیدن به کربلا و حوادث روزهای اقامت در کربلا و نیز شب عاشورا، پرداخته شده است.
بخش سوم به حوادث روز عاشورا و مبارزه و نبرد اصحاب امام حسین(ع) و بنی هاشم و در نهایت مبارزه و شهادت حضرت و غارت لباس امام(ع) اختصاص داده شده است.

[ویکی نور] مقتل الحسین(ع) (مقرم). مقتل الحسین(ع) نوشته عبدالرزاق موسوى مقرم از علماى عصر حاضر است.
مطالب کتاب را مى توان به سه قسمت اصلى تقسیم نمود: بخش اول با عنوان نهضة الحسین کلیاتى درباره گریه بر حسین علیه السلام، لعن یزید، تشریع زیارت، سجده بر تربت، آگاهى امام به شهادتش، علت همراه بردن اهل بیت است. قسمت دوم از حرکت امام به سوى مکه و نامه هاى کوفیان و سفر عراق و حوادث روز عاشورا سخن مى گوید. قسمت سوم کتاب به حوادث پس از شهادث امام تا بازگشت اسیران به مدینه می پردازد. مؤلف به شیوه امروزى منابع خود را در پاورقى ذکر کرده و از منابع و مطالعات و کتب فراوانى نام برده است. و به نظر نمى رسد این استخراج منابع، از محقق یا مصححى صورت گرفته باشد.
مؤلف در بخش اصلى که مقتل است مطالب خود را از کتب و مقتل هاى مختلفى چون خوارزمى، مثیر الاحزان، نفس المهموم، تذکرة الخواص، طبرى، ارشاد المفید، لهوف و امالى صدوق جمع آورى کرده و گاه مطالب ضعیف را از کتبى چون اسرار الشهادة نقل مى کند. در اثناى کتاب نیز اشعار و مراثى شاعران معاصر را ضمیمه کرده است.
مقتل مقرم در زمان هاى اخیر محل مراجعه و استناد نویسندگان و گویندگان واقع شده و جایگاه خود را یافته است، هر چند بخشى از منقولات آن با نگاه تحقیقى قابل خدشه است. در مجموع به دلیل پیوسته بودن مطالب کتاب و چینش منطقى حوادث و پرداختن به مباحث لازم در زمینه قیام حسینى اثرى در خور توجه است.

[ویکی نور] مقتل الحسین(علیه السلام) (مقرم). مقتل الحسین(ع) نوشته عبدالرزاق موسوی مقرم از علمای عصر حاضر است.
مطالب کتاب را می توان به سه قسمت اصلی تقسیم نمود: بخش اول با عنوان نهضة الحسین کلیاتی در باره گریه بر حسین علیه السلام، لعن یزید، تشریع زیارت، سجده بر تربت، آگاهی امام به شهادتش، علت همراه بردن اهل بیت است. قسمت دوم از حرکت امام به سوی مکه و نامه های کوفیان و سفر عراق و حوادث روز عاشورا سخن می گوید. قسمت سوم کتاب به حوادث پس از شهادث امام تا بازگشت اسیران به مدینه می پردازد. مؤلف به شیوه امروزی منابع خود را در پاورقی ذکر کرده و از منابع و مطالعات و کتب فراوانی نام برده است. و به نظر نمی رسد این استخراج منابع، از محقق یا مصححی صورت گرفته باشد.
مؤلف در بخش اصلی که مقتل است مطالب خود را از کتب و مقتل های مختلفی چون خوارزمی، مثیر الاحزان، نفس المهموم، تذکرة الخواص، طبری، ارشاد المفید، لهوف و امالی صدوق جمع آوری کرده و گاه مطالب ضعیف را از کتبی چون اسرار الشهادة نقل می کند. در اثنای کتاب نیز اشعار و مراثی شاعران معاصر را ضمیمه کرده است.
مقتل مقرم در زمان های اخیر محل مراجعه و استناد نویسندگان و گویندگان واقع شده و جایگاه خود را یافته است، هر چند بخشی از منقولات آن با نگاه تحقیقی قابل خدشه است. در مجموع به دلیل پیوسته بودن مطالب کتاب و چینش منطقی حوادث و پرداختن به مباحث لازم در زمینه قیام حسینی اثری در خور توجه است.
مطالعه کتاب مقتل الحسین علیه السلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور