مثنوی یی است عرفانی اثر طبع شیخ فرید الدین عطار نیشابوری که شاهکار او بشمار میرود. تعداد ابیات آن بالغ بر ۴۶٠٠ بیت است . موضوع آن گفتگوی پرندگانست برای انتخاب پادشاهی برای خود و راهنمایی کردن هدهد آنها را به سوی سیمرغ . پرندگان هر یک به عذری متوسل میشوند. هدهد با تمثل بداستان شیخ صنعان پرندگان را در طلب سیمرغ بحرکت در می آورد و پس از طی هفت وادی دشوار که در طی آن بسیاری از مرغان از پای در می آیند از میان آن همه فقط سی مرغ بی بال و پر و رنجور باقی می مانند که به پیشگاه سیمرغ راه می یابند و در آنجا جز خود که سی مرغ هستند کسی را نمی یابند . این منظومه عالی حاکی از قدرت تخیل و ابتکار عطار است و در سراسر کتاب تمثیلات رمزها و کنایات بکار رفته چنانکه مراد از پرندگان سالکان راه حق و از سیمرغ وجود باریتعالی و از هدهد مرشد است . تعذرات پرندگان حاکی از علایق انسان بجهان است . هفت وادی اشاره بهفت مرحله ( طلب عشق معرفت استغنائ توحید حیرت فقر و فنا ) است و از اینکه سی مرغ به سیمرغ رسیدند عطار با تجنیس خواسته است وحدت را در کثرت و کثرت را در وحدت نشان دهد . این منظومه مکرر بطبع رسیده است .
