مصل. [ م َ ] ( ع اِ ) ترف. ( مهذب الاسماء ) ( منتهی الارب ). رخبین. قره قروت. ( یادداشت مؤلف ). آبی که از پنیر بیرون آید پس از پختن و فشردن ، و آن مضر معده است. ( منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). عصاره اقط راگویند، چون او را پزند و آب از او بیرون کشند او رامصل و مصار گویند و اقط را پارسیان در بعضی کتب به لول ( = لور ) تفسیر کرده اند و بعضی پنیر گفته اند. معده را مضر است و تولید اخلاط ردیه بکند. ( ترجمه صیدنه ابوریحان بیرونی ). به ترکی قراقروط نامند و در اصفهان قارا گویند و آن مائیه دوغی است که طبخ داده غلیظ او را کشک سازند و مائیه او را بار دیگر جوشانیده منعقد نمایند. ( از تحفه حکیم مؤمن ) :
کشک و مصل و نار و غوره سیر و سرکه گو برو
قلیه گو بازآ که بورک ترک هر شش می کند.
بسحاق اطعمه.
و رجوع به اختیارات بدیعی و تذکره داود ضریر انطاکی ص 307 شود. || کشک. ( یادداشت مؤلف ) : قال ابن تلمیذ ان الدوغ اذا اغلی حتی یغلظ و طرح فیه ملح ثم شمس حتی یجف و یشتد حموضته فهو المصل. ( بحر الجواهر ).مصل. [ م ُص ِل ل ] ( ع ص ) لحم مصل ؛ گوشتی گنده. ( مهذب الاسماء ).