معاهده پاریس

دانشنامه عمومی

معاهده پاریس (۱۲۲۹). معاهده پاریس ( انگلیسی: Treaty of Paris ) که با نام معاهده مو نیز شناخته می شود در ۱۲ آوریل ۱۲۲۹ میان ریموند هفتم، کنت تولوز و لوئی نهم در منطقه مو، فرانسه به امضا رسید. از آنجایی که لوئی هنوز به سن قانونی نرسیده بود، مادرش بلانش کاستیل نایب حکومتش بود. بلانش به ریمون پیشنهاد داد که در ازای به رسمیت شناختن وی به عنوان کنت تولوز، وی در مبارزه علیه کاتارها شرکت کند؛ تمامی اموال کلیسا را بازگرداند؛ تمامی قلعه های خود را تسلیم و استحکامات تولوز را تخریب کند. علاوه براین ریمون، مجبور شد دخترش، جوآن را به ازدواج برادر لوئی هشتم، آلفونس، درآورد. پس از موافقت ریمون با این شرایط، جنگ صلیبی کاتاری رسماً به پایان رسید.
عکس معاهده پاریس (۱۲۲۹)

معاهده پاریس (۱۷۶۳). معاهده پاریس ( انگلیسی: Treaty of Paris ) ، معاهده است که پس از پایان یافتن جنگ هفت ساله، بین فرانسه و انگلستان بسته شد که به موجب آن، فرانسه تقریباً تمامی مستعمرات خود در آمریکای شمالی و هند از دست داد. پس از این معاهده انگلستان مبدل به قوی ترین کشور دنیا و اسپانیا نیز ضعیف تر از گذشته شد.
سلطه مجدد اتریش بر ایالت ثروتمند سیلزی، که آن را در سال ۱۷۴۸ به پروس واگذار کرده بود، ماشه شروع جنگ های ۷ ساله را چکاند. ملکه ماری ترزا با تکیه بر متحدینش ( فرانسه، روسیه و… ) به سیلزی حمله کرد اما نهایتاً فردریک کبیر، پادشاه پروس، ابتکار عمل را در دست گرفت و در سال ۱۷۵۶ ساکسونی را نیز اشغال کرد.
در نیمه اول جنگ پیروزی با پروس بود. آنها سپاه متحد فرانسه و اتریش را در نبرد رزباخ درهم کوبیدند، اتریش را در نبرد لوئه تان ( ۱۷۵۷ ) شکست دادند و سال بعد روس ها را در زرندورف شکست دادند. در این زمان سوئد وارد جنگ شد و تقریباً تمام اروپا علیه فردریک قیام کرد. در سال ۱۷۵۹ پروس غربی زیر چکمه سربازان روسی بود و آنها وارد برلین شدند. وضعیت پروسی ها نابسامان شده بود اما دو عامل به کمکشان آمد. عامل اول حمایت بریتانیا و هانور بود که تا آن نقطه عملاً وارد جنگ نشده بودند و فقط هزینه مالی پروس را تأمین می کردند ولی بعد از آن عملاً وارد جنگ با فرانسه شدند. عامل بعدی، عقب نشینی روسیه و سوئد در سال ۱۷۶۲ بود. ملکه روسیه، الیزابت، مرد و پسرش پیتر سوم عملاً مرید فردریک از کار درآمد و تصمیم گرفت تا هر چه زودتر با مرادش به صلح برسد.
جنگ در مهاجرنشین های آمریکای شمالی در سال ۱۷۵۴ آغازشد. رقابت های بین مهاجرنشین های فرانسوی و انگلیسی بر سر ماهیگیری و تجارت بود. فرانسوی ها تصمیم گرفتند تا با ساخت چند قلعه به دور مهاجرنشین های انگلیسی آنها را محاصره کرده و از پیشروی بیشتر به سمت غرب بازبدارند.
