معجم المطبوعات العربیه فی ایران

[ویکی نور] معجم المطبوعات العربیة فی إیران، تالیف عبدالجبار الرفاعی، فرهنگ نامه ای است که در آن کتب عربی که در ایران تا سال 1300ق، چاپ شده، گردآوری و معرفی شده است.
در این معجم، کتب عربی به صورت موضوعی دسته بندی شده است. این موضوعات به ترتیب عبارت است از: اخلاق، اصول دین، اصول فقه، بیوگرافی و فهارس، تاریخ، تراجم و سیره ها، تفسیر و علوم قرآن، حدیث و علوم حدیث، دعا و زیارت، سیاست و حکم، سیره نبی(ص) و اهل بیت(ع)، صحف و مجلات و نشریات، علوم محض، فرق و ملل و نحل، فقه، فلسفه، لغت و ادبیات عرب، لغت و ادبیات فارسی.
در هر موضوع در ذیل عناوین کتاب، نام نویسنده و اطلاعات چاپ کتاب ذکر شده است.
کتاب، با مقاله ای با عنوان «موجز تاریخ الطباعة» (چکیده تاریخ چاپ) آغاز شده است. نویسنده، مطلب را با عنوان «الکتابة وعاء الحضارة» (نگارش، ظرف تمدن و فرهنگ) آغاز کرده است. پس از آن به ظهور نوشتن و تاریخچه آن پرداخته است. اکتشاف صنعت کاغذ قبل از هزار سال پیش و تاسیس اولین کارخانه تولید کاغذ در سرزمین های اسلامی در سمرقند، اختراع چاپ و نقش آن در تفکر و پیشرفت معارف بشری، چاپ عربی در اروپا، شام، مصر، عراق و سرزمین های دیگر پرداخته است.
نویسنده در ادامه مباحث به صنعت چاپ در ایران پرداخته و اولین چاپ خانه را در منطقه جلفای اصفهان می داند. وی در ادامه تاریخچه صنعت چاپ را در ایران پی می گیرد. از آنجا که حروف الفبای فارسی و عربی یکی است و نیز لغت عربی، لغت مادر برای کتب اسلامی است، برای اصحاب چاپ خانه های ایرانی، چاپ کتب عربی آسان بود. نویسنده، بررسی صنعت چاپ کتب عربی را با این مطلب به پایان می برد که از زمان ظهور چاپ تا سال 1300ق، حدود 400 عنوان کتاب عربی در ایران به چاپ رسید .