معاهده آنکارا (۱۹۲۱). معاهده آنکارا ۱۹۲۱ معاهده ای است که در ۲۰ اکتبر ۱۹۲۱ میلادی بعد از پایان جنگ فرانسه و ترکیه ما بین دو کشور درگیر در جنگ امضاء شد.
مصطفی کمال آتاترک درگیر جنگ در دو جبهه شرق و غرب بود، جبهه غرب در این زمان سخت ترین صحنه کارزار مجلس ملی کبیر ترکیه با یونانیان بود. جنگ یونانی و ترکیه به سه مرحله قابل تقسیم است که تقریباً با نبردهای سال های ۱۹۲۱٬۱۹۲۰ و ۱۹۲۲ میلادی منطبق است. در مرحله اول تُرک ها شدیداً شکست خوردند. مرحله دوم نبرد در سال ۱۹۲۱ میلادی ابتدا برای یونانیان موفقیت آمیز بود و چند پیروزی بزرگ برایشان به ارمغان آورد، ولی تُرک ها با بسیج نیروهای خود به فرماندهی عصمت پاشا در ۱۰ ژانویه ۱۹۲۱ میلادی موفق شدند در دره ای نزدیک اینونو قوای یونانی را متوقف کنند. در نبرد مهم تر دومی در ۳۱ مارس مجدداً تُرک ها، یونانی ها را به عقب راندند. پیشرفت مجدد یونانی ها در ژوئیه آغاز و ادامه یافت تا اینکه در کنار «رود ساکاریا» با نیروهای ترکیه تلاقی کردند. هدف یونانیان پیشروی به سمت آنکارا بود. در ۲۴ اوت، نبردی بزرگ به وقوع پیوست و نیروهای ترکیه تحت فرماندهی کمال به پیروزی دست یافتند و یونانی ها عقب نشستند. [ ۱] [ ۲]
نبرد ساکاریا این فرصت را در اختیار کمال قرار داد تا علیه لژیون متحد فرانسه متشکل از سربازان فرانسوی، ارمنی و نیروهای چریک سوری موسوم به «جزایر» که آدانا، مرسین و عثمانیه را تحت کنترل داشتند وارد عمل شود. [ ۳]
فرانسوی ها مذاکرات محرمانه ای را با تُرک ها در تابستان ۱۹۲۱ میلادی انجام دادند که سرانجام به امضاء موافقت نامه ای مابین فرانسوی ها و مجلس ملی کبیر ترکیه انجامید که پیامد آن تخلیه کیلیکیه از نیروهای فرانسوی بود. [ ۴]
فرانسه روز نهم فوریه کیلیکیه را تخلیه نمود روز بعد از آن سه هزار ارمنی قتل عام شدند، ۱۵۰۰ نفر فرار و خود را به مناطق امن تر رسانده؛ ولی عده کثیری از آن ها به واسطه سردی هوا جان باختند. از بیست هزار نفر ارمنی که در ماراش باقی مانده شانزده هزار نفر قتل عام شدند. مخبر جریده تایمز مقیم استانبول بیانیه فوق را ضمیمه کرده و می نویسد: «تُرک ها نقشه طرد و تبعید را مجدداً به موقع اجرا گذاشتند و چندین دسته از تبعید شدگان را با فجایع معموله به قتل رسانده اند. »[ ۵] [ ۶]
فرانسوی ها سه نکته اصلی اقتصادی، سیاسی و نظامی را منظور داشته بودند. مسئله این بود که فرانسوی ها در ترکیه از دارایی های مالی و فرهنگی وسیعی برخوردار بودند و نفوذ یونانی ها در آسیای صغیر می توانست در این منافع اختلال ایجاد کند. به علاوه فرانسوی ها نسبت به قدرت سیاسی بریتانیا در خاورمیانه حسادت می ورزیدند و حمایت دیوید لوید جرج از یونانی ها را طرحی برای دائمی کردن نفوذ آن ها می دیدند و سوم اینکه فرانسوی ها اوضاع آناتولی را به صورت واقع بین تر از انگلیس ها می دیدند و ارزیابی می کردند. آن ها دریافته بودند که نیروهای متحده دیگر قادر به تحمیل قرارداد صلحی بر تُرک ها که حاوی مواد