[ویکی فقه] معنای کلمه اولی در آیه النبی اولی بالمؤمنین. پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) هنگام برگشتن از حجة الوداع در منطقه ای بنام غدیر خم در مقابل انبوهی از مسلمانان که بیش از صد هزار گفته شده است امامت علی (علیه السّلام) را به دستور خداوند ابلاغ و اعلام رسمی نمودند و از کلمه «اولی» برای ولایت امام علی (علیه السّلام) استفاده کردند؛ در حالی که عده ای از اهل سنت دلالت کلمه «اولی» بر تصرف و تدبیر را بدون سند و مدرک خواهنده اند؛ در این جا اثبات خواهیم کرد که اولی به معنای محبت نیست بلکه به معنای حق اولویت به تصرف و تدبیر امیرالمومنین (علیه السّلام) به جعل و تشریع الهی (که همان ولایت الهی است) بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) می باشد.
خطبه غدیر یکی از خطبه هایی است که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) وقت برگشتن از حجة الوداع در منطقه ای بنام غدیر خم در مقابل انبوهی از مسلمانان که بیش از صد هزار گفته شده است امامت علی (علیه السّلام) را به دستور خداوند ابلاغ و اعلام رسمی نمودند. در این خطبه رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم)، ولایت امیرالمومنین (علیه السّلام) را مانند ولایت خودش بر مسلمانان دانسته و تصریح می کند به این که:الست اولی بکم من انفسکم؟ قالوا: نعم، قال: من کنت مولاه فعلی مولاه. کسی را که من مولی اولی به تدبیر و تصرف او هستم، علی مولی او است. در تعبیر دیگر این چنین آمده است:ان الله مولای وانا ولی کل مؤمن من کنت ولیه فهذا ولیه. و در تعبیر سوم آمده است:یا ایها الناس من اولی بکم من انفسکم؟ قالوا: الله ورسوله اعلم. قال: الست اولی بکم من انفسکم؟ قالوا: بلی. قال: «من کنت مولاه فعلی مولاه».رسول خدا با جمله «الست اولی بالمؤمنین» می خواست آن ها را به یاد این آیه از قرآن کریم بیندازند که: «النَّبِیُّ اَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ اَنفُسِهِمْ؛
احزاب/سوره۳۳، آیه۶.
در این که منظور از «اَوْلَی» در آیه «النَّبِیُّ اَوْلَی بالمؤمنین من انفسهم» اولی به تصرف است اجمالاً جای تردید نیست، اما در عین حال برای عده ای از برادران اهل سنت این شبهه و اشکال مطرح پیش آمده که با چه دلیل و مستندی کلمه «اولی» در خطبه غدیر حمل بر اولی به تصرف و تدبیر می گردد؟ سوال دیگری که مطرح شده این است که کاربرد کلمه ای «اولی» در این خطبه، ریشه در قرآن دارد، و آیه «النَّبِیُّ اَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ اَنفُسِهِمْ» دارد، به چه دلیل می گویند که این واژه به معنای اولی به تصرف و تدبیر آمده است؟ حمل کلمه «اولی» بر اولی به تصرف و تدبیر وجه و موردی ندارد؛ زیرا این حدیث برای تنبیه و آگاهاندن مورد خطاب است به این که من نسبت به خودتان سزاوار و اولی به تصرف هستم؛ اما کار به بیان اولی به تصرف دیگران ندارد.برای روشن شدن پاسخ این شبهه لازم است که این کلمه هم از نظر لغت و هم از نظر کاربرد در تفسیر؛ به ویژه از دیدگاه مفسرین اهل سنت تحقیق و بررسی دقیق صورت گیرد تا کاربرد این کلمه در خطبه پیامبر در جریان غدیر روشن گردد.آیا به منظور ابلاغ و اعلام رسمی حق اولویت به تصرف و تدبیر امیرالمومنین (علیه السّلام) به جعل و تشریع الهی (که همان ولایت الهی است) بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) صورت گرفته یا به منظور اعلام این مطلب که محبت و دوستی که مسلمانان به پیامبر داشتند با امیرالمومنین داشته باشند انجام پذیرفته است؟
نقد و بررسی شبهه
برای پاسخ شبهه لازم است مفهوم اولی را بررسی کنیم.
