[ویکی نور] معجم المطبوعات العربیة فی شبه القارة الهندیة الباکستانیة منذ دخول المطبعة إلیها حتی عام 1980، تألیف احمد خان، فرهنگ کتب چاپ شده عربی در هند و پاکستان در محدوده زمانی ذکرشده در عنوان کتاب است.
این معجم همانند دیگر معاجم به ترتیب حروف الفبا تدوین شده است. شیوه ارائه اطلاعات در این معجم بدین سبک است: ابتدا نام نویسنده با تاریخ حیات و وفات وی به هجری قمری و میلادی ذکر شده است. آنگاه در ذیل آن، معلومات مربوط به هر کتاب یا نشریه ای بیان گردیده است؛ معلوماتی همچون: مؤلف یا شارح کتاب؛ عنوان کتاب؛ مکان تألیف؛ کسی که کتاب با تحقیق یا اشراف یا اهتمام وی چاپ شده است؛ مکان چاپ؛ نام چاپخانه؛ ناشر یا چاپ کننده؛ سال چاپ (اگر به هجری قمری باشد، مطابق میلادی آن هم آمده است و بالعکس)؛ مجلدات یا اجزای کتاب؛ صفحات کتاب یا اجزای آن؛ قطع کتاب؛ طبع سنگی یا حروفی .
در انتهای کتاب، بخشی الحاقی تحت عنوان «کتبی که مؤلفین آن مجهول است» به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است.
این معجم، مشتمل بر کتب چاپ شده از زمان ورود پرتغالی ها در جنوب هند در شهر گوا و اطراف آن در سال 1550م، است که چاپخانه ای ابتدایی ایجاد کردند. البته نمی دانیم که چه کتابی به زبان عربی در این مقطع از زمان چاپ شده است؛ تا اینکه شرکت هند شرقی در هند در سال 1700م، پای گرفت و چاپخانه ای نزدیک بنگال ایجاد شد و نشر کتبی به لغت انگلیسی و بعدها به لغت های محلی (از قبیل بنگالی) و فارسی و عربی آغاز شد. این موضوع در اواخر قرن هیجدهم میلادی و ابتدای قرن سیزدهم هجری قمری اتفاق افتاد که یک صد سال پیش از ورود چاپخانه به مصر بوده است .
نویسنده در این معجم هر کتابی را که در شبه قاره هند چاپ شده - خواه در هند تألیف شده باشد خواه در خارج از آن، خواه یک عالم هندی آن را تألیف کرده باشد خواه دیگری - گرد آورده است. وی چاپ های قرآن کریم و ترجمه ها و تفسیرهای قرآن به لغت هندی را - خواه به طور کامل چاپ شده باشد خواه جزیی از آن - داخل در این تدوین نکرده است. البته قرآن کریم اولین کتابی است که علما و مسلمین در هر گوشه از جهان به آن اعتنا کرده اند و در صدر هر کتاب و منبعی قرار دارد .
این معجم همانند دیگر معاجم به ترتیب حروف الفبا تدوین شده است. شیوه ارائه اطلاعات در این معجم بدین سبک است: ابتدا نام نویسنده با تاریخ حیات و وفات وی به هجری قمری و میلادی ذکر شده است. آنگاه در ذیل آن، معلومات مربوط به هر کتاب یا نشریه ای بیان گردیده است؛ معلوماتی همچون: مؤلف یا شارح کتاب؛ عنوان کتاب؛ مکان تألیف؛ کسی که کتاب با تحقیق یا اشراف یا اهتمام وی چاپ شده است؛ مکان چاپ؛ نام چاپخانه؛ ناشر یا چاپ کننده؛ سال چاپ (اگر به هجری قمری باشد، مطابق میلادی آن هم آمده است و بالعکس)؛ مجلدات یا اجزای کتاب؛ صفحات کتاب یا اجزای آن؛ قطع کتاب؛ طبع سنگی یا حروفی .
در انتهای کتاب، بخشی الحاقی تحت عنوان «کتبی که مؤلفین آن مجهول است» به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است.
این معجم، مشتمل بر کتب چاپ شده از زمان ورود پرتغالی ها در جنوب هند در شهر گوا و اطراف آن در سال 1550م، است که چاپخانه ای ابتدایی ایجاد کردند. البته نمی دانیم که چه کتابی به زبان عربی در این مقطع از زمان چاپ شده است؛ تا اینکه شرکت هند شرقی در هند در سال 1700م، پای گرفت و چاپخانه ای نزدیک بنگال ایجاد شد و نشر کتبی به لغت انگلیسی و بعدها به لغت های محلی (از قبیل بنگالی) و فارسی و عربی آغاز شد. این موضوع در اواخر قرن هیجدهم میلادی و ابتدای قرن سیزدهم هجری قمری اتفاق افتاد که یک صد سال پیش از ورود چاپخانه به مصر بوده است .
نویسنده در این معجم هر کتابی را که در شبه قاره هند چاپ شده - خواه در هند تألیف شده باشد خواه در خارج از آن، خواه یک عالم هندی آن را تألیف کرده باشد خواه دیگری - گرد آورده است. وی چاپ های قرآن کریم و ترجمه ها و تفسیرهای قرآن به لغت هندی را - خواه به طور کامل چاپ شده باشد خواه جزیی از آن - داخل در این تدوین نکرده است. البته قرآن کریم اولین کتابی است که علما و مسلمین در هر گوشه از جهان به آن اعتنا کرده اند و در صدر هر کتاب و منبعی قرار دارد .