مُعین، محمد (رشت ۱۲۹۳ـ تهران ۱۳۵۰ش)
مُعین، محمد
شاعر، ادیب، مصحّح، مترجم، فرهنگ نـــگار و پژوهشــگر ایرانی، عضو فرهنگستان ایران و دارای جایزۀ فرهنگستان علوم و ادبیات پاریس. دورۀ اول دبیرستان را در زادگاه خود و دورۀ دوم دبیرستان را در دارالفنون تهران گذراند و در ۱۳۱۰ش، از دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی در رشتۀ ادبیات و فلسفه و علوم تربیتی دانشنامۀ لیسانس گرفت و پس از طی خدمت نظام وظیفه، دبیری دبیرستان شاهپور اهواز، ریاست دانشسرای عالی شبانه روزی اهواز، عضویت تحقیق اوقاف و ریاست پیشاهنگی آن شهر را به عهده گرفت. در ۱۳۱۸ش به تهران منتقل شد و ضمن کفالت ادارۀ دانشسراها و دبیری دانشکدۀ ادبیات با گذراندن رساله ای با عنوان مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، که به چاپ رسید (۱۳۲۶ش)، نخستین دکتر ادبیات فارسی در ایران شناخته شد. از آن پس با سِمت دانشیار و سپس با سِمت استاد در دانشکدۀ ادبیات به تدریس پرداخت. در ۱۳۲۵ش، با آغاز چاپ لغت نامۀ دهخدا به همکاری با وی برگزیده و در ۱۳۳۴ش طبق وصیت نامۀ دهخدا به ریاست امور علمی سازمان لغت نامۀ دهخدا منصوب شد. در اسفند ۱۳۳۶ش با انتقال این سازمان به دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران، به ریاست آن رسید. در تابستان ۱۳۳۷ش به عضویت فرهنگستان ایران درآمد. در آذر ۱۳۳۸ش، نیما یوشیج طی وصیت نامه ای او را وصی خود در بررسی و انتخاب و چاپ اشعار خود قرار داد. تصحیح کتاب جامع الحکمتین (۱۳۳۲ش) (ناصر خسرو) با همکاری هانری کربن، برای او جایزۀ فرهنگستان علوم و ادبیات پاریس را به ارمغان آورد. مهم ترین اثر او دورۀ کامل فرهنگ فارسی مشهور به فرهنگ معین است. از او مقالات بسیاری در مجلات ایران و خارج به چاپ رسیده است. از دیگر تصحیحات اوست: برهان قاطع (در چهار جلد) که حواشی مبسوط و ارزشمندی بر آن نگاشته است؛ دانش نامۀ علایی (۱۳۲۱ش)؛ چهار مقاله (۱۳۳۱ش)؛ جوامع الحکایات و لوامع الرّوایات عوفی (۱۳۳۵ش)؛ عبهرالعاشقین روزبهان بقلی (۱۳۳۷ش). از دیگر آثار اوست: حافظ شیرین سخن (۱۳۱۹ش)؛ منظومۀ ستارۀ ناهید؛ تحلیل هفت پیکر نظامی (۱۳۳۸ش)؛ اسم جنس ـ معرفه و نکره (۱۳۵۶ش). از ترجمه های اوست: ایران از آغاز تا اسلام گیرشمن (۱۳۳۶ش)؛ روان شناسی تربیتی (اهواز، ۱۳۱۶ش).
مُعین، محمد
شاعر، ادیب، مصحّح، مترجم، فرهنگ نـــگار و پژوهشــگر ایرانی، عضو فرهنگستان ایران و دارای جایزۀ فرهنگستان علوم و ادبیات پاریس. دورۀ اول دبیرستان را در زادگاه خود و دورۀ دوم دبیرستان را در دارالفنون تهران گذراند و در ۱۳۱۰ش، از دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی در رشتۀ ادبیات و فلسفه و علوم تربیتی دانشنامۀ لیسانس گرفت و پس از طی خدمت نظام وظیفه، دبیری دبیرستان شاهپور اهواز، ریاست دانشسرای عالی شبانه روزی اهواز، عضویت تحقیق اوقاف و ریاست پیشاهنگی آن شهر را به عهده گرفت. در ۱۳۱۸ش به تهران منتقل شد و ضمن کفالت ادارۀ دانشسراها و دبیری دانشکدۀ ادبیات با گذراندن رساله ای با عنوان مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، که به چاپ رسید (۱۳۲۶ش)، نخستین دکتر ادبیات فارسی در ایران شناخته شد. از آن پس با سِمت دانشیار و سپس با سِمت استاد در دانشکدۀ ادبیات به تدریس پرداخت. در ۱۳۲۵ش، با آغاز چاپ لغت نامۀ دهخدا به همکاری با وی برگزیده و در ۱۳۳۴ش طبق وصیت نامۀ دهخدا به ریاست امور علمی سازمان لغت نامۀ دهخدا منصوب شد. در اسفند ۱۳۳۶ش با انتقال این سازمان به دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران، به ریاست آن رسید. در تابستان ۱۳۳۷ش به عضویت فرهنگستان ایران درآمد. در آذر ۱۳۳۸ش، نیما یوشیج طی وصیت نامه ای او را وصی خود در بررسی و انتخاب و چاپ اشعار خود قرار داد. تصحیح کتاب جامع الحکمتین (۱۳۳۲ش) (ناصر خسرو) با همکاری هانری کربن، برای او جایزۀ فرهنگستان علوم و ادبیات پاریس را به ارمغان آورد. مهم ترین اثر او دورۀ کامل فرهنگ فارسی مشهور به فرهنگ معین است. از او مقالات بسیاری در مجلات ایران و خارج به چاپ رسیده است. از دیگر تصحیحات اوست: برهان قاطع (در چهار جلد) که حواشی مبسوط و ارزشمندی بر آن نگاشته است؛ دانش نامۀ علایی (۱۳۲۱ش)؛ چهار مقاله (۱۳۳۱ش)؛ جوامع الحکایات و لوامع الرّوایات عوفی (۱۳۳۵ش)؛ عبهرالعاشقین روزبهان بقلی (۱۳۳۷ش). از دیگر آثار اوست: حافظ شیرین سخن (۱۳۱۹ش)؛ منظومۀ ستارۀ ناهید؛ تحلیل هفت پیکر نظامی (۱۳۳۸ش)؛ اسم جنس ـ معرفه و نکره (۱۳۵۶ش). از ترجمه های اوست: ایران از آغاز تا اسلام گیرشمن (۱۳۳۶ش)؛ روان شناسی تربیتی (اهواز، ۱۳۱۶ش).
wikijoo: معین،_محمد_(رشت_۱۲۹۳ـ_تهران_۱۳۵۰ش)