[ویکی فقه] طاهریان مانند دیگر مردمان عالم و عارف و زمامداران دانا و خردمند به خدمات عمرانی عام المنفعه نیز می پرداختند و حتی المقدور وسائل آسایش و آرامش و رفاه مردم را فراهم می آوردند، اگر چه تقریبا بیشتر و یا به بیان دقیقتر تمام آثار آن زمان از بین رفته است اما در عین حال آثار آنها در کتاب ها بر جای مانده است که در این نوشتار به آنها پرداخته خواهد شد.
طاهریان مانند دیگر مردمان عالم و عارف و زمامداران دانا و خردمند به خدمات عمرانی عام المنفعه نیز می پرداختند و حتی المقدور وسائل آسایش و آرامش و رفاه مردم را فراهم می آوردند، اگر چه تقریبا بیشتر و یا به بیان دقیقتر تمام آثار آن زمان از بین رفته است اما در عین حال آثار آنها در کتاب ها بر جای مانده است که در این نوشتار به آنها پرداخته خواهد شد. طاهریان همگی مایل به توسعه مظاهر تمدنی و بر پا داشتن بناهای زیبا و با شکوه بوده اند و خواستار آن بوده اند که هر جا که بوده اند را مترقی و آباد نمایند و در اصلاحات و عمران مناطق کوشیده اند. زیرا با قدرت و نیروی که داشته اند به جنگ ها و نا امنی ها پایان بخشیده و امنیت را گه پایه پیشرفت و فعالیت است برقرار می نمودند.
عبدالله بن طاهر و تلاش برای آبادانی
عبدالله بن طاهر که معروفترین حاکم طاهری است در آبادی و پیشرفت خراسان و نیشابور کوشش بسیار کرد. او به آسایش کشاورزان و برزگران علاقه زیادی نشان میداد و عاملان خویش را به رعایت حال آنها توصیه نمود. گردیزی می نویسد: در این باب به همه عاملان خویش نامه فرستاد و نوشت حجت برگرفتم شما را تا از خواب بیدار شوید و از خیرگی بیرون آیید و صلاح خویش بجوئید و با برزگران مدارا کنید و کشاورزی که ضعیف گردد او را قوت دهید و به جای خویش باز آرید که خدای عزوجل ما را از دست های ایشان طعام کرده است و از زبان های ایشان سلام کرده است و بیدادگران بر ایشان حرام کرده است. عبدالله بن طاهر هر جا که بوده است حتی اگر مدتی کوتاه نیز بوده، دست به اصلاح و عمران زده است و یا آثار تخریب شده گذشتگان را ترمیم و مرمت نموده است. در سالهای ۲۰۹-۲۱۰ که بر حصار و قلعه کیسوم در شام دست یافت و این شهر را از دست نصر بن شبث خارجی گرفت و آن را گشود، فورا دست به کار آبادانی شد با احداث کانالهایی، تنظیم آبیاری و ترتیب جدول بندی، زمینها را سیرآب ساخت و برای کشت و زرع آماده نمود و باغها احداث گردید و دستور ترمیم خرابی های شهر و رفع نواقص عمارت قلعه و حصار آن را داد و شهر را آباد گردانید. عبدالله بن طاهر که مدتی کوتاه را نیز برای آرام نمودن مصر در شهر فسطاط به سر میبرد، در آنجا نیز منشاء خدمات عمرانی گردید. در این شهر مسجد جامعی وجود داشت که در زمان عمرو عاص ساخته شده بود و به آن مسجد جامع عمرو عاص میگفتند که قدیمی ترین مسجد مصر نیز به شمار می رفت. عبدالله بن طاهر در قسمت غربی این مسجد تغییراتی ایجاد نمود و آن را مقداری توسعه داد به طوری که دو برابر وضع سابق خود گردید بعد از این آن را تاج الجوامع نامیدند. عبدالله همچنین مدتی در دینور یکی از شهرهای مشرق اسلامی سکونت داشت و در این ایام کاخی بر پا نمود که در آن باغ و دیگر وسائل آسایش را فراهم آورد. این کاخ تا زمان دینوری همچنان بر پا بوده است و معروفیت داشته است و به نام کاخ عبداللهی مشهور بوده و ابوحنیفه دینوری آن را خود دیده است. همو وقتی وارد نیشابور گردید آن شهر را آبادانی بسیار بخشید. میدانی در شهر احداث نمود که بسیار وسیع بود و آن را به نام نیای خویش، حسین بن مصعب نام گذاری نمود و سالیان طولانی به همین نام باقی بوده است. همچنین قبرستانی مهم و معتبر در آن شهر بنا نهادند که افراد خاندان طاهری در آن مدفون می گشتند و آن را مقابر الحسینین نامیدند. البته در این گورستان بسیاری از علماء و دانشمندان نیز دفن گردیده و از همین رو به گورستان سادات نیز معروف گشت.
