[ویکی نور] مفهوم شناسی و مصداق یابی اهل بیت علیهم السلام، تألیف غلامحسین زینلى، کتابى است فارسى که واژه اهل بیت(ع) و مصادیق آن را از دیدگاه آیات و روایات مورد بررسى قرار داده است.
مباحث کتاب بدون مقدمه در پنج بخش با استفاده از منابع اهل سنت و شیعه به صورت مستدل مورد بررسى قرار گرفته است.
نویسنده در مقدمه، ضرورت شناخت اهل بیت(ع) را این چنین تبیین مى کند: «شاید برخى چنین تصوّر کنند که گفتگو پیرامون اهل بیت(ع) و تلاش براى شناختن و شاساندن آنان، مسئله اى قدیمى است و در عصر حاضر، اثرى بر آن مترتّب نیست؛ درحالى که اگر به کلام خداوند و سنت نبى اکرم(ص) مراجعه کنیم و در آن بیندیشیم، به وضوح مى یابیم که مطالعه و پژوهش پیرامون این مسئله و شناخت مفهوم و مصادیق اهل بیت پیامبر(ص) براى امت اسلامى، امرى کاملاً حیاتى است»
سپس در ادامه با اشاره به احادیث ثقلین و سفینه، اهل بیت(ع) را همتاى کتاب خدا و نجات امت اسلامى را در گرو تمسک به کشتى هدایت آنان دانسته استاشاره به معناى اشعار پیشواى مذهب شافعى نیز جالب است: «هنگامى که دیدم مذاهب گوناگون، مردم را به دریاهاى جهل و گمراهى سوق داده است، با نام خدا بر کشتى هاى نجات اهل بیت مصطفى(ص)، خاتم پیامبران، سوار شدم»
مقصود از اهل بیت در بحث حاضر، معناى لغوى آن؛ یعنى همه بستگان و همسر و فرزندان شخص نیست، بلکه مقصود، معناى اصطلاحى آن است که قرآن کریم، در آیه تطهیر، آن را درباره اهل بیت پیامبر(ص) به کار برده است
بحث دیگر کتاب، ذکر قرائن درونى شمول آیه تطهیر بر اهل بیت(ع) است؛ به عنوان مثال مفاد آیه تطهیر، اعطاى نوعى مصونیت از گناه و لغزش و عصمت دارندگان مقام تطهیر است؛ درحالى که همسران پیامبر(ص) به اتفاق مسلمانان، مصون و معصوم از خطا و گناه نبوده اندو یا اینکه مقصود از اهل بیت(ع) در آیه تطهیر، اهل بیت پیامبرند که منحصراً ساکن یک خانه بوده اند؛ یعنى فاطمه، امیرالمؤمنین و دو فرزندشان حسن و حسین(ع). اینکه به نظر برخى، مقصود آیه، همسران رسول خدا(ص) است، درست نیست؛ چون خانه هاى همسران آن حضرت، یک خانه نبود، بلکه خانه هاى آنان، متعدّد بوده که در آن ساکن بوده اند
مباحث کتاب بدون مقدمه در پنج بخش با استفاده از منابع اهل سنت و شیعه به صورت مستدل مورد بررسى قرار گرفته است.
نویسنده در مقدمه، ضرورت شناخت اهل بیت(ع) را این چنین تبیین مى کند: «شاید برخى چنین تصوّر کنند که گفتگو پیرامون اهل بیت(ع) و تلاش براى شناختن و شاساندن آنان، مسئله اى قدیمى است و در عصر حاضر، اثرى بر آن مترتّب نیست؛ درحالى که اگر به کلام خداوند و سنت نبى اکرم(ص) مراجعه کنیم و در آن بیندیشیم، به وضوح مى یابیم که مطالعه و پژوهش پیرامون این مسئله و شناخت مفهوم و مصادیق اهل بیت پیامبر(ص) براى امت اسلامى، امرى کاملاً حیاتى است»
سپس در ادامه با اشاره به احادیث ثقلین و سفینه، اهل بیت(ع) را همتاى کتاب خدا و نجات امت اسلامى را در گرو تمسک به کشتى هدایت آنان دانسته استاشاره به معناى اشعار پیشواى مذهب شافعى نیز جالب است: «هنگامى که دیدم مذاهب گوناگون، مردم را به دریاهاى جهل و گمراهى سوق داده است، با نام خدا بر کشتى هاى نجات اهل بیت مصطفى(ص)، خاتم پیامبران، سوار شدم»
مقصود از اهل بیت در بحث حاضر، معناى لغوى آن؛ یعنى همه بستگان و همسر و فرزندان شخص نیست، بلکه مقصود، معناى اصطلاحى آن است که قرآن کریم، در آیه تطهیر، آن را درباره اهل بیت پیامبر(ص) به کار برده است
بحث دیگر کتاب، ذکر قرائن درونى شمول آیه تطهیر بر اهل بیت(ع) است؛ به عنوان مثال مفاد آیه تطهیر، اعطاى نوعى مصونیت از گناه و لغزش و عصمت دارندگان مقام تطهیر است؛ درحالى که همسران پیامبر(ص) به اتفاق مسلمانان، مصون و معصوم از خطا و گناه نبوده اندو یا اینکه مقصود از اهل بیت(ع) در آیه تطهیر، اهل بیت پیامبرند که منحصراً ساکن یک خانه بوده اند؛ یعنى فاطمه، امیرالمؤمنین و دو فرزندشان حسن و حسین(ع). اینکه به نظر برخى، مقصود آیه، همسران رسول خدا(ص) است، درست نیست؛ چون خانه هاى همسران آن حضرت، یک خانه نبود، بلکه خانه هاى آنان، متعدّد بوده که در آن ساکن بوده اند