مفصل خاجی تهیگاهی یا ساکروایلیاک ( به انگلیسی: Sacroiliac joint ) مفصلی است که از اتصال سطح مفصلی استخوان خاجی که در سطح طرفی آن واقع شده با سطح مفصلی استخوان تهیگاهی ( ایلیوم ) از استخوان بی نام ( هیپ ) به وجود می آید. هر استخوان خاجی دارای دو سطح مفصلی جهت اتصال با استخوان های بی نام، دو زائده مفصلی فوقانی برای ارتباط با مهره پنجم کمری و یک رویه مفصلی[ ۱] بیضی شکل جهت ایجاد مفصل با دنبالچه است. بنابراین، دو مفصل خاجی تهیگاهی به واسطه یک استخوان خاجی با استخوان های بی نام چپ و راست ایجاد می گردد. التصاق شرمگاهی ( سیمفیزیس پوبیس ) و دو مفصل خاجی خاصره ای، مفاصل لگن را به وجود می آورند. حرکات مفاصل لگن کم بوده، ولی در زمان حاملگی و به هنگام زایمان، تحرک آن ها به دلیل شلی رباط ها که ناشی از تغییرات هورمونی است، افزایش می یابد.
مفاصل خاجی تهیگاهی ( خاجی خاصره ای هم نامیده شده اند ) در انتقال وزن بدن به کمربند لگنی ( بی نام چپ و راست ) نقش دارند، به طوری که نیروی وزن در نهایت از طریق کمربند لگنی به اندام های زیرین منتقل می شود.
مفاصل خاجی تهیگاهی از نوع مفاصل غیرمتحرک هستند. حرکت در سطح این مفصل ناچیز است و با افزایش سن به صفر می رسد. [ ۲] ثلث قدامی این مفاصل به شکل لاله گوش بوده دارای پرده زلاله ای ( سینوویال ) است. دو سوم خلفی زبر و خشن است و فاقد پرده زلاله ای است و یک مفصل لیفی می سازند. در جلوی این مفاصل رباط های بسیار محکمی دو استخوان خاجی و تهیگاه را به یکدیگر مرتبط می کنند که در استحکام این مفصل نقش اساسی را بازی می کنند. در صدمات بسیار شدید این ناحیه، تا زمانی که این رباط ها پاره نشده باشند، لگن ثبات و استحکام خود را از دست نمی دهد. [ ۳]
مفصل خاجی تهیگاهی شامل دو نوع مفصل است:[ ۴]
• مفصل زُلاله ای ( سینوویال )
• مفصل لیفی
سطوح مفصلی استخوان های خاجی و تهیگاهی از دو قسمت جلویی و پشتی ( قدامی و خلفی ) تشکیل می گردد. به سطوح جلویی که شبیه لاله گوش است، سطح گوشی[ ۵] می گویند. سطوح گوشی در تشکیل مفصل زلاله ای شرکت می کنند. سطوح پشتی زبر بوده و چون از طریق بافت لیفی ( فیبروز ) در تشکیل مفصل خاجی خاصره ای مشارکت می کنند، مفصل لیفی ایجاد می گردد.
عملکرد مفاصل لگن ( دو مفصل خاجی تهیگاهی و سیمفیزیس پوبیس ) به یکدیگر وابسته است، به طوری که اختلال در عمل هر یک از این مفاصل، می تواند باعث بروز مشکل در دیگری گردد. از طرفی، در فعالیت های روزمره مفاصل لگن در یک ارتباط نزدیک با مفاصل بین مهره ای پشتی کمری ( بیشتر درارتباط با مهره های چهارم و پنجم با یکدیگر و مهره پنجم با استخوان خاجی ) و مفاصل بی نام ( هیپ ) هستند و بدین ترتیب مجموعه کمری - لگنی - رانی[ ۶] را به عنوان یک واحد مکانیکی ایجاد می کنند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمفاصل خاجی تهیگاهی ( خاجی خاصره ای هم نامیده شده اند ) در انتقال وزن بدن به کمربند لگنی ( بی نام چپ و راست ) نقش دارند، به طوری که نیروی وزن در نهایت از طریق کمربند لگنی به اندام های زیرین منتقل می شود.
مفاصل خاجی تهیگاهی از نوع مفاصل غیرمتحرک هستند. حرکت در سطح این مفصل ناچیز است و با افزایش سن به صفر می رسد. [ ۲] ثلث قدامی این مفاصل به شکل لاله گوش بوده دارای پرده زلاله ای ( سینوویال ) است. دو سوم خلفی زبر و خشن است و فاقد پرده زلاله ای است و یک مفصل لیفی می سازند. در جلوی این مفاصل رباط های بسیار محکمی دو استخوان خاجی و تهیگاه را به یکدیگر مرتبط می کنند که در استحکام این مفصل نقش اساسی را بازی می کنند. در صدمات بسیار شدید این ناحیه، تا زمانی که این رباط ها پاره نشده باشند، لگن ثبات و استحکام خود را از دست نمی دهد. [ ۳]
مفصل خاجی تهیگاهی شامل دو نوع مفصل است:[ ۴]
• مفصل زُلاله ای ( سینوویال )
• مفصل لیفی
سطوح مفصلی استخوان های خاجی و تهیگاهی از دو قسمت جلویی و پشتی ( قدامی و خلفی ) تشکیل می گردد. به سطوح جلویی که شبیه لاله گوش است، سطح گوشی[ ۵] می گویند. سطوح گوشی در تشکیل مفصل زلاله ای شرکت می کنند. سطوح پشتی زبر بوده و چون از طریق بافت لیفی ( فیبروز ) در تشکیل مفصل خاجی خاصره ای مشارکت می کنند، مفصل لیفی ایجاد می گردد.
عملکرد مفاصل لگن ( دو مفصل خاجی تهیگاهی و سیمفیزیس پوبیس ) به یکدیگر وابسته است، به طوری که اختلال در عمل هر یک از این مفاصل، می تواند باعث بروز مشکل در دیگری گردد. از طرفی، در فعالیت های روزمره مفاصل لگن در یک ارتباط نزدیک با مفاصل بین مهره ای پشتی کمری ( بیشتر درارتباط با مهره های چهارم و پنجم با یکدیگر و مهره پنجم با استخوان خاجی ) و مفاصل بی نام ( هیپ ) هستند و بدین ترتیب مجموعه کمری - لگنی - رانی[ ۶] را به عنوان یک واحد مکانیکی ایجاد می کنند.
wiki: مفصل خاجی تهیگاهی