[ویکی فقه] معارج الأصول، تالیف محقق حلی، شیخ نجم الدین، ابوالقاسم، جعفر بن حسن بن یحیی بن سعید هذلی (۶۰۲- ۶۷۶ هجری قمری)، از چهره های درخشان علمای شیعه در قرن هفتم هجری است.
مؤلف در این کتاب به شرح و بررسی قواعد اصول فقه می پردازد.این کتاب یک دوره کامل از مهم ترین مباحث اصولی مطرح در عصر مؤلف است. وی در این کتاب به مباحث مبادی تصوری، خطاب و اقسام آن، حقیقت و مجاز، احکام حروف، اوامر و نواهی،عموم و خصوص،مباحث الفاظ،استثناء،مجمل و مبین،اجماع،خبر واحد،تعادل و تراجیح،نسخ،اجتهاد و تقلید، استصحاب و دیگر مباحث مهم علم اصول پرداخته است.
اهمیت کتاب
کتاب «معارج الأصول» یکی از ارزشمندترین منابع اصولی شیعه در قرن هفتم است.این کتاب با توجه به مقام علمی و شامخ محقق حلی ، از همان زمان نگارش، بسیار مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار گرفت و تا کنون شرح ها و تعلیقه های فراوانی بر آن نگاشته شده است. کتاب معارج الأصول اثری گرانبها برای دست یابی به دیدگاه های اصولی محقق حلی و پیشرفت علم اصول در قرن هفتم هجری است.
انگیزه نگارش
محقق حلی در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب این گونه بیان می فرماید:«فإنه تکرر من جماعة من الأصحاب- أیّدهم اللَّه بعصمته و شملهم بعام رحمته- التماس مختصرٍ فی الأصول، مشتمل علی المهم من مطالبه، غیر بالغ فی الإطالة إلی حد یصعب علی طالبه، فأجبتهم إلی ذلک مقتصراً علی ما لا بد من الاعتناء به، غیر متطاول إلی إطالة مسائله.» یعنی:بسیاری از علما- ایدهم اللَّه- بارها از اینجانب درخواست نموده بودند تا رساله ای مختصر در علم اصول به نگارش درآورم که شامل مباحث مهم علم اصول باشد و زیاد هم طولانی نباشد که درک آن برای علاقه مندان به فراگیری علم اصول مشکل باشد. من نیز درخواست آنان را اجابت نمودم و این کتاب را که شامل مباحث لازم و ضروری علم اصول است، به رشته تحریر درآوردم بدون آنکه آن را زیاد طولانی سازم.
گزارش محتوا
...
مؤلف در این کتاب به شرح و بررسی قواعد اصول فقه می پردازد.این کتاب یک دوره کامل از مهم ترین مباحث اصولی مطرح در عصر مؤلف است. وی در این کتاب به مباحث مبادی تصوری، خطاب و اقسام آن، حقیقت و مجاز، احکام حروف، اوامر و نواهی،عموم و خصوص،مباحث الفاظ،استثناء،مجمل و مبین،اجماع،خبر واحد،تعادل و تراجیح،نسخ،اجتهاد و تقلید، استصحاب و دیگر مباحث مهم علم اصول پرداخته است.
اهمیت کتاب
کتاب «معارج الأصول» یکی از ارزشمندترین منابع اصولی شیعه در قرن هفتم است.این کتاب با توجه به مقام علمی و شامخ محقق حلی ، از همان زمان نگارش، بسیار مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار گرفت و تا کنون شرح ها و تعلیقه های فراوانی بر آن نگاشته شده است. کتاب معارج الأصول اثری گرانبها برای دست یابی به دیدگاه های اصولی محقق حلی و پیشرفت علم اصول در قرن هفتم هجری است.
