مظفر بقائی کرمانی ( ۱ مرداد ۱۲۹۱ کرمان – ۲۷ آبان ۱۳۶۶ تهران ) از فعالین سیاسی ایرانی، مؤسس روزنامه شاهد، مؤسس و رهبر حزب زحمتکشان ملت ایران و از بنیان گذاران جبهه ملی ایران بود. بقایی در مصاحبه خود با پروژه تاریخ شفاهی ایران سیاهه ای از انتقادات خود از دکتر مصدق را ذکر می کند که به گفته خودش بتدریج بر روی هم انباشته شدند و او را از دکتر مصدق منزجر کردند. وی که ابتدا از یاران مصدق بود پس از ملی شدن صنعت نفت بتدریج کینه بدل گرفت و از اواخر سال ۱۳۳۱ به دشمن او تبدیل شد. بقایی در کودتای ۲۸ مرداد از حامیان کودتا بود و نام او بعنوان یکی از عناصر شبکه بدامن که یک شبکه انگلستان در ایران در زمینه کودتا بود ذکر شده است.
... [مشاهده متن کامل]
از خاندانی با قدمت چندصد ساله و اصالتاً از راور کرمان بود که در آن منطقه در طول تاریخ ثروت و آب و خاکی داشتند. تولیت یکی از این موقوفات به نام مسجد و مدرسه فخریه در راور نیز با خانواده او بود. این مسجد و مدرسه را بانویی از اجدادش به نام فخرالسلطنه بنیان نهاده بود.
پدرش میرزا شهاب الدین کرمانی، از بانیان آموزش و پرورش نوین و بانی مدرسه های سبک جدید در کرمان بود که در نهضت مشروطه در کرمان نقش مهمی ایفا کرد و در دوره های چهارم و پنجم مجلس شورای ملی از کرمان به نمایندگی انتخاب شد. او در دوران رضا شاه از قضات دیوان عالی کشور شد و در سال ۱۳۱۳ درگذشت.
مظفر بقائی در کودکی با پدرش به تهران رفت و در زمان رضا شاه برای تحصیل به فرانسه اعزام شد. در سال ۱۳۱۷ پس از قطع رابطه ایران و فرانسه نتوانست از تز دکترای خود در دانشگاه سوربن دفاع کند و به ایران بازگشت. به دستور علی اصغر حکمت شورای عالی دانشگاه تهران تز بقایی را بررسی کرد و به او مدرک دکترای فلسفه اخلاق داده شد. او سپس به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت.
با تأسیس حزب دموکرات ایران در تیر ۱۳۲۵ به رهبری احمد قوام نخست وزیر وقت، بقائی به این حزب پیوست و پس از پیروزی در انتخابات به عنوان نامزد حزب دمکرات از کرمان، در سال ۱۳۲۶ به مجلس پانزدهم راه یافت. او در مجلس از نمایندگان جناح اقلیت بود و آنچه نام او را بر سر زبان ها انداخت، مخالفت با سپهبد رزم آرا رئیس ستاد ارتش، به ویژه پس از ترور نافرجام شاه در ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ بود.
پس از ترور نافرجام شاه در اسفند ۱۳۲۷، دولت حکومت نظامی اعلام کرد، حزب توده منحل و اعضا و هواداران آن زندانی شدند، آیت الله کاشانی به دستور رزم آرا شبانه از خانه اش بزور بیرون کشیده و به قلعه فلک الافلاک خرم آباد برده و از آن جا به لبنان تبعید شد. مطبوعات بشدت زیر فشار و سرکوب رفتند. دولت ساعد در چنین فضائی انتخابات مجلس مؤسسان را برای تغییر اصولی از قانون اساسی به منظور افزایش اختیارات شاه برگزار کرد.
... [مشاهده متن کامل]
از خاندانی با قدمت چندصد ساله و اصالتاً از راور کرمان بود که در آن منطقه در طول تاریخ ثروت و آب و خاکی داشتند. تولیت یکی از این موقوفات به نام مسجد و مدرسه فخریه در راور نیز با خانواده او بود. این مسجد و مدرسه را بانویی از اجدادش به نام فخرالسلطنه بنیان نهاده بود.
پدرش میرزا شهاب الدین کرمانی، از بانیان آموزش و پرورش نوین و بانی مدرسه های سبک جدید در کرمان بود که در نهضت مشروطه در کرمان نقش مهمی ایفا کرد و در دوره های چهارم و پنجم مجلس شورای ملی از کرمان به نمایندگی انتخاب شد. او در دوران رضا شاه از قضات دیوان عالی کشور شد و در سال ۱۳۱۳ درگذشت.
مظفر بقائی در کودکی با پدرش به تهران رفت و در زمان رضا شاه برای تحصیل به فرانسه اعزام شد. در سال ۱۳۱۷ پس از قطع رابطه ایران و فرانسه نتوانست از تز دکترای خود در دانشگاه سوربن دفاع کند و به ایران بازگشت. به دستور علی اصغر حکمت شورای عالی دانشگاه تهران تز بقایی را بررسی کرد و به او مدرک دکترای فلسفه اخلاق داده شد. او سپس به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت.
با تأسیس حزب دموکرات ایران در تیر ۱۳۲۵ به رهبری احمد قوام نخست وزیر وقت، بقائی به این حزب پیوست و پس از پیروزی در انتخابات به عنوان نامزد حزب دمکرات از کرمان، در سال ۱۳۲۶ به مجلس پانزدهم راه یافت. او در مجلس از نمایندگان جناح اقلیت بود و آنچه نام او را بر سر زبان ها انداخت، مخالفت با سپهبد رزم آرا رئیس ستاد ارتش، به ویژه پس از ترور نافرجام شاه در ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ بود.
پس از ترور نافرجام شاه در اسفند ۱۳۲۷، دولت حکومت نظامی اعلام کرد، حزب توده منحل و اعضا و هواداران آن زندانی شدند، آیت الله کاشانی به دستور رزم آرا شبانه از خانه اش بزور بیرون کشیده و به قلعه فلک الافلاک خرم آباد برده و از آن جا به لبنان تبعید شد. مطبوعات بشدت زیر فشار و سرکوب رفتند. دولت ساعد در چنین فضائی انتخابات مجلس مؤسسان را برای تغییر اصولی از قانون اساسی به منظور افزایش اختیارات شاه برگزار کرد.
