معارضه حجت و لا حجت

[ویکی فقه] معارضه حجت و لاحجت، ناسازگاری مدلول دو دلیل، با علم به عدم حجیت یکی از آن دو به طور نامعیّن می باشد.
معارضه حجت و لا حجت، به معنای تنافی مدلول دو دلیلی است که یکی از آن دو به طور نامعین، شرایط حجیت را ندارد؛ مثل این که دو حدیث که یکی از آن دو به طور قطع حجت بوده و دیگری به یقین حجت نیست، ولی معلوم هم نیست کدام حجت و کدام لا حجت است، معارضه نمایند.
وظیفه در معارضه حجت و لاحجت
در این گونه موارد نمی توان به قواعد باب تعارض عمل کرد، زیرا تعارض در جایی است که دو یا چند دلیل متعارض همگی فی نفسه حجیت دارند، ولی اجتماع مدلول آنها در عالم جعل و تشریع محال است؛ به خلاف معارضه حجت و لاحجت که یکی از آنها دارای شرایط حجیت نیست، و معلوم نیست کدام یک از آنها است؛ در این گونه موارد به قواعد باب علم اجمالی عمل می شود.