انگیزه نگارش
محقق حلی در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب این گونه بیان می فرماید:«فإنه تکرر من جماعة من الأصحاب- أیّدهم اللَّه بعصمته و شملهم بعام رحمته- التماس مختصرٍ فی الأصول، مشتمل علی المهم من مطالبه، غیر بالغ فی الإطالة إلی حد یصعب علی طالبه، فأجبتهم إلی ذلک مقتصراً علی ما لا بد من الاعتناء به، غیر متطاول إلی إطالة مسائله.» یعنی:بسیاری از علما- ایدهم اللَّه- بارها از اینجانب درخواست نموده بودند تا رساله ای مختصر در علم اصول به نگارش درآورم که شامل مباحث مهم علم اصول باشد و زیاد هم طولانی نباشد که درک آن برای علاقه مندان به فراگیری علم اصول مشکل باشد. من نیز درخواست آنان را اجابت نمودم و این کتاب را که شامل مباحث لازم و ضروری علم اصول است، به رشته تحریر درآوردم بدون آنکه آن را زیاد طولانی سازم.
گزارش محتوا
...
wikifeqh: معارج_الاصول
[ویکی اهل البیت] شیخ نجم الدین ابوالقاسم جعفر بن حسن بن یحیی بن سعید هَذلی، معروف به محقق حلی.(م 676 ق)
وی از مفاخر علمای امامیه، مرجع دینی شیعیان عصر خود، فقیه، اصولی، متکلم، ادیب و متولد و متوفی در حله عراق است. سید عبدالکریم بن احمد بن طاووس، سید رضی الدین علی بن طاووس و دو خواهرزده اش یعنی علامه حلی و علی بن یوسف حلی از وی کسب علم نمودند.
ترجمه کامل وی در بخش کتب فقهی شیعه ذکر شده است.
کتاب «معارج الأصول» یکی از ارزشمندترین منابع اصولی شیعه در قرن هفتم است. این کتاب با توجه به مقام علمی و شامخ محقق حلی، از همان زمان نگارش، بسیار مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار گرفت و تا کنون شرح ها و تعلیقه های فراوانی بر آن نگاشته شده است. کتاب معارج الأصول اثری گرانبها برای دست یابی به دیدگاه های اصولی محقق حلی و پیشرفت علم اصول در قرن هفتم هجری است.
محقق حلی در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب این گونه بیان می فرماید: «فإنه تکرر من جماعة من الأصحاب - أیّدهم اللَّه بعصمته و شملهم بعام رحمته - التماس مختصرٍ فی الأصول، مشتمل علی المهم من مطالبه، غیر بالغ فی الإطالة إلی حد یصعب علی طالبه، فأجبتهم إلی ذلک مقتصراً علی ما لا بد من الاعتناء به، غیر متطاول إلی إطالة مسائله.»
یعنی: بسیاری از علما - ایدهم اللَّه - بارها از اینجانب درخواست نموده بودند تا رساله ای مختصر در علم اصول به نگارش درآورم که شامل مباحث مهم علم اصول باشد و زیاد هم طولانی نباشد که درک آن برای علاقه مندان به فراگیری علم اصول مشکل باشد. من نیز درخواست آنان را اجابت نمودم و این کتاب را که شامل مباحث لازم و ضروری علم اصول است، به رشته تحریر درآوردم بدون آنکه آن را زیاد طولانی سازم.
این کتاب در موضوع اصول فقه شیعه امامیه است. مؤلف در مقدمه کتاب، علت تألیف این کتاب را چنین بیان کرده است که یکی از اصحاب از وی درخواست می کند تا وی کتابی مختصر و مفید در علم اصول بنویسد که مشتمل بر موضوعات مهم و خالی از حشو و زواید باشد. این کتاب مشتمل بر ده باب از قرار زیر است:
کتاب معارج الأصول بسیار مورد توجه علمای شیعه قرار گرفته و شرح ها و حواشی فراوانی بر آن نگاشته شده است مانند:
وی از مفاخر علمای امامیه، مرجع دینی شیعیان عصر خود، فقیه، اصولی، متکلم، ادیب و متولد و متوفی در حله عراق است. سید عبدالکریم بن احمد بن طاووس، سید رضی الدین علی بن طاووس و دو خواهرزده اش یعنی علامه حلی و علی بن یوسف حلی از وی کسب علم نمودند.
ترجمه کامل وی در بخش کتب فقهی شیعه ذکر شده است.
کتاب «معارج الأصول» یکی از ارزشمندترین منابع اصولی شیعه در قرن هفتم است. این کتاب با توجه به مقام علمی و شامخ محقق حلی، از همان زمان نگارش، بسیار مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار گرفت و تا کنون شرح ها و تعلیقه های فراوانی بر آن نگاشته شده است. کتاب معارج الأصول اثری گرانبها برای دست یابی به دیدگاه های اصولی محقق حلی و پیشرفت علم اصول در قرن هفتم هجری است.
