مُطربِ روحوضی
(یا: مطرب تخته حوضی، مطرب تخت حوضی) اجراکنندۀ نوعی موسیقی مردمی شهری. این نوع موسیقی مخصوص جشن ها بود و بر روی حوض تخته پوشیدۀ خانه ها اجرا می شد. مطرب های روحوضی وارث مطرب های مردانۀ دورۀ قاجار بودند، اما از نظر اهمیت، شیوۀ سازماندهی، نوع مخاطب و تا حدودی از نظر موسیقی ای که اجرا می کردند، با پیشینیان خود تفاوت داشتند. اگرچه در دورۀ قاجار دسته های مطربی زنانه مهم تر از دسته های مطربی مردانه بودند و مرکز اصلی جشن ها محافل زنان در اندرونی خانه ها بود، در روحوضی جدید دسته های مردانه بر دسته های زنانه برتری دارند و مرکز جشن به فضای عمومی تری، در حیاط منازل و بر روی حوض منتقل شده، که با تخته پوش و سپس مفروش شدن، حکم صحنه را پیدا می کند. در ضمن، در سنت روحوضی، برعکس دسته های جدید مطربی قاجار، موسیقی دانان کمتر استقلال دارند و بیشتر به اهل نمایش وابسته اند. حضور تقلیدچی ها در دسته های مطربی دورۀ قاجار دائمی نبود و اهل نمایش غالباً به منزلۀ مهمان به دسته های موسیقی دانان مطرب می پیوستند. در سنت مطربی روحوضی، برعکس، سازمان دهندگان و چهره های محوری دسته ها از اهل نمایش اند و نیز موسیقی دانان در درجۀ دوم اهمیت قرار دارند. گفتنی است که اصطلاح مطرب روحوضی علاوه بر موسیقی دانان، به اهل نمایشی که در این دسته ها حضور دارند نیز اطلاق می شود. احتمالاً، آغاز قرن ۱۴ش مرحلۀ تثبیت نمایش روحوضی و ظهور مطرب روحوضی است. این مطرب ها در دسته های بزرگ با سردسته هایی تشکیل می شوند که عمدتاً یا اهل نمایش اند یا فقط مدیریت می کنند و دسته ها با نام این سردسته ها مشهور می شوند. دسته ها برای گرفتن سفارش در مکان هایی اجتماع می کردند که پاتوق آنان محسوب می شد، و آخرین آن ها قهوه خانۀ امامزاده زید و قهوه خانۀ امامزاده سید ولی بود. پس از این دوره، بیشتر آنان به محلۀ سیروس روآوردند و با بازکردن بنگاه های شادمانی به فعالیت خود ادامه دادند. برنامۀ دسته های مطرب روحوضی در دو قسمت اجرا می شد؛ قسمت اول از حدود ساعت شش بعد از ظهر تا دوازده شب بود و به مطرب های موسیقی دان و رقصنده اختصاص داشت و قسمت دوم از نیمه شب، پس از صرف شام، تا ساعت چهار یا شش صبح اجرا می شد که طی آن اهل نمایش هنرنمایی می کردند. گاه می شد که آکروبات بازها و شعبده بازها نیز در دسته به صورت مقطعی استخدام می شدند و در این صورت آنان نیز در قسمت اول جشن، به همراه موسیقی دانان و رقصنده ها، برنامه اجرا می کردند. برخی از چهره های سرشناس مطرب های روحوضی عبارت بودند از نمایشی ها: ذبیح الله ماهری، سید حسین یوسفی، مهدی مسری؛ و موسیقی دانان: اصغر کردبچه، سیون بخشی، و علی ربانی. سنت مطرب های روحوضی در دهۀ ۱۳۵۰ش رو به افول نهاد و پس از انقلاب کاملاً از بین رفت.
(یا: مطرب تخته حوضی، مطرب تخت حوضی) اجراکنندۀ نوعی موسیقی مردمی شهری. این نوع موسیقی مخصوص جشن ها بود و بر روی حوض تخته پوشیدۀ خانه ها اجرا می شد. مطرب های روحوضی وارث مطرب های مردانۀ دورۀ قاجار بودند، اما از نظر اهمیت، شیوۀ سازماندهی، نوع مخاطب و تا حدودی از نظر موسیقی ای که اجرا می کردند، با پیشینیان خود تفاوت داشتند. اگرچه در دورۀ قاجار دسته های مطربی زنانه مهم تر از دسته های مطربی مردانه بودند و مرکز اصلی جشن ها محافل زنان در اندرونی خانه ها بود، در روحوضی جدید دسته های مردانه بر دسته های زنانه برتری دارند و مرکز جشن به فضای عمومی تری، در حیاط منازل و بر روی حوض منتقل شده، که با تخته پوش و سپس مفروش شدن، حکم صحنه را پیدا می کند. در ضمن، در سنت روحوضی، برعکس دسته های جدید مطربی قاجار، موسیقی دانان کمتر استقلال دارند و بیشتر به اهل نمایش وابسته اند. حضور تقلیدچی ها در دسته های مطربی دورۀ قاجار دائمی نبود و اهل نمایش غالباً به منزلۀ مهمان به دسته های موسیقی دانان مطرب می پیوستند. در سنت مطربی روحوضی، برعکس، سازمان دهندگان و چهره های محوری دسته ها از اهل نمایش اند و نیز موسیقی دانان در درجۀ دوم اهمیت قرار دارند. گفتنی است که اصطلاح مطرب روحوضی علاوه بر موسیقی دانان، به اهل نمایشی که در این دسته ها حضور دارند نیز اطلاق می شود. احتمالاً، آغاز قرن ۱۴ش مرحلۀ تثبیت نمایش روحوضی و ظهور مطرب روحوضی است. این مطرب ها در دسته های بزرگ با سردسته هایی تشکیل می شوند که عمدتاً یا اهل نمایش اند یا فقط مدیریت می کنند و دسته ها با نام این سردسته ها مشهور می شوند. دسته ها برای گرفتن سفارش در مکان هایی اجتماع می کردند که پاتوق آنان محسوب می شد، و آخرین آن ها قهوه خانۀ امامزاده زید و قهوه خانۀ امامزاده سید ولی بود. پس از این دوره، بیشتر آنان به محلۀ سیروس روآوردند و با بازکردن بنگاه های شادمانی به فعالیت خود ادامه دادند. برنامۀ دسته های مطرب روحوضی در دو قسمت اجرا می شد؛ قسمت اول از حدود ساعت شش بعد از ظهر تا دوازده شب بود و به مطرب های موسیقی دان و رقصنده اختصاص داشت و قسمت دوم از نیمه شب، پس از صرف شام، تا ساعت چهار یا شش صبح اجرا می شد که طی آن اهل نمایش هنرنمایی می کردند. گاه می شد که آکروبات بازها و شعبده بازها نیز در دسته به صورت مقطعی استخدام می شدند و در این صورت آنان نیز در قسمت اول جشن، به همراه موسیقی دانان و رقصنده ها، برنامه اجرا می کردند. برخی از چهره های سرشناس مطرب های روحوضی عبارت بودند از نمایشی ها: ذبیح الله ماهری، سید حسین یوسفی، مهدی مسری؛ و موسیقی دانان: اصغر کردبچه، سیون بخشی، و علی ربانی. سنت مطرب های روحوضی در دهۀ ۱۳۵۰ش رو به افول نهاد و پس از انقلاب کاملاً از بین رفت.
wikijoo: مطرب_روحوضی