← مفهوم شناسی اولی
...
خطبه غدیر یکی از خطبه هایی است که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) وقت برگشتن از حجة الوداع در منطقه ای بنام غدیر خم در مقابل انبوهی از مسلمانان که بیش از صد هزار گفته شده است امامت علی (علیه السّلام) را به دستور خداوند ابلاغ و اعلام رسمی نمودند. در این خطبه رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم)، ولایت امیرالمومنین (علیه السّلام) را مانند ولایت خودش بر مسلمانان دانسته و تصریح می کند به این که:الست اولی بکم من انفسکم؟ قالوا: نعم، قال: من کنت مولاه فعلی مولاه. کسی را که من مولی اولی به تدبیر و تصرف او هستم، علی مولی او است. در تعبیر دیگر این چنین آمده است:ان الله مولای وانا ولی کل مؤمن من کنت ولیه فهذا ولیه. و در تعبیر سوم آمده است:یا ایها الناس من اولی بکم من انفسکم؟ قالوا: الله ورسوله اعلم. قال: الست اولی بکم من انفسکم؟ قالوا: بلی. قال: «من کنت مولاه فعلی مولاه».رسول خدا با جمله «الست اولی بالمؤمنین» می خواست آن ها را به یاد این آیه از قرآن کریم بیندازند که: «النَّبِیُّ اَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ اَنفُسِهِمْ؛
احزاب/سوره۳۳، آیه۶.
در این که منظور از «اَوْلَی» در آیه «النَّبِیُّ اَوْلَی بالمؤمنین من انفسهم» اولی به تصرف است اجمالاً جای تردید نیست، اما در عین حال برای عده ای از برادران اهل سنت این شبهه و اشکال مطرح پیش آمده که با چه دلیل و مستندی کلمه «اولی» در خطبه غدیر حمل بر اولی به تصرف و تدبیر می گردد؟ سوال دیگری که مطرح شده این است که کاربرد کلمه ای «اولی» در این خطبه، ریشه در قرآن دارد، و آیه «النَّبِیُّ اَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ اَنفُسِهِمْ» دارد، به چه دلیل می گویند که این واژه به معنای اولی به تصرف و تدبیر آمده است؟ حمل کلمه «اولی» بر اولی به تصرف و تدبیر وجه و موردی ندارد؛ زیرا این حدیث برای تنبیه و آگاهاندن مورد خطاب است به این که من نسبت به خودتان سزاوار و اولی به تصرف هستم؛ اما کار به بیان اولی به تصرف دیگران ندارد.برای روشن شدن پاسخ این شبهه لازم است که این کلمه هم از نظر لغت و هم از نظر کاربرد در تفسیر؛ به ویژه از دیدگاه مفسرین اهل سنت تحقیق و بررسی دقیق صورت گیرد تا کاربرد این کلمه در خطبه پیامبر در جریان غدیر روشن گردد.آیا به منظور ابلاغ و اعلام رسمی حق اولویت به تصرف و تدبیر امیرالمومنین (علیه السّلام) به جعل و تشریع الهی (که همان ولایت الهی است) بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) صورت گرفته یا به منظور اعلام این مطلب که محبت و دوستی که مسلمانان به پیامبر داشتند با امیرالمومنین داشته باشند انجام پذیرفته است؟
نقد و بررسی شبهه
برای پاسخ شبهه لازم است مفهوم اولی را بررسی کنیم.
← مفهوم شناسی اولی
...
wikifeqh: معنای_اولی_در_آیه_النبی_اولی_بالمؤمنین