معین الدین چشتی
لغت نامه دهخدا
سیل را نعره از آن است که از بحرجداست
وانکه با بحر درآمیخته خاموش آمد
نکته ها دوش لبم گفت و شنید از لب یار
که نه هرگز به زبان رفت و نه در گوش آمد.
و نیز:
عاشق همه دم فکر رخ دوست کند
معشوق کرشمه ای که نیکوست کند
ما جرم و خطا کنیم او لطف و عطا
هرکس چیزی که لایق اوست کند.
و رجوع به مجمع الفصحا و ریاض العارفین ص 132 و قاموس الاعلام ترکی و ریحانة الادب ج 5 ص 349 و فرهنگ فارسی معین شود.
پیشنهاد کاربران
شیخ خواجه معین الدین حسن سجزی چشتی مشهور به خواجه معین الدین چشتی درگذشته به سال ۶۳۳ قمری در اجمیر شریف هند. در ایالت راجستان - جیپور.
بعضی او را از اهالی سیستان عده ای او را از هرات و بعضی از سمرقند دانسته اند اما آنچه مسلم است او فارس زبان بود و آثار خود را به زبان فارسی نگاشته است. سال ۵۸۸قمری همراه لشکریان سلطان معزالدین محمد غوری ( هرات ) از ایران و افغانستان به هند رفت و در اجمیر ساکن شد.
... [مشاهده متن کامل]
وی یکی از مهم ترین و موثرترین طریقه های صوفی که هم در تاریخ سیاسی و اجتماعی شبه قاره و هم در تاریخ ادبیات فارسی در آن سامان نقش داشته اند و صوفیان پیرو طریقه چشتیه هستند.
اولین پیر بزرگی از این طریقت که در هند بساط ارشاد گسترد، سلسله جانشینان معین الدین از طریق قطب الدین بختیار اوشی و فریدالدین گنج شکر و نظام الدین اولیا و نصیرالدین چراغ دهلی ادامه پیدا کرد و در سراسر هند، پاکستان و بنگلادش کنونی گسترش یافت.
این صوفیان مجالس وعظ و تذکر و خطابه های خود را به زبان فارسی ایراد می کردند و این معنی، زبان و ادبیات فارسی را در شبه قاره هند گسترش می داد.
چند کتاب مانند 'انیس الارواح'، 'دلیل العارفین'، 'فواید السالکین' و 'اسرارالاولیا' همه به سرسلسله ها و بزرگان طریقت چشتیه همچون معین الدین چشتی و قطب الدین بختیار کاکی نسبت داده شده اند.
معین الدین شاگردان زیادی تربیت کرد و آنان هر کدام در منطقه خود مصدر خدمات ارزنده ای شدند و قطب الدین بختیار کاکی و فریدالدین گنج شکر از شاگردان و تربیت شدگان او هستند که منشأ آثار و خدمات اسلامی شدند.
خواجه معین الدین پس از مدتی فعالیت و تأسیس سازمانهای فرهنگی و مذهبی در شهر اجمیر دیده از جهان فروبست و مسلمین پس از درگذشت او برایش مقبره مجلل و باشکوهی ساختند که پس از هشت قرن هنوز پابرجاست و یکی از مزارهای درجه اول مسلمین در هند به شمار می رود.
در ایوان و رواق ها و داخل مقبره اشعار زیادی به زبان فارسی که زبان رسمی کشور هند بود دیده می شود
سلاطین و امرا در قرون متمادی بر تربت وی که زیارتگاه است، گنبد و بارگاه بنا کردند و هرسال مردم و مریدان شیخ از سراسر هند ۳۰ اردیبهشت، به مناسبت عُرس وی، مراسمی برگزار می کنند. او در قرن پنجم و ششم نزد علمای خراسان آموزش دید و دانش های عصر خود را فرا گرفت.
تصوف چشتی شجره و ارتباط دینی خود را چنین می داند:
بعضی او را از اهالی سیستان عده ای او را از هرات و بعضی از سمرقند دانسته اند اما آنچه مسلم است او فارس زبان بود و آثار خود را به زبان فارسی نگاشته است. سال ۵۸۸قمری همراه لشکریان سلطان معزالدین محمد غوری ( هرات ) از ایران و افغانستان به هند رفت و در اجمیر ساکن شد.
... [مشاهده متن کامل]
وی یکی از مهم ترین و موثرترین طریقه های صوفی که هم در تاریخ سیاسی و اجتماعی شبه قاره و هم در تاریخ ادبیات فارسی در آن سامان نقش داشته اند و صوفیان پیرو طریقه چشتیه هستند.
اولین پیر بزرگی از این طریقت که در هند بساط ارشاد گسترد، سلسله جانشینان معین الدین از طریق قطب الدین بختیار اوشی و فریدالدین گنج شکر و نظام الدین اولیا و نصیرالدین چراغ دهلی ادامه پیدا کرد و در سراسر هند، پاکستان و بنگلادش کنونی گسترش یافت.
این صوفیان مجالس وعظ و تذکر و خطابه های خود را به زبان فارسی ایراد می کردند و این معنی، زبان و ادبیات فارسی را در شبه قاره هند گسترش می داد.
چند کتاب مانند 'انیس الارواح'، 'دلیل العارفین'، 'فواید السالکین' و 'اسرارالاولیا' همه به سرسلسله ها و بزرگان طریقت چشتیه همچون معین الدین چشتی و قطب الدین بختیار کاکی نسبت داده شده اند.
معین الدین شاگردان زیادی تربیت کرد و آنان هر کدام در منطقه خود مصدر خدمات ارزنده ای شدند و قطب الدین بختیار کاکی و فریدالدین گنج شکر از شاگردان و تربیت شدگان او هستند که منشأ آثار و خدمات اسلامی شدند.
خواجه معین الدین پس از مدتی فعالیت و تأسیس سازمانهای فرهنگی و مذهبی در شهر اجمیر دیده از جهان فروبست و مسلمین پس از درگذشت او برایش مقبره مجلل و باشکوهی ساختند که پس از هشت قرن هنوز پابرجاست و یکی از مزارهای درجه اول مسلمین در هند به شمار می رود.
در ایوان و رواق ها و داخل مقبره اشعار زیادی به زبان فارسی که زبان رسمی کشور هند بود دیده می شود
سلاطین و امرا در قرون متمادی بر تربت وی که زیارتگاه است، گنبد و بارگاه بنا کردند و هرسال مردم و مریدان شیخ از سراسر هند ۳۰ اردیبهشت، به مناسبت عُرس وی، مراسمی برگزار می کنند. او در قرن پنجم و ششم نزد علمای خراسان آموزش دید و دانش های عصر خود را فرا گرفت.
تصوف چشتی شجره و ارتباط دینی خود را چنین می داند:
