مغ کشی

دانشنامه آزاد فارسی

مُغْ کُشی
(یا: مُغ کُشان) نمایشِ عامیانۀ شادی آور و آیینیِ رایج در ایران باستان. برخی پژوهشگران مغ کشی را صورتِ ابتدایی نمایشِ میر نوروزی دانسته اند. این نمایشِ عمومی همه ساله در روزِ پانزدهم دی اجرا می شده است. پیکره ای از چوب و پوشال می ساختند و آن را چون پادشاهی گرامی می داشتند و در پایانِ کار می سوزاندند. به احتمال قوی آیین مغ کشان با قتل گئوماتۀ مُغ (بردیای دروغین) به دست داریوش اول هخامنشی و یارانش ارتباط داشته است. به گزارش هرودوت پارسیان هر سال در سالروز کشته شدن گئوماته جشنی برپا می کردند که بزرگ ترین جشن سال بود و در این روز مغان بهتر می دیدند که از خانه خارج نشوند.

پیشنهاد کاربران

آنچه از این ماجرا در سنگ نگاره ی بیستون آمده است ک
نزدیک و تقریبا برابر با سخن هردوت است.
هردوت میگوید:
کمبوجیه هنگامی که به مصر رهسپار شد مغی به نام اهورااوپشتو را به سرپرستی دربار شاهی نشاند. این مغ برادری داشت که در چهره به بردیا شباهت داشت.
...
[مشاهده متن کامل]

این مغ بردیا را کشت و برادرش گئومات را به تخت شاهی نشاند. او جارچی ها را به قلمرو ایران فرستاد و مردم را بر ضد کمبوجیه شورانید و هم پیمان گئومات ساخت.
گئومات ( بردیای دروغین ) پس از بر تخت نشستن با مردم با مدارا و مهربانی برخورد نمود . وی سربازی جوانان را بخشید مالیات سه سال را بخشید .
برای این که کسی او نشناسد همه ی نزدیکان را از خود دور کرد و در دژی به نام سیکی هووتی پنهان شد. . . .
رفتارِ گئومات شک هفت خاندان بزرگ پارسی را در پی داشت اما دختر" هوتانه" ( از یاران داریوش ) که همسر گئومات بود توانست آنان را از وقایعِ بردیا ی دروغین آگاه سازد و به آنان بگوید که آنکس که خود را بردیا نامیده گئومات ( بردیای دروغین ) است و ناحیه گوش بریدگی دارد.
بنابراین درباریان با داریوش هم پیمان شده و به دژ راه یافتند. داریوش و شش تن از بزرگان خاندان های پارسی به درون رفته و گئومات و برادرش را کشتند. این رویداد در سال 521پیش ازمیلاد روی داد.
در این روز شمار بسیاری از مغان کشته شدند.
هردوت این روز را "ماگوفونی" یا مغ کشی نام نهاده است.
رضا صَحاکی راحت . مدرس و دبیر تاریخ . اسدآباد

بپرس