در دو سال آغازین جنگ فرانسوی ها و متحدین سرخپوست شان پیروز میدان بودند. در سال ۱۷۵۷ ویلیام پیت جوان تر در بریتانیا سکان سیاست خارجی را در دست گرفت و ژنرال جیمز ولف را به فرماندهی سربازان انگلیس در قاره آمریکا برگزید. استراتژی پیت در نهایت با شکست فرانسه به انتها رسید و در دهه ۱۷۶۰ تمام کانادای تحت کنترل فرانسه در دستان بریتانیا بود.
در تمام قرن هجدهم بریتانیا و فرانسه بر سر سلطه بر هندوستان کشمکش داشتند. در سال ۱۷۵۶ آخرین جنگ این دو قدرت اروپایی در منطقه شبه قاره به سومین جنگ کارناتی معروف شد. جنگهای اول و دوم کارناتی بر سر استان کارناتی در جنوب شرق شبه قاره بود اما جنگ سوم از این حد گذشته و به ایالت بنگال کشیده شد. در سال ۱۷۵۷ رابرت کلیف انگلیسی توانست تأسیسات فرانسه در چانرناگور را فتح کند. او در نبرد پلاسی توانست حکومت بومی بنگال را نیز شکست دهد و منطقه را تحت سلطه بریتانیا درآورد. مهمترین نبرد البته در جنوب اتفاق افتاد. در آنجا با فتح پوندیچری، پایتخت فرانسوی ها در هند، در سال ۱۷۶۱ کفه به سمت بریتانیایی ها سنگین شد.
عکس معاهده پاریس (۱۷۶۳)

معاهده پاریس (۱۸۵۶). معاهده پاریس سال ۱۸۵۶ میلادی پیمانی بود که پس از پایان جنگ کریمه به امضاء طرفین درگیر رسید. جنگی که در یک سوی آن امپراتوری روسیه قرار داشت و در سوی دیگر آن امپراتوری عثمانی، بریتانیا، امپراتوری دوم فرانسه و پادشاهی ساردنی. امضای این پیمان در ۳۰ مارس ۱۸۵۶ میلادی در کنگره پاریس صورت گرفت. به موجب این پیمان، دریای سیاه به منطقه ای بی طرف و غیرنظامی تبدیل شد و همچنین تمامیت ارضی امپراتوری عثمانی به رسمیت شناخته شد. امپراتوری روسیه به ناچار این پیمان را امضاء کرد. امپراتوری روسیه ۱۴ سال بعد این پیمان را نقض کرد.
این پیمان به خاطر منع تبعیض نژادی، منع تبعیض مذهبی و ارائه میانجی گری اجباری به عنوان راه حل، یکی از نخستین تلاش ها برای حمایت از حقوق اقلیت ها و وضع حقوق بشر بین المللی به شمار می آید.
عکس معاهده پاریس (۱۸۵۶)عکس معاهده پاریس (۱۸۵۶)عکس معاهده پاریس (۱۸۵۶)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

معاهده پاریس ( ۱۸۵۷ ) سرآغاز تزلزل حاکمیت ایران بر هرات
ایرنا - جدایی هرات از ایران یکی از مهمترین وقایع تاریخ ایران و افغانستان به شمار می رود. در دوره قاجاریه پافشاری ایران بر تملک هرات مورد اعتراض و هجوم انگلیس قرار گرفت در پی این تهدید ناصرالدین شاه دچار واهمه شد و مذاکرات صلح با این کشور را آغاز کرد که نتیجه این مذاکرات به عقد معاهده پاریس و جدایی هرات از ایران منجر شد.
...
