معماری مصر باستان

طی ۱۰ هزار سال تمدن مصر باستان که در دره نیل واقع شده یکی از شاخص ترین تمدن های زمانه خود است. حتی امروزه آثار معماریی مانند مجسمهٔ ابوالهول و اهرام سه گانه جزو فهرست میراث فرهنگی یونسکو به شمار می آیند.
معماری مصر باستان را منتقدان معماری به چندین روش دسته بندی کرده اند.
معماری مصر باستان را بر پایه مصالح مورد استفاده به دو دسته می توان تقسیم کرد.
• بناهایی که از خشت ( آجر نپخته ) در ساخت آن ها استفاده شده است.
• بناهایی که از سنگ هایی نظیر بازالت، آهک، مرمر و گرانیت ساخته شده اند.
آثار معماری به جا مانده از تمدن مصر باستان با توجه به مصالحی که در ساخت آن ها به کار رفته است به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند. دسته نخست بناهایی هستند که مصالح به کار رفته در آن ها آجر نپخته بوده است. از این نوع آجر در ساخت خانه های مصری در طول تمدن های فراعنه، یونانی، قبطی و اسلامی استفاده می شده است و امروزه در ساخت خانه های روستایی کاربرد دارد. نوع دوم معماری سنگی است.
• مصریها قومی ابدیت گرا بودند. در مصر هر معماری که مربوط به آن دنیا باشد سنگی است و هر معماری که مربوط به این دوران باشد خشتی و فانی است.
گذشته از معماریی که در خدمت مذهب و مراسم تدفین بود نوع دیگری از معماری با نام معماری نظامی نیز در مصر رواج داشت که معرف آن قلعه ها و برج هایی بودند که در آن زمان ساخته شده اند این نوع معماری در دوران حکومت آل ایوب به اوج خود رسید که نمونه های بارز این سبک معماری قلعه صلاح الدین و دژ المظفر است.
شکی نیست که قاهره بعد از اسلام تا پایان دوران عثمانی کماکان شاهکار معماری جهان محسوب می شد که دیوارهایی دور تا دور آن را محصور کرده بود. دروازه های باشکوهی برای تردد به این شهر در بین این دیوارها ساخته شده بود ولی تنها دروازه های باب النصر، باب الفتوح و باب الزویلا باقی مانده است.
• در دوره بعد از این ساخت کلاً عوض شد و ساخت معبد و مقبره سنگی و صخره ای صورت گرفت یعنی صخره را سوراخ کرده و داخل آن مقبره می ساختند. مشهورترین آن ها مقبره خنوم حوتپ در ۲۱۸۰ق. م و مقبره آمنمحت در بنی حسن می باشد؛
مقبره سنگی خنوم حوتپ
معابد در مصر دو دسته اند: یکی معابد برای عبادت خدایان مثل معبد هوروس در ادفو و دیگری معابد برای مردگان مثل معبد ملکه حتشپسوت در دیرالبحری و معبد تخته سنگی غول آسای رامسس دوم در ابو سمبل