مطالب علمی

در اصطلاح منطق، مطالب علمی دو گونه است: ۱. مطالب اصلی: پرسش های بنیادی است که در علوم مطرح می شود و پاسخ هایی است که دربرابر پرسش های اصلی در باب وجود و ماهیت و علت اشیا داده می شود. مطالب اصلی یا اُسُّ المطالب عبارت اند از مطلب ما، مطلب هَل، مطلب لم؛ ۲. مطالب فرعی: مطالب یا پرسش هایی است مثلِ أَیُّ (کدام ؟)، أَینَ (کجا ؟)، کَیْفَ (چگونه)، مَتی (کِی، چه وقت؟)، کم (چه اندازه؟). مطالب فرعی به مطالب سه گانۀ اصلی بازمی گردد؛ چنان که فی المثل مطلب أیّ اگر «أَیّ جوهریه» باشد پرسش از فصل است و چون شئیّت نوع به فصل است، أَیّ جوهریّه به مای حقیقیّه باز می گردد و اگر مراد «أَیّ عرضیّه»، یعنی پرسش از عرضیات، باشد به هل مرکبه بازمی گردد که پرسش از وجود مقید یک موجود است و قید، چیزی جز صفات ذاتی و عَرَضی نیست.