محقق حلی در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب این گونه بیان می فرماید: «فإنه تکرر من جماعة من الأصحاب - أیّدهم اللَّه بعصمته و شملهم بعام رحمته - التماس مختصرٍ فی الأصول، مشتمل علی المهم من مطالبه، غیر بالغ فی الإطالة إلی حد یصعب علی طالبه، فأجبتهم إلی ذلک مقتصراً علی ما لا بد من الاعتناء به، غیر متطاول إلی إطالة مسائله.»
یعنی: بسیاری از علما - ایدهم اللَّه - بارها از اینجانب درخواست نموده بودند تا رساله ای مختصر در علم اصول به نگارش درآورم که شامل مباحث مهم علم اصول باشد و زیاد هم طولانی نباشد که درک آن برای علاقه مندان به فراگیری علم اصول مشکل باشد. من نیز درخواست آنان را اجابت نمودم و این کتاب را که شامل مباحث لازم و ضروری علم اصول است، به رشته تحریر درآوردم بدون آنکه آن را زیاد طولانی سازم.
این کتاب در موضوع اصول فقه شیعه امامیه است. مؤلف در مقدمه کتاب، علت تألیف این کتاب را چنین بیان کرده است که یکی از اصحاب از وی درخواست می کند تا وی کتابی مختصر و مفید در علم اصول بنویسد که مشتمل بر موضوعات مهم و خالی از حشو و زواید باشد. این کتاب مشتمل بر ده باب از قرار زیر است:
کتاب معارج الأصول بسیار مورد توجه علمای شیعه قرار گرفته و شرح ها و حواشی فراوانی بر آن نگاشته شده است مانند:
wikiahlb: معارج_الاصول
[ویکی نور] معارج الاصول (ط جدید). معارج الاصول اثر جعفر بن حسن، معروف به محقّق حلّی است. این کتاب، به واسطه عمق مطالبش تا سالیان سال محور تدقیق و بررسی بوده و با وجود کتاب های اصولی دیگر، طراوت و تازگیش را حفظ نموده است.
کتاب، مشتمل بر ده باب است.
این باب، در مقدّمات است. مرحوم محقق، سه مقدّمه را در این باب ذکر کرده است. مقدّمه اول که در باره مبادی تصوریّه است، به تعریف اصول فقه پرداخته و در اصطلاح - بنا بر اجمال- اصول فقه را طرق الفقه تعریف کرده است، آن گاه در ذیل عنوان «فائدة»، دو مطلب را متذکّر شده است: یکی، تقسیم احکام به احکام حسن و احکام قبیح و احکام حسن، به واجب و مندوب و مباح و مکروه و دیگری، بیان طرق که به فقه و تفقّه در دین می انجامد. مقدّمه دوّم، در خطاب و تعریف آن و تقسیم لفظ و معنای آن است و مقدّمه سوّم، در حقیقت و مجاز است.
این باب، در باره اوامر و نواهی است و در آن، در مورد متعلّق صیغه امر، مأموربه، مباحث امر موقّت، مباحث متعلّق به مأمور و مباحث نهی تحقیق شده است. به نظر مؤلّف، بدون هیچ شبهه ای لفظ امر حقیقتاً بر قول مخصوص واقع شده، ولی در وقوع آن بر فعل، اختلاف وجود دارد و مختار مصنّف، مشترک بودن آن بین قول مخصوص و بین شیء و صفت و شأن و طریق است.
ایشان، تصریح می کند که امر به اشیا به طریق تخییر، مفید وجوب کل علی البدل است و هم چنین امر، مقتضی اجزاء است. در مباحث نهی بررسی می شود که نهی در عبادات، بر فساد منهی عنه دلالت دارد و همواره مقتضی تحریم است.
این باب، در عموم و خصوص است و مباحث آن عبارتند از: مباحث الفاظ عامه، آنچه به عموم ملحق می شود، مباحث متعلّق به خصوص، استثناء، مخصّصات، عام مخصوص، آنچه به مخصصات ملحق می شود.