[مشاهده متن کامل]

در دوران صفویه هرات مهم ترین شهر و مرکز خراسان و تحت کنترل صفویان قرار داشت اما این شهر در این دوره همواره مورد طمع ازبکان بود و چندبار به مدت کوتاهی توانستند این شهر را به دست بیاورند البته باید گفت که ازبکان تنها در دوره های فترت در اوایل سلطنت شاه طهماسب اول و اوایل سلطنت سلطان محمد خدابنده و شاه عباس اول توانستند برای مدت کمی این شهر را در اشغال بگیرند، پس از سقوط صفویان هرات مدتی در اشغال طایفه ابدالی قرار گرفت و بعد به دست نادرشاه افشار افتاد. پس از مرگ نادر، افغان ها بر هرات مسلط شدند تا اینکه در دوره قاجاریه، افغانستان بار دیگر به علت سرکشی مقطعی و توأم با تجاوز حکام هرات، قندهار و کابل به دیگر نواحی خراسان و تمایل قاجارها برای اعاده حاکمیت ایران در این مناطق در کانون توجه قرار گرفت، همچنین در عرصه بین المللی نیز سلطه انگلیس و کمپانی هندشرقی بر هندوستان و ترس و واهمه آنان از حملات افغانان به آنجا و رقابت های استعماری با فرانسه و روسیه، سبب اهمیت یافتن این منطقه شد.
پادشاهان قاجار و تلاش برای تسلط بر هرات
در زمان فتحعلی شاه، تلاش بسیاری برای محاصره هرات صورت گرفت و می خواستند به هر طریق ممکن این شهر را از چنگ افغان ها بیرون بیاورند، بنابراین در ۱۲۴۹ قمری عباس میرزا از طرف این شاه قاجار مامور پس گرفتن هرات از افغان ها شد، این شاهزاده جوان، باتدبیر و آگاه به مسایل سیاسی پس از آرام کردن خراسان و ایالت های شرقی، پسرش محمد میرزا را برای تسخیر هرات فرستاد و توانست هرات را در محاصره درآورد و امیر هرات را وادار به تسلیم کند اما با مرگ ناگهانی او، قائم مقام و محمد میرزا دست از محاصره کشیدند و به تهران بازگشتند. بدین ترتیب مرگ عباس میرزا در راه مشهد این کار را ناتمام گذاشت. بعد از مرگ عباس میرزا، محمد شاه قاجار نیز تلاش هایی برای فتح هرات کرد که ناکام ماند. تا اینکه سرانجام در زمان ناصرالدین شاه قاجار، دوست محمدخان حاکم کابل و قندهار هرات را گرفت و نیروهای ناصرالدین شاه و میرزا آقاخان نوری صدراعظم ایران تحت فرمان حسام السلطنه هرات را محاصره کردند و در ۱۲۷۳ قمری این شهر را گرفتند. با مقایسه دوران صدارت آقاخان نوری و عباس میرزا باید به یک حقیقت تاریخی اشاره کرد و آن اینکه درایت و کاردانی که نزد عباس میرزا وجود داشت به هیچ وجه در امثال میرزا آقا خان نوری ملقب به اعتماد الدوله دیده نمی شد. وی پس از قطع روابط سیاسی با انگلیسی ها، عازم محاصره هرات شد تا شاید کار ناتمام عباس میرزا را به نتیجه برساند. این اقدام آقاخان نوری در زمانی انجام شد که انگلیس درگیر جنگ کریمه در اروپا بود. این جنگ میان روسیه از یک طرف و عثمانی، انگلیس و فرانسه از طرف دیگر در جریان بود. هر یک از این دولت ها درصدد اعمال فشارهای سیاسی خود بر روسیه بودند. این در حالی بود که آقاخان نوری به تحریک و تشویق روس ها به هرات لشکرکشی کرد و با استفاده از گرفتاری انگلیس این شهر را به تصرف خود در آورد. دولت انگلیس در همان روز که هرات به تصرف نیروهای ایران درآمد به ایران اعلان جنگ داد. بلافاصله هشت کشتی جنگی انگلیس با تعدادی کشتی های بخاری و بادی به حرکت در آمده و بنادر و جزایر ایران را در خلیج فارس مورد حمله قرار دادند. در نتیجه، جزیره خارک و بندر بوشهر به تصرف نیروهای انگلیسی درآمد و در ژانویه ۱۸۵۷میلادی، سربازان انگلیسی و هندی با پیشروی در داخل خاک ایران تا ناحیه کرمان پیش رفتند. در همین احوال، نیروهای انگلیس در حوالی خرمشهر پیاده شدند و کشتی های جنگی آنان، اهواز را به تصرف خود در آوردند. ناصرالدین شاه که از عاقبت کار دچار واهمه شده بود با اعزام نماینده ای به پاریس، خواستار میانجی گری فرانسه در این زمینه شد. در حقیقت اقدام آقاخان نوری در قطع روابط سیاسی با دولت انگلیس، شرایط را سخت تر کرد و دولت انگلیس را به اعزام نیروی نظامی به جنوب ایران ترغیب کرد تا از این طریق ایران را وادار به عقب نشینی از هرات و خروج از خاک افغانستان کند. مشکل دیگر ایران در این دوره به اختلاف میان صدراعظم و شاه بر می گشت؛ چرا که موضع دوگانه آنها در خصوص جانبداری از یکی از طرفین جنگ کریمه، اوضاع را بر ضد ایران متشنج تر می کرد و در نهایت صدر اعظم ایران آقاخان نوری طرف روس ها را گرفته و بنا به سفارش آنها به هرات لشکر کشید. بدین ترتیب پس از تصرف هرات در افغانستان به وسیله نیروهای قاجار، دولت انگلیس که از این امر ناراضی بود به ایران اعلان جنگ داد و جزیره خارک و بوشهر را به اشغال خود درآورد. در این حال درگیری هایی میان نیروهای ایرانی و انگلیسی روی داد که به شکست سربازان ایرانی انجامید. البته ناگفته نماند که انگلیسی ها همواره در قراردادهای خود با ایران به حق حاکمیت ایران بر هرات احترام می گذاشتند و آنرا برای ایران به رسمیت می شناختند اما پس از جنگ های ایران و روس آنها بر خلاف تعهدهای قبلی خود در مساله افغانستان دخالت کردند و به تحریک افغان ها علیه ایران پرداختند؛ بنابراین مساله هرات در روابط ایران و انگلیس اهمیت خاصی یافت. شکست ایران از انگلیس و بی کفایتی آقاخان نوری صدراعظم ایران
بعد از اعلان جنگ انگلیس به ایران و تصرف بوشهر و خارک توسط این اشغالگران، ایران نتوانست مقاومت کند و برای مذاکره با انگلیس آماده شد، سرانجام این مذاکرات به عقدمعاهده پاریس با میانجیگری ناپلئون سوم در چهارم مارس۱۸۵۷میلادی ( هفتم رجب ۱۲۷۳ قمری ) انجامید. این قرارداد را فرخ خان امین الملک سفیر ایران در پاریس و لردکولی سفیر انگلیس در فرانسه در پانزده فصل منعقد کردند. گفته می شود که میرزا آقا خان صدراعظم ایران در تحمیل معاهده پاریس نقش زیادی داشت. وی به فرخ خان دستور داده بوده تا به هر صورتی که شده زمینه عقد پیمان صلح را فراهم کند. این در حالی بود که دولت انگلیس هنگام مذاکره برای صلح، زیر فشار انقلاب در هند بود. از این رو عجله و شتاب آقا خان نوری برای عقد قرارداد صلح از خیانت های او در قضیه هرات به شمار می رود. تنها دستورالعملی که از تهران از طرف آقاخان نوری به فرخ خان رسید این بود: �شما اختیار دارید در هر مساله ای که مورد تقاضای انگلیسی ها است، موافقت کنید مگر در ۲ مورد: یکی سلطنت ناصرالدین شاه و دیگری صدارت من. چرا که در اوان گفت وگوی ۲ طرف جهت دستیابی به صلح، انگلیسی ها خواستار برکناری این صدراعظم که حامی روس ها بود، شدند. در حقیقت با مقایسه دوران عباس میرزا و میرزا آقا خان می توان گفت که زمامداری آقا خان معرف تفکر ارتجاعی است که دشمن هر نوع نوآوری و اندیشه ترقی خواهانه است. همچنین باید اذعان کرد در این عهدنامه اگر رجال آگاه به مسایل سیاسی مانند عباس میرزا حضور داشتند، می توانستند با سیاستمداری و هوش سیاسی خود مساله افغانستان را به نفع ایران حل کند زیرا در این خصوص امکان جولان بیشتری برای دولتمردان ایران وجود داشت تا به هر طریق غیر از حمله نظامی، آن را حفظ کنند و گزینه نظامی می توانست آخرین راهکار برای پیشبرد اهداف حکومت قاجاریه در شرق ایران باشد. بعد از اشتباه محرز آقاخان نوری، ناصرالدین شاه نیز که از اقدامات او در شرق ایران ناراضی بود، پس از مدتی او را از منصب خود برکنار و به شخصه زمام امور کشور را بدست گرفت. بدین ترتیب با آنکه می رفت تا با اقدامات خردمندانه عباس میرزا ثبات سیاسی به شرق کشور بازگردد، بی کفایتی دولتمردان وقت این فرصت را از ایران گرفت. در حقیقت معاهده پاریس نشانگر ضعف حکومت مرکزی در حفظ تمامیت ارضی کشور بود و خبر از حضور افراد ناتوان بر مسند امور اجرایی کشور داشت. نتایج عهدنامه پاریس
به موجب این معاهده، دولت ایران تعهد داد که هرات و تمام خاک افغانستان را تخلیه کند و از هر ادعایی نسبت به حکومت خود در هرات و تمامی افغانستان دست بردارد. همچنین به موجب این عهدنامه که صلح میان ۲ دولت برقرار شد، انگلیسی ها متعهد شدند تا قوای خود را در مدت کوتاهی از خاک ایران خارج کنند در مقابل در بند ششم معاهده قید شد که به موجب آن ایران از تمام ادعاهای سلطنتی خود بر هرات و ممالک افغان دست بردارد. با تعیین این شرایط در معاهده، انگلیس به خواسته خود یعنی ایجاد منطقه حائل میان هند و قلمروهای غربی آن دست یافت و تنها حق ایران در این عهدنامه در خصوص هرات این بود که در صورت تجاوز افغانستان به مرزهای ایران، بتواند از حمله متجاوزان جلوگیری کند، مشروط بر اینکه پس از رفع تهاجم، قوای نظامی خود را بازگرداند و شهر یا بخشی از خاک افغانستان را ضمیمه خود نکند. بدین ترتیب دولت ایران با خروج نیروهایش از منطقه مورد مناقشه از هرگونه حق حاکمیت بر هرات و افغانستان صرف نظر کرد و متعهد شد تا در منازعات با افغان ها به دولت انگلیس به عنوان میانجی و قاضی رجوع کند، دولت انگلیس هم تعهد داد تا از هر تشویشی از ناحیه افغانستان برای دولت ایران جلوگیری کند و در مناسبات ایران با افغان ها، شان و حیثیت دولت ایران را رعایت کند. همچنین انگلیس حق داشت در هر نقطه از خاک ایران که صلاح دانست به ایجاد کنسولگری بپردازد. اینگونه ایران استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت و بدین شکل انگلیسی ها برای دفاع از هندوستان خیالشان راحت شد. همچنین در این عهدنامه انگلیسی ها نیز پذیرفتند که قوای خود را از ایران خارج کنند و اسیران جنگی ایران را