[ویکی فقه] مظفر بقایی کرمانی، از فعالین سیاسی، وکیل مجلس، رهبر حزب زحمتکشان ملت ایران و از بنیان گذاران جبهه ملی ایران بود.
مظفر بقایی کرمانی نخستین و تنها فرزند ذکور میرزا شهاب راوری کرمانی، در چهارم تیر ۱۲۹۰ شمسی در شهرستان کرمان، در خانواده ای معتقد به «شیخیه» چشم به جهان گشود. پدرش میرزا شهاب، از فعالان سیاسی دوران مشروطه و نماینده کرمان در مجلس چهارم بود. با آمدن میرزا شهاب به تهران، مظفر نیز به تهران آمد و مشغول تحصیل شد.خانوادۀ وی، دارای پیشینه سیاسی بودند. پدرش میرزا شهاب از فعالان انجمن های مخفی وابسته به «لژ بیداری ایران»، در دوران محمدعلی شاه و پس از آنها در کرمان بود. وی سازمانی را با نام «مجمع احیای نفوس» رهبری می کرد. سپس او ریاست فرقه دمکرات کرمان را به دست گرفت. در دوره چهارم، به نمایندگی مجلس شورای ملی رسید و تا پایان عمر در تهران به سر برد.
تحصیلات و اشتغال
مظفر بقایی در هجده سالگی، در ۱۳۰۸ش با هزینه و سهمیه دولتی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و تحصیلات تکمیلی خود را در رشته فلسفه در دانشگاه سوربن به ادامه داد. او برای اینکه بتواند از رساله دکترایش دفاع کند، باید تا اواسط سال ۱۳۱۸ در پاریس می ماند، اما به علت قطع روابط دو کشور ایران و فرانسه، ناچار شد در ۲۷ سالگی به ایران بازگردد. ناتمام ماندن پایان نامه اش سبب شد که وزارت فرهنگ، مدرک او را درجه لیسانس تعلیم و تربیت ارزیابی کند. خدمت سربازی وی نیز بر پایه همین ارزیابی، با درجه ستوان دومی وظیفه به پایان رسید. بقائی توانست، پس از شهریور ۱۳۲۰ در دوران ریاست فرهنگ دکتر غلامحسین صدیقی، به اخذ مدرک دکترا در رشته فلسفه موفق شود. پس از بازگشت به ایران و گذراندن دوره سربازی در کادر اداری دانشکده افسری، به ترتیب، به عنوان مترجم، متصدی ارزیابی در بیمه ایران، رئیس فرهنگ کرمان، وکیل، و نهایتاً مدرس دانشگاه تهران کار کرد. او در ۱۳۱۸ش ازدواج کرد و هشت سال پس از آن با همسرش متارکه نمود و دیگر ازدواج نکرد.
فعالیت های حزبی سیاسی بقایی
با رواج فعالیت احزاب سیاسی پس از شهریور ۱۳۲۰، بقایی راه پیشرفت خود را در فعالیتهای حزبی یافت، ازین رو بعد از عضویت و فعالیت در دو حزب اتحاد ملی و حزب کار، وارد حزب دمکرات ایران به رهبری قوام السلطنه شد و توانست در آن حزب رشد کند، به طوری که در ۱۳۲۶ش عضو هیئت سری تصفیه و دبیر حزب بود و به عنوان نامزد این حزب از کرمان به مجلس پانزدهم راه یافت.لذا نخستین حزب سیاسی که بقائی در آن شرکت کرد، «حزب اتحاد ملی» بود که او خزانه دار آن شد. این حزب از سهام السلطان بیات، سید محمدصادق طباطبایی و باقر کاظمی تشکیل شده بود. حزب اتحاد ملی نتوانست، موفقیتی در جلب نظر مردم به دست آورد، ولی توانست به عنوان یک کانون قدرت، نقش مهمی در تحرکات سیاسی آن زمان ایفا کند.بقائی مدتی بعد، از حزب اتحاد ملی جدا شد و به عضویت «حزب کار» درآمد که «مشرف الدوله نفیسی» تاسیس کرده بود. وی در «روزنامه پند» (نشریه این حزب) مقالاتی نوشت. او در سال ۱۳۲۳ش به کمک سردار فاخر حکمت، به ریاست فرهنگ کرمان منصوب شد، ولی در این کار زیاد نماند و به مرکز رفت.در سال ۱۳۲۵ قوام السلطنه، در مقابل حزب دموکرات آذربایجان، حزبی به نام «حزب دموکرات ایران» تاسیس کرد. مظفر بقائی کرمانی نیز به این حزب پیوست و از اعضای فعال آن حزب شد. این حزب در انتخابات دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، ابتکار عمل را در دست گرفت و بقائی نیز با استفاده از قدرت قوام السلطنه و حمایت حزب، کاندیدای کرمان و سپس وارد مجلس شد.اکثریت قریب به اتفاق مجلس پانزدهم، اعضای حزب دموکرات ایران بودند، ولی بعد از آنکه اعتبارنامه ها به تصویب رسید و مجلس، کار خود را آغاز کرد، کم کم نمایندگان، راه ناسازگاری با حزب را آغاز کردند، بقائی از پیشروان این عده بود. وی ابتدا با انتقاد از اعمال دولت در حزب و نوشتن مقالات در روزنامه ها و نطق های قبل از دستور، موجبات کنار رفتن خود از حزب را فراهم کرد و هنوز چند ماهی از عمر مجلس نگذشته بود که از صف اکثریت خارج، و در مجلس، جزء منفردین شد.مجلس پانزدهم در کنار گذاردن خالق خود، یعنی قوام السلطنه خیلی زود دست به کار شد. سرانجام قوام السلطنه از صحنه بیرون رفت و بقائی در این اقدام، نقشی حساس داشت. بقائی به دنبال برکناری قوام، همراه عده ای دیگر، اداره حزب دموکرات را به دست گرفت و در آذر ۱۳۲۶ عضو هیئت اجرائیه موقت حزب و دبیر آن شد و به عضویت هیئت سری حزب دموکرات ایران درآمد.«ملکی»، از رهبران حزب توده، در سال ۱۳۲۶ انشعاب گسترده ای را از این حزب سازمان داد و پس از مدتی به اتفاق هوادارانش به «سازمان نگهبانان آزادی»، به رهبری بقائی، پیوست و در اواخر اردیبهشت ۱۳۳۰ با کمک بقایی، «حزب زحمتکشان ملت ایران» را تاسیس کرد که نقش اصلی را در مقابله با نفوذ حزب توده به عهده گرفت. بقایی از دوستان علی زُهَری و عیسی سپهبدی از کارمندان سفارت فرانسه، و حسن پاکروان (سرلشکر و رئیس بعدی ساواک) و مادر فرانسویش امینه پاکروان بود. او در اوایل سال ۱۳۲۶ش، با کمک اینان و حمایت سیاسی رضا حکمت (سردار فاخر) دوره جدید «روزنامه شاهد» را منتشر کرد و با بیان نظریات سیاسی خود درآن جریده، بر شهرت خود افزود.
بقایی و نمایندگی مجلس پانزدهم
...
مظفر بقایی کرمانی نخستین و تنها فرزند ذکور میرزا شهاب راوری کرمانی، در چهارم تیر ۱۲۹۰ شمسی در شهرستان کرمان، در خانواده ای معتقد به «شیخیه» چشم به جهان گشود. پدرش میرزا شهاب، از فعالان سیاسی دوران مشروطه و نماینده کرمان در مجلس چهارم بود. با آمدن میرزا شهاب به تهران، مظفر نیز به تهران آمد و مشغول تحصیل شد.خانوادۀ وی، دارای پیشینه سیاسی بودند. پدرش میرزا شهاب از فعالان انجمن های مخفی وابسته به «لژ بیداری ایران»، در دوران محمدعلی شاه و پس از آنها در کرمان بود. وی سازمانی را با نام «مجمع احیای نفوس» رهبری می کرد. سپس او ریاست فرقه دمکرات کرمان را به دست گرفت. در دوره چهارم، به نمایندگی مجلس شورای ملی رسید و تا پایان عمر در تهران به سر برد.
تحصیلات و اشتغال
مظفر بقایی در هجده سالگی، در ۱۳۰۸ش با هزینه و سهمیه دولتی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و تحصیلات تکمیلی خود را در رشته فلسفه در دانشگاه سوربن به ادامه داد. او برای اینکه بتواند از رساله دکترایش دفاع کند، باید تا اواسط سال ۱۳۱۸ در پاریس می ماند، اما به علت قطع روابط دو کشور ایران و فرانسه، ناچار شد در ۲۷ سالگی به ایران بازگردد. ناتمام ماندن پایان نامه اش سبب شد که وزارت فرهنگ، مدرک او را درجه لیسانس تعلیم و تربیت ارزیابی کند. خدمت سربازی وی نیز بر پایه همین ارزیابی، با درجه ستوان دومی وظیفه به پایان رسید. بقائی توانست، پس از شهریور ۱۳۲۰ در دوران ریاست فرهنگ دکتر غلامحسین صدیقی، به اخذ مدرک دکترا در رشته فلسفه موفق شود. پس از بازگشت به ایران و گذراندن دوره سربازی در کادر اداری دانشکده افسری، به ترتیب، به عنوان مترجم، متصدی ارزیابی در بیمه ایران، رئیس فرهنگ کرمان، وکیل، و نهایتاً مدرس دانشگاه تهران کار کرد. او در ۱۳۱۸ش ازدواج کرد و هشت سال پس از آن با همسرش متارکه نمود و دیگر ازدواج نکرد.