مخالف منافع آن ها باشند نیستند. [ ۷]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمصطفی کمال آتاترک درگیر جنگ در دو جبهه شرق و غرب بود، جبهه غرب در این زمان سخت ترین صحنه کارزار مجلس ملی کبیر ترکیه با یونانیان بود. جنگ یونانی و ترکیه به سه مرحله قابل تقسیم است که تقریباً با نبردهای سال های ۱۹۲۱٬۱۹۲۰ و ۱۹۲۲ میلادی منطبق است. در مرحله اول تُرک ها شدیداً شکست خوردند. مرحله دوم نبرد در سال ۱۹۲۱ میلادی ابتدا برای یونانیان موفقیت آمیز بود و چند پیروزی بزرگ برایشان به ارمغان آورد، ولی تُرک ها با بسیج نیروهای خود به فرماندهی عصمت پاشا در ۱۰ ژانویه ۱۹۲۱ میلادی موفق شدند در دره ای نزدیک اینونو قوای یونانی را متوقف کنند. در نبرد مهم تر دومی در ۳۱ مارس مجدداً تُرک ها، یونانی ها را به عقب راندند. پیشرفت مجدد یونانی ها در ژوئیه آغاز و ادامه یافت تا اینکه در کنار «رود ساکاریا» با نیروهای ترکیه تلاقی کردند. هدف یونانیان پیشروی به سمت آنکارا بود. در ۲۴ اوت، نبردی بزرگ به وقوع پیوست و نیروهای ترکیه تحت فرماندهی کمال به پیروزی دست یافتند و یونانی ها عقب نشستند. [ ۱] [ ۲]
نبرد ساکاریا این فرصت را در اختیار کمال قرار داد تا علیه لژیون متحد فرانسه متشکل از سربازان فرانسوی، ارمنی و نیروهای چریک سوری موسوم به «جزایر» که آدانا، مرسین و عثمانیه را تحت کنترل داشتند وارد عمل شود. [ ۳]
فرانسوی ها مذاکرات محرمانه ای را با تُرک ها در تابستان ۱۹۲۱ میلادی انجام دادند که سرانجام به امضاء موافقت نامه ای مابین فرانسوی ها و مجلس ملی کبیر ترکیه انجامید که پیامد آن تخلیه کیلیکیه از نیروهای فرانسوی بود. [ ۴]
فرانسه روز نهم فوریه کیلیکیه را تخلیه نمود روز بعد از آن سه هزار ارمنی قتل عام شدند، ۱۵۰۰ نفر فرار و خود را به مناطق امن تر رسانده؛ ولی عده کثیری از آن ها به واسطه سردی هوا جان باختند. از بیست هزار نفر ارمنی که در ماراش باقی مانده شانزده هزار نفر قتل عام شدند. مخبر جریده تایمز مقیم استانبول بیانیه فوق را ضمیمه کرده و می نویسد: «تُرک ها نقشه طرد و تبعید را مجدداً به موقع اجرا گذاشتند و چندین دسته از تبعید شدگان را با فجایع معموله به قتل رسانده اند. »[ ۵] [ ۶]
فرانسوی ها سه نکته اصلی اقتصادی، سیاسی و نظامی را منظور داشته بودند. مسئله این بود که فرانسوی ها در ترکیه از دارایی های مالی و فرهنگی وسیعی برخوردار بودند و نفوذ یونانی ها در آسیای صغیر می توانست در این منافع اختلال ایجاد کند. به علاوه فرانسوی ها نسبت به قدرت سیاسی بریتانیا در خاورمیانه حسادت می ورزیدند و حمایت دیوید لوید جرج از یونانی ها را طرحی برای دائمی کردن نفوذ آن ها می دیدند و سوم اینکه فرانسوی ها اوضاع آناتولی را به صورت واقع بین تر از انگلیس ها می دیدند و ارزیابی می کردند. آن ها دریافته بودند که نیروهای متحده دیگر قادر به تحمیل قرارداد صلحی بر تُرک ها که حاوی مواد مخالف منافع آن ها باشند نیستند. [ ۷]
wiki: معاهده آنکارا (۱۹۲۱)