آزاد سازند. بدین ترتیب براساس این معاهده، هرات به کلی از ایران جدا شد و پس از این جنگ در ۱۲۴۹ قمری قسمت هایی از شرق هریرود به بعد ( شامل هرات ) به افغانستان ضمیمه شد و دست ایران را به کلی از دخالت در افغانستان کوتاه کرد اما بسیاری از مورخان و علاقمندان به تاریخ به اشتباه در تحقیقات خود جدایی افغانستان از ایران را نتیجه عهدنامه ننگین هرات می دانند که باید گفت این جدایی اصلاً مربوط به این قرارداد نبوده است در این خصوص محمدکاظم کاظمی پژوهشگر و کارشناس فرهنگی می گوید: در ایران مشهور است که در عصر قاجاریه و در جریان محاصره هرات افغانستان از ایران جدا شد. این خطایی بزرگ است و یکسره تکرار می شود. حقیقت این است که در آن زمان تنها شهر هرات از تسلط ایران خارج شد و آن هم همیشه در تصرف ایران نبود. در آن زمان ها افغانستان حکومت مستقلی داشت و سال ها تحت سیطره حکومت درانی و سپس خاندان محمدزایی بودند و این دولت ها جزء دولت ایران یا دست نشانده آن نبودند. در پایان باید گفت عهدنامه پاریس یکی از قراردادهای ننگین دیگر دوره قاجاریه بود که ضربه سختی بر استقلال سیاسی و اقتصادی ایران وارد آورد، همچنین این قرارداد محدودیت ارضی برای ایران ایجاد کرد و زمینه ساز جدایی بخش های دیگری از خراسان و بلوچستان از ایران شد. تصرف مرو به دست روس ها و انعقاد قرارداد آخال در ۱۲۹۹ قمری از دیگر پیامدهای این معاهده به شمار می رود. همچنین با عقد این معاهده نفوذ سیاسی، اقتصادی و نظامی انگلیس در ایران و منطقه افزایش یافت. انگلیسی ها با گرفتن امتیازهای گوناگون استعماری با روسیه مانند قرارداد ۱۹۰۷ یا قرارداد ۱۹۱۵ زمینه وابستگی هر چه بیشتر ایران را به دولت های استعماری را فراهم کردند.

معاهده پاریسمعاهده پاریسمعاهده پاریسمعاهده پاریس
بنام خدا
با سلام، بر طبق معاهده پاریس که عامل ان بریتانیا و بی لیاقتی فتحعلیشاه قاجار بود سر زمین افغانستان از ایران در اواسط قرن ۱۹ منفک شد.
با تشکر
در نبرد دوم بین انگلستان و ایران، انگلیس بخش هایی از جنوب ایران ( بنادر خرمشهر و بوشهر و جزایر جنوب در خلیج فارس ) را تصرف کرد، ناصرالدین شاه قاجار مجبور شد برسر مسئله هرات جهت صلح بین این دو کشور در پاریس
...
[مشاهده متن کامل]
عهدنامه ای قبول دار شود. این پیمان در سال ۱۸۵۷ بسته شد و طبق این پیمان، ایران از ادعای خود بر هرات چشم پوشی کرد و هرات در ۱۸۶۳ به افغانستان ملحق گشت و ایران موجودیت کشوری به نام افغانستان را به رسمیت شناخت.

معاهده پاریس در مارس ۱۸۵۷ میلادی پس از دومین نبرد انگلیس با ایران برسر مساله هرات جهت صلح بین دو کشور در پاریس منعقد گردید.
انگلیس با تصرف بخش هایی از جنوب ایران ( بنادر خرمشهر و بوشهر و جزایر جنوب ) ناصرالدین شاه قاجار را مجبور به قبول پیمان پاریس ( ۱۸۵۶ ) کرد. بر طبق این پیمان ایران از ادعای خود بر هرات چشم پوشی کرد و هرات در ۱۸۶۳ به افغانستان ملحق گشت و ایران موجودیت کشوری به نام افغانستان را به رسمیت شناخت. در سال ۱۸۸۷ بلوچستان توسط انگلیسها به هند ( تحت حکومت بریتانیا ) ملحق شد.
...
