معتبر تاجی بایوا ( انگلیسی: Mutabar Tadjibayeva؛ زادهٔ ۲۵ اوت ۱۹۶۲ ) روزنامه نگار اهل اتحاد جماهیر شوروی است. یک روزنامه نگار مستقل و فعال حقوق بشر است. او بنیانگذار سازمان بین المللی حقوق بشر «باشگاه
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
عشق آتش» است. تاجیبایوا بر اجرای حقوق بشر نظارت دارد و تحقیقات روزنامه نگاری خود را در این زمینه انجام داد. او در اقدامات تحقیقی و محاکمه قضایی به عنوان وکیل مدافع و نماینده مجاز در ازبکستان شرکت داشته است. تاجیبایوا همچنین بنیانگذار «جامعه مدنی» است. او در ۷ اکتبر ۲۰۰۵ درست قبل از رفتن به دوبلین دستگیر شد که قرار بود در یک کنفرانس بین المللی در زمینه حفاظت از حقوق بشر شرکت کند. معتبر تاجیبایوا متهم به نقض ۱۸ ماده قانون جنایی ازبکستان است. وی به خاطر انتقاد از دولت ازبکستان مبنی بر استفاده از خشونت علیه شرکت کنندگان در تظاهرات مسالمت آمیز در اندیجان در سال ۲۰۰۵، متهم شد که در ۱۳ مورد ناقض قانون جنایی جمهوری ازبکستان شده و به ۸ سال زندان محکوم شد. در ۲۰۰۵ سازمان بین المللی زنان صلح در سرتاسر جهان که زیر کمیته جایزه نوبل است، نام معتبر تاجیبایوا را در لیست ۱۰۰۰ فعال صلح زن قرار داد و به این ترتیب نامزد رسمی جایزه صلح نوبل شد. در ۱۵ مه ۲۰۰۸، هنگامی که او هنوز در زندان بود، معتبر تاجیبایوا برنده جایزه مارتین انالز شد. همان روز، وبلاگ نویسان که دربارهٔ حقوق بشر نوشته بودند، ۱۰ لیست برتر از زنانی را که بیشترین نقش را در حفاظت از حقوق بشر ایفا کرده بودند را اعلام کردند. معتبر تاجیبایوا در میان آن ها بود. در ۲ ژوئیه ۲۰۰۸، وی آزاد شد. مراسم اهدای جایزه مارتین انالز در ۲۰ نوامبر ۲۰۰۸ در ژنو برگزار شد. برای شصتمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق، «باشگاه عشق آتش» جایزه «آزادی، برابری، برادری» را به او اهدا کرد. در ۱۰ دسامبر ۲۰۰۸، معتبر تاجیبایوا نیز در مراسمی که در پاریس برگزار شد، جایزه مشابهی دریافت کرد. در مارس ۲۰۰۹، تاجیبایوا جایزه بین المللی زنان شجاع را که توسط وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا بنیانگذاری شده دریافت کرد. تاجیبایوا به دلیل اصول خودش این جایزه را پس داد. او در ماه اوت به عضویت شورای بین المللی حقوق بشر درآمد. در سال ۲۰۱۱ معتبر تاجیبایوا در فهرست ده زن با نفوذ در آسیای مرکزی ظاهر شد. او در سال ۲۰۱۱ کتابی با عنوان «زندانی جزیره شکنجه» را نوشت. در این کتاب، تاجیبایوا خاطرات خود را به اشتراک گذاشت و در مورد قساوت دولت ازبکستان نسبت به مردمش سخن گفت. این کتاب به زبان های انگلیسی، روسی، فرانسوی و ازبکی ترجمه شده است. معتبر تاجیبایوا اکنون یک پناهنده سیاسی است و در فرانسه زندگی می کند. در حال حاضر او در راس سازمان بین المللی حقوق بشر «قلب های سوزان»، ثبت شده و مستقر در پاریس است.
