[ویکی فقه] مغالطه خارج قیاس، نوعی مغالطه است که از متن قیاس مغالطی خارج و در عین حال موجب موجب بهت یا خجالت یا ارعاب مخاطب گردد.
اجزای مغالطه بر دو گونه است:۱. اجزای صناعی یا ذاتی؛۲. اجزای خارجی.
توضیح اصطلاح
اجزای خارجی مغالطه؛ که از آن به مغالطه خارج قیاس تعبیر می شود، نوعی مغالطه است که از متن قیاس مغالطی خارج و در عین حال موجب غلط اندازی و اشتباه کاری می گردد. از مغالطه خارج قیاس به مغلطات خارجی، مغالطات خارجی و مغالطات عرضی تعبیر می شود.
موارد مغالطه خارج قیاس
موارد مغالطه خارج قیاس عبارت اند از: ۱. تشنیع بر طرف؛ مانند این که گفته شود: مطلب دقیق تر است از این که امثال تو بفهمند: تو را چه رسد که در مقولات تصرف کنی. ۲. تکذیب طرف؛ بدین گونه که هر چه بگوید، گر چه از اولیات هم باشد، انکار و تکذیب شود. ۳. تاویل گفته طرف به طوری که با این تاویل، کاذب به نظر برسد. ۴. تعبیر به عبارت مغلقه و دشوار که موجب سرگردانی و تهیر طرف گردد. ۵. تکثیر الفاظ بی معنا و کلمات نامربوط و تکریر بر جمله های مذکور که موجب پریشانی طرف شود به طوری که نتواند بر صدر و ذیل کلام احاطه یابد و اصل مقصود را ادراک نماید.۶. تضعیف مطالب طرف؛ از قبیل این که: مطالب تو کهنه و مندرس و در عین حال، خرافات و اوهام و خیالات… است.
مستندات مقاله
...
اجزای مغالطه بر دو گونه است:۱. اجزای صناعی یا ذاتی؛۲. اجزای خارجی.
توضیح اصطلاح
اجزای خارجی مغالطه؛ که از آن به مغالطه خارج قیاس تعبیر می شود، نوعی مغالطه است که از متن قیاس مغالطی خارج و در عین حال موجب غلط اندازی و اشتباه کاری می گردد. از مغالطه خارج قیاس به مغلطات خارجی، مغالطات خارجی و مغالطات عرضی تعبیر می شود.
موارد مغالطه خارج قیاس
موارد مغالطه خارج قیاس عبارت اند از: ۱. تشنیع بر طرف؛ مانند این که گفته شود: مطلب دقیق تر است از این که امثال تو بفهمند: تو را چه رسد که در مقولات تصرف کنی. ۲. تکذیب طرف؛ بدین گونه که هر چه بگوید، گر چه از اولیات هم باشد، انکار و تکذیب شود. ۳. تاویل گفته طرف به طوری که با این تاویل، کاذب به نظر برسد. ۴. تعبیر به عبارت مغلقه و دشوار که موجب سرگردانی و تهیر طرف گردد. ۵. تکثیر الفاظ بی معنا و کلمات نامربوط و تکریر بر جمله های مذکور که موجب پریشانی طرف شود به طوری که نتواند بر صدر و ذیل کلام احاطه یابد و اصل مقصود را ادراک نماید.۶. تضعیف مطالب طرف؛ از قبیل این که: مطالب تو کهنه و مندرس و در عین حال، خرافات و اوهام و خیالات… است.
مستندات مقاله
...
wikifeqh: مغالطه_خارج_قیاس