[مشاهده متن کامل]

قاجاریان
شاهان
عنوان
آغامحمدخان
فتحعلی شاه
محمدشاه
ناصرالدین شاه
مظفرالدین شاه
محمدعلی شاه
احمدشاه
دورهٔ سلطنت
۱۱۶۱ - ۱۱۷۶
۱۱۷۶ - ۱۲۱۳
۱۲۱۳ - ۱۲۲۷
۱۲۲۸ - ۱۲۷۵
۱۲۷۵ - ۱۲۸۵
۱۲۸۵ - ۱۲۸۸
۱۲۸۸ - ۱۳۰۴
نخست وزیرهای مشهور
حاج ابراهیم کلانتر
قائم مقام فراهانی
حاج میرزا آقاسی
امیرکبیر
سپهسالار
مستوفی الممالک
امین السلطان
عین الدوله
مشیرالدوله
مشیرالدوله پیرنیا
قوام السلطنه
وثوق الدوله
چهره های سرشناس
عباس میرزا نایب السلطنه
محمدعلی میرزا دولتشاه
میرزارضا کرمانی
میرزای شیرازی
کامران میرزا
ظل السلطان
تاج السلطنه
فروغ الدوله
فخرالدوله
شعاع السلطنه
ارشدالدوله
سالارالدوله
مهد علیا
حسین بهزاد
ستارخان
یپرم خان
صمصام السلطنه
حیدرخان عمواوغلی
میرزا کوچک خان جنگلی
علیقلی خان سردار اسعد
رویدادهای مهم
قرارداد آخال
معاهده پاریس
معاهده گلستان
معاهده ترکمنچای
امتیازات و قراردادها
جنگ های ایران و روسیه
جنبش مشروطه
قیام تنباکو
جنبش مشروطه
فرمان مشروطیت
جنبش جنگل
کودتای ۱۲۹۹
انحلال سلسله قاجار
محتویات [نمایش]
جدایی هرات از ایران توسط انگلیسها [ویرایش]
اعلان جنگ انگلستان یا بطور مشخص کمپانی هند شرقی علیه ایران، در واقع یکی از ترفندهای ماهرانه و ماجراجویانه سیاست خارجی انگلیس در آسیاست که به مدد آن، تا پیش از این نیز، تصرفات خود را در این قاره گسترش داده بود. [۱]
در قرن ۱۶ م. هرات تحت کنترل صفویان ایران قرار گرفت. در دوران صفوی هرات مهم ترین شهر و مرکز خراسان محسوب می شد. شاه عباس کبیر در این شهر به دنیا آمد و تا پیش از به سلطنت رسیدن در این شهر زندگی می کرد.
هرات همواره مورد طمع ازبکان بود حتی چندبار این شهر به دست ازبکان افتاد. اما سلطه ازبکان بر این شهر به صورت کوتاه مدت بود و آنها از دوره های فترت در اوایل سلطنت شاه طهماسب اول و اوایل سلطنت سلطان محمد خدابنده و شاه عباس اول استفاده کردند و هر بار برای مدت کمی این شهر را در اشغال داشتند. گفتنی است پس از سقوط صفویان هرات مدتی در اشغال طایفهٔ ابدالی بود و به دست نادر شاه افشار افتاد. پس از مرگ نادر افغان ها بر هرات مسلط شدند. در دوران معروف به بازی بزرگ ماموران بریتانیایی در هرات فعال بودند و از جدایی هرات از حکومت ایران پشتیبانی می کردند.
در ۱۲۴۹ ه. ق. عباس میرزا از سوی فتح علی شاه قاجار مامور پس گرفتن هرات از افغان ها شد. مرگ عباس میرزا در راه مشهد این کار را ناتمام گذاشت. محمد شاه قاجار نیز کوششی برای فتح هرات کرد که ناکام ماند. در زمان ناصرالدین شاه قاجار دوست محمدخان، حاکم کابل و قندهار هرات را گرفت. نیروهای ناصرالدین شاه تحت فرمان حسام السلطنه هرات را محاصره کردند و در سال ۱۲۷۳ ه. ق. این شهر را گرفتند.
با مداخلات بریتانیا در جنوب ایران و بحرانی شدن روابط ایران و بریتانیا طی عهدنامه ای که در ۱۲۷۳ ه. ق. ( ۱۸۵۷ میلادی ) در پاریس بین نماینده ایران و سفیر بریتانیا امضا شد قرار شد که نیروهای بریتانیا از بنادر و جزایر جنوب ایران خارج شوند و در عوض ایران نیز سپاهیان خود را از هرات فراخواند و استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت. پس از جنگ هرات بسال ۱۲۴۹ ه‍. ق. قسمت های از شرق هریرود به بعد ( شامل هرات ) به افغانستان ضمیمه گردید.