طاهریان بغداد و ساخت آثار در عراق
طاهریان تا زمانی که در بغداد و سامرا بودند اقدامات بسیاری برای عمران و آبادانی آنها نمودند. به گونه ای که یکی از مداخل و دروازده های ورودی بغداد به نام اسحاق بن ابراهیم مصعبی نام گذاری گردیده بود و به نام باب اسحاق شناخته میشد. همچنین یکی از نهرهای که در جانب غربی سامرا کشیده شد نامش النهر الاسحاقی بود که عمارت و مزارع زیادی اطراف آن را احاطه می کرد. این نهر از تکریت شروع میشد و نزدیکی المطیره به دجله میریخت و درآمد و مالیات زیادی را سالیانه به خزانه حکومت عائد می کرد. طاهر نیز محل های را در شهر بغداد بنا نهاد که به کوی طاهری شهرت یافت و کاخ معروف طاهر در بغداد نیز در این محله بوده است. و عالمان و دانشمندان زیادی در این محله پرورش یافتند کاخ طاهر را القبه الطاهریه نیز نامیده اند. فندق طاهر، نام نهری بود که از نهر بزرگ صراه منشعب میشد و دور بغداد میگشت از باب الانبار، باب الحدید و... می گذشت و کمی بالاتر از خانه اسحاق بن ابراهیم طاهری به دجله میریخت. طاهر علاوه بر اینها باغی را نیز در بغداد احداث کرده بود که به نام وی بستان طاهری معروف بود.
تاسیس مدارس در ایران
...
طاهریان مانند دیگر مردمان عالم و عارف و زمامداران دانا و خردمند به خدمات عمرانی عام المنفعه نیز می پرداختند و حتی المقدور وسائل آسایش و آرامش و رفاه مردم را فراهم می آوردند، اگر چه تقریبا بیشتر و یا به بیان دقیقتر تمام آثار آن زمان از بین رفته است اما در عین حال آثار آنها در کتاب ها بر جای مانده است که در این نوشتار به آنها پرداخته خواهد شد. طاهریان همگی مایل به توسعه مظاهر تمدنی و بر پا داشتن بناهای زیبا و با شکوه بوده اند و خواستار آن بوده اند که هر جا که بوده اند را مترقی و آباد نمایند و در اصلاحات و عمران مناطق کوشیده اند. زیرا با قدرت و نیروی که داشته اند به جنگ ها و نا امنی ها پایان بخشیده و امنیت را گه پایه پیشرفت و فعالیت است برقرار می نمودند.
