معرفی شاعر دلسوخته خانمیرزا داجیوند

یعنی ادبیاتی که مثلا یک شاعر ندارند و تعداد زیادی از مردمان در طول تاریخ ساخته اند توجه کردیم .
که این کار خوبی هست ولی باید هر دو رو انجام میدادیم .
اشعار و دیوان ایشون
اشعار محمد تقی مومنوند
قلی کاکاوند
شاعران کولیوند مثل محمد حسن خان نور محمدی
محمد تقی کولیوند ، کریم کولیوند و بقیه . .
ملا محمود کرمانشاهی
حتی یه شاعر بود لقبشو شنیدم که بهش بره زالک میگن
هرچقدر تو نت گشتم حتی اسم واقعیشو هم پیدا نکردم در صورتی که ایشون یکی از شاعران متقدم غرب ایران بوده و این بخاطر بی توجهی ماست
حتی دیوان اشعار ملا فقی قادر هموند ( احمدوند ) که تو عراق چاپ کردن رو هم نیاوردیم ایران چاپ کنیم
حتی ما اشعار نوشاد طرهانی و خان الماس که بهشون توجه بیشتری شده رو هم کامل گرد اوری نکردیم . .
و تعداد زیادی شاعر دیگه هم وجود داره که مانند شاعران بالا اکثرا ناشناخته موندن و فقط اسم و چند بیتی ازشون در کتب مختلف چاپ شده .
چون اکثر اشعار این شاعران به صورت شفاهی منتقل شده اند
و فقط الان پیران و ریش سفیدان انها را میدانند
درنگ کردن و طعلل در این کار بشدت خطر ناک است
و تا ۲۰ سال دیگه ممکنه این اشعار رو دیگه نشه جمع اوری کرد .
البته دیوان اشعار ترکه میر مومنوند
ملا منوچهر کولیوند
ملا پریشان
ملا حقعلی سیاه پوش کامل گرد اوری و چاپ شده

شیرین لال نترز خانه لال ناس�������������������� وسم خواسی هر پی وژ خاس
طبق نقل قول بعضی از کهنسالان داجیوند، خانه دارای اندامی درشت ، هیکلی زیبا وخوش چهره و همچنین دارای صدایی زیبا و خوش بوده است.
هر چند اشعار بدست آمده او در باب عشق و عاشقی است اما طبق نقل قول بعضی از کهنسالان خانه اشعاری نیز در باب سیر و سلوک عرفان سروده که متأسفانه از این اشعار چیزی به دستمان نیامد.
به هر حال خانه ی داجیوند یکی از شاعران لک در دره سیمره است که از آثار زبانی و قلمی او فقط چند نمونه از� شعرهایش باقی مانده که آن هم سینه به سینه نقل شده است، همچنین دو قطعه آن در کتاب گلزار ادب لرستان تألیف غضنفری امرایی در دست است، بیشتر شعرهای او عاشقانه است و در آن از عناصر طبیعت و بهار همچون آهو، طاووس، گل ، نیلوفر ، صدف ، آسمان ، ستاره و . . . استفاده کرده است.
در کتاب گلزار ادب لرستان در شرح حال خانه ی داجیوند چنین آمده است:
�خانه از تیرة جعفربیگی داجیوند و قبرش در شاهبداغ قرار دارد، شاهبداغ بین داجیوند ، دیزگران و هلیلان قرار دارد. اشعار خانه اغلب زُلف و خال بوده ، به طوی که در اشعارش اشاره کرده که سواد خواندن و نوشتن نداشته است.
خانه بی سواد گوهر شکاوه ���������������������������������� ستارش نه قعر گیژ گرداوه
در جای دیگر می گوید :
حیف کرده ای دنیا فتنه شیموه ������������������ ����������� خانه نشناسی واو ژ میم وه
�در توصیف معشوق نیز می گوید :
حقه ناف معدن مشک ماء الورود ����������������� ����������� علاجن پی زام خسته گران دَرد
ظاهر سارایی می نویسد :�همین را می دانیم که پیش از غلام رضا ارکوازی اساتیدی چون ملاپریشان لک ، نجف ، ترکه میر ، خانة داجیوند ، نوره ، شاکه ، خان منصور و . . . وجود داشته اند، که پاره ای از اشعارشان به دست ما رسیده است ، رسم بر آن بوده است که این شاعران دو به دو یا بیشتر به سیاحت می پرداختند و اشعار� همدیگر را کامل می کردند، چنان که نجف و ترکه با هم شعر می گفتند و شاکه و خان منصور با هم . اشعاری نیز درد دست است که چهار شاعر مانند نجف ، خانه ی داجیوند ، ترکه و نوره با هم به مسافرت پرداخته اند و مشترکاً در موضوعی واحد اشعار سروده اند ، حال آنکه� هر یک از این افراد اهل مناطق مختلف و بعضاً دور از هم بوده اند. �
�خانه ی داجیوند به گونه ای زیبا و استادانه آرایه های ادبی به خصوص آرایه های معنوی را در اشعارش به کار گرفته است و سخن خود را با تشبیه ، استعاره� ، اغراق ، تلمیح ، مراعات نظیر ، اشتقاق و غیره مزین ساخته است ، داجیوند یکی از بزرگترین شاعران لک زبان است با اینکه او حدود 200 سال پیش در قید حیات بوده و شعر سروده است اما هنوز اشعار زیبایش در میان کهنسالان هلیلان ، زردلان بخصوص داجیوند زمزمه می شود.
داجیوند مردمی ترین شاعر خطه سیمره است ، گویی راز دل و زبان� آرزوی همه را می دانسته است و رمز تفأل در اشعارش نشأت گرفته از همین خلق و خوی مردمی اوست. او از زبان عاشق بی قرار و� معشوق بی وفا بسیار سخن ها گفته است.
برگرفته از کتاب از هگمتانه تا شوش� ( نویسنده : رشید کوچکی