جستارهای وابسته [ویرایش]
جنگ های ایران و روسیه در دوره قاجار
امتیازات و قراردادها در دوره قاجار
پانویس [ویرایش]
↑ راه توده ـ کارل مارکس
گرانتوسگی: تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ترجمه کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۵.
مرتضی راوندی: تاریخ اجتماعی ایران، تهران، ۱۳۵۴.
کارل مارکس: استعمار در آسیا - هند، پارس، افغانستان
پیوند به بیرون [ویرایش]
انتقاد مارکس از اشغال استعماری بوشهر و خرمشهر
کارل مارکس: ایران و توطئه انگلیس
تجربه پارس و چین در جنگ های نامنظم
خاندان صفوی
معاهده پاریس
[نهفتن]
ن • ب • و
امتیازات و قراردادها در دوره قاجار
میان ایران و سایر کشورها
عهدنامه گلستان؛ ایران و روسیه ( ۱۸۱۳ ) • عهدنامه ترکمانچای؛ ایران و روسیه ( ۱۸۲۸ ) • معاهده پاریس؛ ایران و انگلیس ( ۱۸۵۶ ) • پیمان آخال؛ ایران و روسیه ( ۱۸۸۱ ) • قرارداد ۱۹۱۹؛ میان ایران و انگلیس ( ۱۹۱۹ ) • قرارداد ایران و شوروی ( ۱۹۲۱ )
میان ایران و اتباع
و شرکت های خارجی
امتیازنامه رویتر • قرارداد دارسی • امتیاز خوشتاریا • امتیاز کشتیرانی در رود کارون • تأسیس بانک شاهی • استخراج معادن • امتیاز راه آهن جلفا به قزوین • امتیاز انحصار توتون و تنباکوی ایران • قرارداد لاتاری
میان سایر کشورها درباره ایران
قرارداد سن پترزبورگ ؛میان روسیه و انگلیس ( ۱۹۰۷ )
مرتبط
بازی بزرگ • استعمار • هرات • نخجوان • اران • قفقاز • شیروان • مغان • تالش • اردوباد • بلوچستان انگلیس • باکو • آذربایجان • افغانستان • گرجستان • داغستان • شیروان • قوبا • عباس میرزا • ناصرالدین شاه • امیرکبیر
این یک نوشتار . . .

معاهدۀ پاریس. در پی تصرف بخش هایی از جنوب ایران ( بنادر خرمشهر و بوشهر و جزایر جنوب ) بوسیلۀ بریتانیا در طی جنگ بین ایران و بریتانیا ( 1 نوامبر 1856 - 4 آوریل 1857 میلادی - - رجوع شود به مقالۀ Anglo -
...
[مشاهده متن کامل]
Persian War در دانشنامۀ ویکی پدیای انگلیسی ) ، ناصرالدین شاه قاجار مجبور به پذیرش معاهدۀ پاریس ( 1857 ) گردید. بر طبق این معاهده، ایران از مالکیت خود بر هرات چشم پوشی کرد و هرات در سال 1863 به افغانستان ملحق گردید و ایران موجودیت کشوری به نام افغانستان را به رسمیت شناخت. در سال 1887 بلوچستان توسط انگلیسها به هندِ تحت حکومت بریتانیا ملحق شد ( بعدها، در سال 1947 میلادی، با تقسیم هند به دو کشور هند و پاکستان، بلوچستان بخشی از کشور پاکستان گردید ) . برای اطلاعات بیشتر، رجوع شود به مقالۀ معاهدۀ پاریس در دانشنامۀ ویکی پدیای فارسی و مقالۀ Treaty of Paris در دانشنامۀ ویکی پدیای انگلیسی.

بپرس