[ویکی فقه] معانی صیغه امر به بحث پیرامون معانی صیغه امر و چگونگی دلالت صیغه بر این معانی اطلاق می شود.
برای صیغه امر معانی متعددی بیان شده است، همانند: طلب ، بعث ، تهدید ، انذار ، اهانت ، امتنان ، اکرام و تسخیر .
استعمال امر در معانی صیغه امر
در این که استعمال لفظ در این معانی چگونه خواهد بود، میان اصولی ها اختلاف است:۱. برخی معتقدند صیغه افعل مشترک لفظی برای این معانی است؛۲. گروهی آن را مشترک معنوی دانسته اند؛۳. عده ای معتقدند که صیغه افعل در بعضی از این معانی حقیقت بوده و در برخی دیگر به طور مجازی استعمال شده است؛۴. مرحوم « آخوند خراسانی » معقتد است صیغه افعل فقط برای طلب انشایی وضع شده است و سایر معانی را انگیزه استعمال صیغه امر در معنای طلب انشایی می داند و آنها را مستعمل فیه صیغه امر به حساب نمی آورد؛۵. مرحوم « مظفر » معتقد است صیغه افعل در هیچ یک از معانی بالا استعمال نشده است، بلکه برای نسبت طلبی معنایی حرفی وضع شده است، و سایر معانی به عنوان دواعی استعمال مطرح می باشد؛۶. « شهید صدر » اعتقاد دارد صیغه افعل برای دلالت بر نسبت ارسالی ، دفعی و تحریکی، وضع شده است؛۷. مرحوم « میرزای نایینی » معقتد است هیئت امر فقط بر نسبت ایقاعی دلالت می کند، هر چند دواعی مختلف است. دیدگاه های دیگری نیز در این باره وجود دارد.
ظهور صیغه افعل
در این که آیا صیغه افعل در وجوب ظهور دارد یا در استحباب ، نیز اختلاف می باشد؛ کسانی هم که برای آن وجوب در نظر می گیرند، درباره چگونگی دلالت صیغه امر بر وجوب، و این که آیا با وضع است یا اطلاق یا حکم عقل یا انصراف و سیره عقلایی ، اختلاف دارند.برخی معتقدند صیغه افعل در استحباب، ظهور دارد؛ عده ای آن را ظاهر در مطلق طلب ، اعم از طلب وجوبی یا استحبابی ، دانسته اند و گروهی آن را مشترک لفظی میان وجوب و استحباب می دانند. دیدگاه های دیگری نیز در این باره وجود دارد.
برای صیغه امر معانی متعددی بیان شده است، همانند: طلب ، بعث ، تهدید ، انذار ، اهانت ، امتنان ، اکرام و تسخیر .
استعمال امر در معانی صیغه امر
در این که استعمال لفظ در این معانی چگونه خواهد بود، میان اصولی ها اختلاف است:۱. برخی معتقدند صیغه افعل مشترک لفظی برای این معانی است؛۲. گروهی آن را مشترک معنوی دانسته اند؛۳. عده ای معتقدند که صیغه افعل در بعضی از این معانی حقیقت بوده و در برخی دیگر به طور مجازی استعمال شده است؛۴. مرحوم « آخوند خراسانی » معقتد است صیغه افعل فقط برای طلب انشایی وضع شده است و سایر معانی را انگیزه استعمال صیغه امر در معنای طلب انشایی می داند و آنها را مستعمل فیه صیغه امر به حساب نمی آورد؛۵. مرحوم « مظفر » معتقد است صیغه افعل در هیچ یک از معانی بالا استعمال نشده است، بلکه برای نسبت طلبی معنایی حرفی وضع شده است، و سایر معانی به عنوان دواعی استعمال مطرح می باشد؛۶. « شهید صدر » اعتقاد دارد صیغه افعل برای دلالت بر نسبت ارسالی ، دفعی و تحریکی، وضع شده است؛۷. مرحوم « میرزای نایینی » معقتد است هیئت امر فقط بر نسبت ایقاعی دلالت می کند، هر چند دواعی مختلف است. دیدگاه های دیگری نیز در این باره وجود دارد.
ظهور صیغه افعل
در این که آیا صیغه افعل در وجوب ظهور دارد یا در استحباب ، نیز اختلاف می باشد؛ کسانی هم که برای آن وجوب در نظر می گیرند، درباره چگونگی دلالت صیغه امر بر وجوب، و این که آیا با وضع است یا اطلاق یا حکم عقل یا انصراف و سیره عقلایی ، اختلاف دارند.برخی معتقدند صیغه افعل در استحباب، ظهور دارد؛ عده ای آن را ظاهر در مطلق طلب ، اعم از طلب وجوبی یا استحبابی ، دانسته اند و گروهی آن را مشترک لفظی میان وجوب و استحباب می دانند. دیدگاه های دیگری نیز در این باره وجود دارد.
wikifeqh: مفاد_هیئت_امر