عبدالله بن طاهر و تلاش برای آبادانی
عبدالله بن طاهر که معروفترین حاکم طاهری است در آبادی و پیشرفت خراسان و نیشابور کوشش بسیار کرد. او به آسایش کشاورزان و برزگران علاقه زیادی نشان میداد و عاملان خویش را به رعایت حال آنها توصیه نمود. گردیزی می نویسد: در این باب به همه عاملان خویش نامه فرستاد و نوشت حجت برگرفتم شما را تا از خواب بیدار شوید و از خیرگی بیرون آیید و صلاح خویش بجوئید و با برزگران مدارا کنید و کشاورزی که ضعیف گردد او را قوت دهید و به جای خویش باز آرید که خدای عزوجل ما را از دست های ایشان طعام کرده است و از زبان های ایشان سلام کرده است و بیدادگران بر ایشان حرام کرده است. عبدالله بن طاهر هر جا که بوده است حتی اگر مدتی کوتاه نیز بوده، دست به اصلاح و عمران زده است و یا آثار تخریب شده گذشتگان را ترمیم و مرمت نموده است. در سالهای ۲۰۹-۲۱۰ که بر حصار و قلعه کیسوم در شام دست یافت و این شهر را از دست نصر بن شبث خارجی گرفت و آن را گشود، فورا دست به کار آبادانی شد با احداث کانالهایی، تنظیم آبیاری و ترتیب جدول بندی، زمینها را سیرآب ساخت و برای کشت و زرع آماده نمود و باغها احداث گردید و دستور ترمیم خرابی های شهر و رفع نواقص عمارت قلعه و حصار آن را داد و شهر را آباد گردانید. عبدالله بن طاهر که مدتی کوتاه را نیز برای آرام نمودن مصر در شهر فسطاط به سر میبرد، در آنجا نیز منشاء خدمات عمرانی گردید. در این شهر مسجد جامعی وجود داشت که در زمان عمرو عاص ساخته شده بود و به آن مسجد جامع عمرو عاص میگفتند که قدیمی ترین مسجد مصر نیز به شمار می رفت. عبدالله بن طاهر در قسمت غربی این مسجد تغییراتی ایجاد نمود و آن را مقداری توسعه داد به طوری که دو برابر وضع سابق خود گردید بعد از این آن را تاج الجوامع نامیدند. عبدالله همچنین مدتی در دینور یکی از شهرهای مشرق اسلامی سکونت داشت و در این ایام کاخی بر پا نمود که در آن باغ و دیگر وسائل آسایش را فراهم آورد. این کاخ تا زمان دینوری همچنان بر پا بوده است و معروفیت داشته است و به نام کاخ عبداللهی مشهور بوده و ابوحنیفه دینوری آن را خود دیده است. همو وقتی وارد نیشابور گردید آن شهر را آبادانی بسیار بخشید. میدانی در شهر احداث نمود که بسیار وسیع بود و آن را به نام نیای خویش، حسین بن مصعب نام گذاری نمود و سالیان طولانی به همین نام باقی بوده است. همچنین قبرستانی مهم و معتبر در آن شهر بنا نهادند که افراد خاندان طاهری در آن مدفون می گشتند و آن را مقابر الحسینین نامیدند. البته در این گورستان بسیاری از علماء و دانشمندان نیز دفن گردیده و از همین رو به گورستان سادات نیز معروف گشت.
طاهریان بغداد و ساخت آثار در عراق
طاهریان تا زمانی که در بغداد و سامرا بودند اقدامات بسیاری برای عمران و آبادانی آنها نمودند. به گونه ای که یکی از مداخل و دروازده های ورودی بغداد به نام اسحاق بن ابراهیم مصعبی نام گذاری گردیده بود و به نام باب اسحاق شناخته میشد. همچنین یکی از نهرهای که در جانب غربی سامرا کشیده شد نامش النهر الاسحاقی بود که عمارت و مزارع زیادی اطراف آن را احاطه می کرد. این نهر از تکریت شروع میشد و نزدیکی المطیره به دجله میریخت و درآمد و مالیات زیادی را سالیانه به خزانه حکومت عائد می کرد. طاهر نیز محل های را در شهر بغداد بنا نهاد که به کوی طاهری شهرت یافت و کاخ معروف طاهر در بغداد نیز در این محله بوده است. و عالمان و دانشمندان زیادی در این محله پرورش یافتند کاخ طاهر را القبه الطاهریه نیز نامیده اند. فندق طاهر، نام نهری بود که از نهر بزرگ صراه منشعب میشد و دور بغداد میگشت از باب الانبار، باب الحدید و... می گذشت و کمی بالاتر از خانه اسحاق بن ابراهیم طاهری به دجله میریخت. طاهر علاوه بر اینها باغی را نیز در بغداد احداث کرده بود که به نام وی بستان طاهری معروف بود.
تاسیس مدارس در ایران
...
wikifeqh: معماری_عصر_طاهریان