برخی از بومیان دین و مذهب وی را شیعه ی غالی یارسان می دانند ، ایشان آخرین رده ی مقام عرفانی یارسان راکه خواص بوده، دارا بوده است. [1]
بالاترین رده ی مقام عرفانی یارسان را نیز سلطان می گویند .
رده بندی آئین عرفانی یارسان به شرح زیر است:
۱ - سلطان ؛ که مصداقش سلطان اسحاق می باشد.
۲ - شاه؛ که مصداقش شاه خوشین است.
۳ - بابا؛ که مصداقش بابا طاهر عریان می باشد.
۴ - پیر؛ که مصداقش پیر حیات می باشد.
۵ - خواص؛ که مصداقش شاعران" عرفان گو " مانند خانمیرزا ( خانه ) خواص و ترکه میر مومه وند آزاد بخت متوفی به سال ۱۲۳۶ ه ق می باشد.
توضیح:
در چند قرن اخیر شاعران استانهای همدان و لرستان و وکرمانشاه و کردستان و ایلام کنونی را به دو دسته تقسیم می کردند ؛
۱ - شاعران "دَلی" یا شاعران کوچه بازار و غیر عرفانی که بیشتر به هجو و سخنان سخیف می پرداختند.
۲ - شاعران " خواص" یا شاعران "عرفان گو" و خردمند بوده، که اشعارشان دارای مضامین عرفانی و مورد پسند اهلِ دل بوده است.
به نظر نگارنده، گرچه خانمیرزا داجیوند در مجاورت با یارسانها بوده است ولی همانند دوشاعر هم نژاد و فامیل خویش یعنی حسینعلی خان سوره میری ( متولد سال ۱۱۷۰ ه. ق و متوفی سال ۱۲۳۵ ه. ق ) و ترکه میر مومه وند ( متوفی به سال ۱۲۳۶ ه. ق ) شعر می سروده است.
این شاعر توانا که بر طبق نوشته ی استاد اسفندیار غضنفری در کتاب گلزار ادب لرستان در صفحات ۲۰۵ و ۲۰۶ ضمن شرح حال کوتاهی از ایشان دوقطعه شعر به نام" شیرین شَرَه وه" و " مَلاوِناوَه " از ایشان آورده است ، که بسیار زیبا و پر معنی هستند. [2]
امید است دیوان این شاعر عارف به زیور چاپ آراسته گردد.
پی نوشته ها و منابع:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] - اسفندیاری، هادی و محمد زاده، فرشاد
[2] - غضنفری امرائی، اسفندیار - گلزار ادب لرستان : چاپخانه دانش خرم آباد: سال ۱۳۶۴