فعالیت های حزبی سیاسی بقایی
با رواج فعالیت احزاب سیاسی پس از شهریور ۱۳۲۰، بقایی راه پیشرفت خود را در فعالیتهای حزبی یافت، ازین رو بعد از عضویت و فعالیت در دو حزب اتحاد ملی و حزب کار، وارد حزب دمکرات ایران به رهبری قوام السلطنه شد و توانست در آن حزب رشد کند، به طوری که در ۱۳۲۶ش عضو هیئت سری تصفیه و دبیر حزب بود و به عنوان نامزد این حزب از کرمان به مجلس پانزدهم راه یافت.لذا نخستین حزب سیاسی که بقائی در آن شرکت کرد، «حزب اتحاد ملی» بود که او خزانه دار آن شد. این حزب از سهام السلطان بیات، سید محمدصادق طباطبایی و باقر کاظمی تشکیل شده بود. حزب اتحاد ملی نتوانست، موفقیتی در جلب نظر مردم به دست آورد، ولی توانست به عنوان یک کانون قدرت، نقش مهمی در تحرکات سیاسی آن زمان ایفا کند.بقائی مدتی بعد، از حزب اتحاد ملی جدا شد و به عضویت «حزب کار» درآمد که «مشرف الدوله نفیسی» تاسیس کرده بود. وی در «روزنامه پند» (نشریه این حزب) مقالاتی نوشت. او در سال ۱۳۲۳ش به کمک سردار فاخر حکمت، به ریاست فرهنگ کرمان منصوب شد، ولی در این کار زیاد نماند و به مرکز رفت.در سال ۱۳۲۵ قوام السلطنه، در مقابل حزب دموکرات آذربایجان، حزبی به نام «حزب دموکرات ایران» تاسیس کرد. مظفر بقائی کرمانی نیز به این حزب پیوست و از اعضای فعال آن حزب شد. این حزب در انتخابات دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، ابتکار عمل را در دست گرفت و بقائی نیز با استفاده از قدرت قوام السلطنه و حمایت حزب، کاندیدای کرمان و سپس وارد مجلس شد.اکثریت قریب به اتفاق مجلس پانزدهم، اعضای حزب دموکرات ایران بودند، ولی بعد از آنکه اعتبارنامه ها به تصویب رسید و مجلس، کار خود را آغاز کرد، کم کم نمایندگان، راه ناسازگاری با حزب را آغاز کردند، بقائی از پیشروان این عده بود. وی ابتدا با انتقاد از اعمال دولت در حزب و نوشتن مقالات در روزنامه ها و نطق های قبل از دستور، موجبات کنار رفتن خود از حزب را فراهم کرد و هنوز چند ماهی از عمر مجلس نگذشته بود که از صف اکثریت خارج، و در مجلس، جزء منفردین شد.مجلس پانزدهم در کنار گذاردن خالق خود، یعنی قوام السلطنه خیلی زود دست به کار شد. سرانجام قوام السلطنه از صحنه بیرون رفت و بقائی در این اقدام، نقشی حساس داشت. بقائی به دنبال برکناری قوام، همراه عده ای دیگر، اداره حزب دموکرات را به دست گرفت و در آذر ۱۳۲۶ عضو هیئت اجرائیه موقت حزب و دبیر آن شد و به عضویت هیئت سری حزب دموکرات ایران درآمد.«ملکی»، از رهبران حزب توده، در سال ۱۳۲۶ انشعاب گسترده ای را از این حزب سازمان داد و پس از مدتی به اتفاق هوادارانش به «سازمان نگهبانان آزادی»، به رهبری بقائی، پیوست و در اواخر اردیبهشت ۱۳۳۰ با کمک بقایی، «حزب زحمتکشان ملت ایران» را تاسیس کرد که نقش اصلی را در مقابله با نفوذ حزب توده به عهده گرفت. بقایی از دوستان علی زُهَری و عیسی سپهبدی از کارمندان سفارت فرانسه، و حسن پاکروان (سرلشکر و رئیس بعدی ساواک) و مادر فرانسویش امینه پاکروان بود. او در اوایل سال ۱۳۲۶ش، با کمک اینان و حمایت سیاسی رضا حکمت (سردار فاخر) دوره جدید «روزنامه شاهد» را منتشر کرد و با بیان نظریات سیاسی خود درآن جریده، بر شهرت خود افزود.
بقایی و نمایندگی مجلس پانزدهم
...
wikifeqh: میرزاشهاب الدین_کرمانی