کتاب، مشتمل بر ده باب است.
این باب، در مقدّمات است. مرحوم محقق، سه مقدّمه را در این باب ذکر کرده است. مقدّمه اول که در باره مبادی تصوریّه است، به تعریف اصول فقه پرداخته و در اصطلاح - بنا بر اجمال- اصول فقه را طرق الفقه تعریف کرده است، آن گاه در ذیل عنوان «فائدة»، دو مطلب را متذکّر شده است: یکی، تقسیم احکام به احکام حسن و احکام قبیح و احکام حسن، به واجب و مندوب و مباح و مکروه و دیگری، بیان طرق که به فقه و تفقّه در دین می انجامد. مقدّمه دوّم، در خطاب و تعریف آن و تقسیم لفظ و معنای آن است و مقدّمه سوّم، در حقیقت و مجاز است.
این باب، در باره اوامر و نواهی است و در آن، در مورد متعلّق صیغه امر، مأموربه، مباحث امر موقّت، مباحث متعلّق به مأمور و مباحث نهی تحقیق شده است. به نظر مؤلّف، بدون هیچ شبهه ای لفظ امر حقیقتاً بر قول مخصوص واقع شده، ولی در وقوع آن بر فعل، اختلاف وجود دارد و مختار مصنّف، مشترک بودن آن بین قول مخصوص و بین شیء و صفت و شأن و طریق است.
ایشان، تصریح می کند که امر به اشیا به طریق تخییر، مفید وجوب کل علی البدل است و هم چنین امر، مقتضی اجزاء است. در مباحث نهی بررسی می شود که نهی در عبادات، بر فساد منهی عنه دلالت دارد و همواره مقتضی تحریم است.
این باب، در عموم و خصوص است و مباحث آن عبارتند از: مباحث الفاظ عامه، آنچه به عموم ملحق می شود، مباحث متعلّق به خصوص، استثناء، مخصّصات، عام مخصوص، آنچه به مخصصات ملحق می شود.
wikinoor: معارج_الأصول_(ط._جدید)
[ویکی نور] معارج الاصول (ط قدیم). معارج الأصول، تالیف محقق حلی، شیخ نجم الدین، ابوالقاسم، جعفر بن حسن بن یحیی بن سعید هذلی (602 - 676 هجری قمری)، از چهره های درخشان علمای شیعه در قرن هفتم هجری است.
مؤلف در این کتاب به شرح و بررسی قواعد اصول فقه می پردازد.
این کتاب یک دورۀ کامل از مهم ترین مباحث اصولی مطرح در عصر مؤلف است. وی در این کتاب به مباحث مبادی تصوری، خطاب و اقسام آن، حقیقت و مجاز، احکام حروف، اوامر و نواهی، عموم و خصوص، مباحث الفاظ، استثناء، مجمل و مبین، اجماع، خبر واحد، تعادل و تراجیح، نسخ، اجتهاد و تقلید، استصحاب و دیگر مباحث مهم علم اصول پرداخته است.
کتاب «معارج الأصول» یکی از ارزشمندترین منابع اصولی شیعه در قرن هفتم است.
این کتاب با توجه به مقام علمی و شامخ محقق حلی، از همان زمان نگارش، بسیار مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار گرفت و تا کنون شرح ها و تعلیقه های فراوانی بر آن نگاشته شده است. کتاب معارج الأصول اثری گرانبها برای دست یابی به دیدگاه های اصولی محقق حلی و پیشرفت علم اصول در قرن هفتم هجری است.
مؤلف در این کتاب به شرح و بررسی قواعد اصول فقه می پردازد.
این کتاب یک دورۀ کامل از مهم ترین مباحث اصولی مطرح در عصر مؤلف است. وی در این کتاب به مباحث مبادی تصوری، خطاب و اقسام آن، حقیقت و مجاز، احکام حروف، اوامر و نواهی، عموم و خصوص، مباحث الفاظ، استثناء، مجمل و مبین، اجماع، خبر واحد، تعادل و تراجیح، نسخ، اجتهاد و تقلید، استصحاب و دیگر مباحث مهم علم اصول پرداخته است.
کتاب «معارج الأصول» یکی از ارزشمندترین منابع اصولی شیعه در قرن هفتم است.
