معلقات سبع

مُعَلَّقات سَبْع
(هفت چکامۀ آویخته؛ القصاید السبع الطول) عنوان مشهورترین اشعار کهن عرب است که شمار ابیات آن ها جمعاً به حدود ۶۰۰ بیت می رسد. اصحاب معلقات (امرؤالقیس، طرفة بن العبد، زُهَیر بن ابی سُلمی، لَبید بن ربیعة، عَمرو بن کلثوم، عنترة بن شدّاد و حارث بن حِلّزة) در خلال ۱ قرن پیش از اسلام می زیسته اند. شمار این سروده ها را از شش تا دَه قصیده هم گفته اند و برخی به سرایندگان آن ها سه شاعر دیگر (نابغۀ ذبیانی، أعشی و عبید بن الأبرص) را افزوده اند. معلّقات را به نام های دیگری ازجمله مذهّبات (به زرنگاشته ها) نیز خوانده اند. در وجه تسمیۀ آن ها به معلّقات هم اختلاف نظر است و تقریباً امروز مسلّم شده است که وجه تسمیۀ مبتنی بر آویختن این اشعار به خانۀ کعبه صحت ندارد و ساختۀ دوران بعد از اسلام است. به هر حال معلّقات آیینۀ زندگی فردی و جمعی ِ عرب جاهلی است و اخلاق و آداب و باورهای آنان را به نمایش می گذارد. این قصاید در اواخر روزگار بنی امیّه توسط حَمّاد راویه، یکی از روایتگران شعر تازی گردآوری شد و از آن پس جویندگان ادب عرب به خواندن آن ها پرداختند و بر سر کلمه کلمۀ هر بیت مناقشات برخاست، تا بدان جا که طه حسین، ادیب توانای مصری، طی تحقیقاتی در صحت صدور و اصالت تاریخی و دیرینگی آن ها تردید کرد.