این کتاب با توجه به مقام علمی و شامخ محقق حلی، از همان زمان نگارش، بسیار مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار گرفت و تا کنون شرح ها و تعلیقه های فراوانی بر آن نگاشته شده است. کتاب معارج الأصول اثری گرانبها برای دست یابی به دیدگاه های اصولی محقق حلی و پیشرفت علم اصول در قرن هفتم هجری است.
wikinoor: معارج_الأصول_(ط._قدیم)
[ویکی نور] معارج الاصول (ط. جدید). «معارج الاصول»، اثر جعفر بن حسن، معروف به محقّق حلّی است. این کتاب، به واسطه عمق مطالبش تا سالیان سال محور تدقیق و بررسی بوده و با وجود کتاب های اصولی دیگر، طراوت و تازگیش را حفظ نموده است.
کتاب، مشتمل بر ده باب است.
این باب، در مقدّمات است. مرحوم محقق، سه مقدّمه را در این باب ذکر کرده است. مقدّمه اول که در باره مبادی تصوریّه است، به تعریف اصول فقه پرداخته و در اصطلاح - بنا بر اجمال- اصول فقه را طرق الفقه تعریف کرده است، آن گاه در ذیل عنوان«فائدة»، دو مطلب را متذکّر شده است: یکی، تقسیم احکام به احکام حسن و احکام قبیح و احکام حسن، به واجب و مندوب و مباح و مکروه و دیگری، بیان طرق که به فقه و تفقّه در دین می انجامد. مقدّمه دوّم، در خطاب و تعریف آن و تقسیم لفظ و معنای آن است و مقدّمه سوّم، در حقیقت و مجاز است.
این باب، در باره اوامر و نواهی است و در آن، در مورد متعلّق صیغه امر، مأموربه، مباحث امر موقّت، مباحث متعلّق به مأمور و مباحث نهی تحقیق شده است. به نظر مؤلّف، بدون هیچ شبهه ای لفظ امر حقیقتاً بر قول مخصوص واقع شده، ولی در وقوع آن بر فعل، اختلاف وجود دارد و مختار مصنّف، مشترک بودن آن بین قول مخصوص و بین شیء و صفت و شأن و طریق است.
ایشان، تصریح می کند که امر به اشیا به طریق تخییر، مفید وجوب کل علی البدل است و هم چنین امر، مقتضی اجزاء است. در مباحث نهی بررسی می شود که نهی در عبادات، بر فساد منهی عنه دلالت دارد و همواره مقتضی تحریم است.
کتاب، مشتمل بر ده باب است.
این باب، در مقدّمات است. مرحوم محقق، سه مقدّمه را در این باب ذکر کرده است. مقدّمه اول که در باره مبادی تصوریّه است، به تعریف اصول فقه پرداخته و در اصطلاح - بنا بر اجمال- اصول فقه را طرق الفقه تعریف کرده است، آن گاه در ذیل عنوان«فائدة»، دو مطلب را متذکّر شده است: یکی، تقسیم احکام به احکام حسن و احکام قبیح و احکام حسن، به واجب و مندوب و مباح و مکروه و دیگری، بیان طرق که به فقه و تفقّه در دین می انجامد. مقدّمه دوّم، در خطاب و تعریف آن و تقسیم لفظ و معنای آن است و مقدّمه سوّم، در حقیقت و مجاز است.
این باب، در باره اوامر و نواهی است و در آن، در مورد متعلّق صیغه امر، مأموربه، مباحث امر موقّت، مباحث متعلّق به مأمور و مباحث نهی تحقیق شده است. به نظر مؤلّف، بدون هیچ شبهه ای لفظ امر حقیقتاً بر قول مخصوص واقع شده، ولی در وقوع آن بر فعل، اختلاف وجود دارد و مختار مصنّف، مشترک بودن آن بین قول مخصوص و بین شیء و صفت و شأن و طریق است.
ایشان، تصریح می کند که امر به اشیا به طریق تخییر، مفید وجوب کل علی البدل است و هم چنین امر، مقتضی اجزاء است. در مباحث نهی بررسی می شود که نهی در عبادات، بر فساد منهی عنه دلالت دارد و همواره مقتضی تحریم است.