ملا مصطفی بارزانی ( به کردی: مەلا مستەفا بارزانی؛ زادهٔ ۱۴ مارس ۱۹۰۳ – درگذشتهٔ ۱ مارس ۱۹۷۹ ) از رهبران جنبش ملی گرای کرد و نخستین رهبر حزب دموکرات کردستان عراق بود. او سال های متعدد، رهبری عملیات مسلحانه برای خودمختاری کردستان عراق را به عهده داشت.
... [مشاهده متن کامل]
مصطفی بارزانی در روستای بارزان در کردستان عراق ( در آن هنگام بخشی از امپراتوری عثمانی ) متولد شد.
او در سال های ۱۹۳۱ و ۱۹۳۲ به همراه برادر بزرگ ترش، شیخ احمد بارزانی، از سران جنبش استقلال کردستان بود. در ۱۹۳۵ با سرکوب این جنبش، او به همراه برادرش به سلیمانیه تبعید شد. ملا مصطفی در ۱۹۴۲ از سلیمانیه گریخت و شورش جدیدی را علیه بغداد آغاز کرد که نهایتاً ناموفق بود. بعد از آن ملا مصطفی به همراه هزار نفر از طرفداران و خانواده هاشان به ایران مهاجرت کرد.
در دسامبر ۱۹۴۵، حزب دموکرات کردستان با حمایت اتحاد جماهیر شوروی تشکیل جمهوری کردستان در مناطق شمال غربی ایران را اعلام کرد. ملا مصطفی از ژنرال های نامی جمهوری کردستان و فرمانده کل قوای کردستان در آن ایام بود. در این ۱۱ ماه و در تاریخ ۱۶ اوت ۱۹۴۶، حزب دموکرات کردستان عراق نیز در بغداد تأسیس شد و بارزانی ( به صورت غیابی ) به عنوان نخستین رئیس این حزب نیز هم زمان انتخاب شد.
بعد از خروج نیروهای شوروی از ایران در ماه مه ۱۹۴۶ جمهوری مهاباد دچار ضعف شد و نهایتاً در دسامبر ۱۹۴۶ توسط نیروهای ایران سرکوب شد و رهبرانش اعدام و زندانی شدند. اما مصطفی بارزانی موفق شد بعد از یک سری جنگ های پارتیزانی به عراق برود. در آن جا نیز او دچار مشکل شد و نهایتاً با حدود ۵۰۰ نفر از بهترین پیشمرگه هایش بعد از جنگ هایی، از طریق خاک ترکیه و ایران به آذربایجان در اتحاد جماهیر شوروی رفت و در آن جا، ضمن خلع سلاح، پناهنده شد.
در ۱۹۵۱ بسیاری از پیشمرگه های بارزانی موفق شدند در باکو مستقر شوند و بعضاً به تحصیلات خود ادامه دهند. بارزانی شخصاً به مسکو رفت و به تحصیل در رشتهٔ علوم سیاسی و نظامی پرداخت و با تبعیدی های کرد آن زمان تماس حاصل کرد.
در نبودِ ملا مصطفی در عراق، بارزانی ها با مشکلات زیادی مواجه شدند. بارزانی ها فاقد رهبری شده بودند و اختلافات در حزب دموکرات کردستان شدت یافته بود. جناح چپ حزب دموکرات، به رهبری جلال طالبانی و چند نفر دیگر، غالباً از کردهای سلیمانیه تشکیل می شد که با بارزانی همواره دچار اختلاف بودند. طرفداران بارزانی ، طالبانی و کادر سیاسی متمایل به او را غیرقابل اعتماد به شمار می آورند. اختلافات فرهنگی بین آن ها به صورت های گوناگون ظاهر شده و با اختلاف نظرهای سیاسی نیز توأم شده است. در نبودِ ملا مصطفی در عراق، رهبری حزب دموکرات کردستان عراق بعد از جدل هایی به دست طرفداران طالبانی افتاد، و بارزانی ها، علاوه بر فشار سیاسی از طرف دولت عراق، فشارهایی را از جانب کردها متحمل شدند. این اختلافات حل نشد و با برگشتن بارزانی ها به عراق منجر به برخورد و جدایی گردید.
... [مشاهده متن کامل]
مصطفی بارزانی در روستای بارزان در کردستان عراق ( در آن هنگام بخشی از امپراتوری عثمانی ) متولد شد.
او در سال های ۱۹۳۱ و ۱۹۳۲ به همراه برادر بزرگ ترش، شیخ احمد بارزانی، از سران جنبش استقلال کردستان بود. در ۱۹۳۵ با سرکوب این جنبش، او به همراه برادرش به سلیمانیه تبعید شد. ملا مصطفی در ۱۹۴۲ از سلیمانیه گریخت و شورش جدیدی را علیه بغداد آغاز کرد که نهایتاً ناموفق بود. بعد از آن ملا مصطفی به همراه هزار نفر از طرفداران و خانواده هاشان به ایران مهاجرت کرد.
در دسامبر ۱۹۴۵، حزب دموکرات کردستان با حمایت اتحاد جماهیر شوروی تشکیل جمهوری کردستان در مناطق شمال غربی ایران را اعلام کرد. ملا مصطفی از ژنرال های نامی جمهوری کردستان و فرمانده کل قوای کردستان در آن ایام بود. در این ۱۱ ماه و در تاریخ ۱۶ اوت ۱۹۴۶، حزب دموکرات کردستان عراق نیز در بغداد تأسیس شد و بارزانی ( به صورت غیابی ) به عنوان نخستین رئیس این حزب نیز هم زمان انتخاب شد.
بعد از خروج نیروهای شوروی از ایران در ماه مه ۱۹۴۶ جمهوری مهاباد دچار ضعف شد و نهایتاً در دسامبر ۱۹۴۶ توسط نیروهای ایران سرکوب شد و رهبرانش اعدام و زندانی شدند. اما مصطفی بارزانی موفق شد بعد از یک سری جنگ های پارتیزانی به عراق برود. در آن جا نیز او دچار مشکل شد و نهایتاً با حدود ۵۰۰ نفر از بهترین پیشمرگه هایش بعد از جنگ هایی، از طریق خاک ترکیه و ایران به آذربایجان در اتحاد جماهیر شوروی رفت و در آن جا، ضمن خلع سلاح، پناهنده شد.
در ۱۹۵۱ بسیاری از پیشمرگه های بارزانی موفق شدند در باکو مستقر شوند و بعضاً به تحصیلات خود ادامه دهند. بارزانی شخصاً به مسکو رفت و به تحصیل در رشتهٔ علوم سیاسی و نظامی پرداخت و با تبعیدی های کرد آن زمان تماس حاصل کرد.
در نبودِ ملا مصطفی در عراق، بارزانی ها با مشکلات زیادی مواجه شدند. بارزانی ها فاقد رهبری شده بودند و اختلافات در حزب دموکرات کردستان شدت یافته بود. جناح چپ حزب دموکرات، به رهبری جلال طالبانی و چند نفر دیگر، غالباً از کردهای سلیمانیه تشکیل می شد که با بارزانی همواره دچار اختلاف بودند. طرفداران بارزانی ، طالبانی و کادر سیاسی متمایل به او را غیرقابل اعتماد به شمار می آورند. اختلافات فرهنگی بین آن ها به صورت های گوناگون ظاهر شده و با اختلاف نظرهای سیاسی نیز توأم شده است. در نبودِ ملا مصطفی در عراق، رهبری حزب دموکرات کردستان عراق بعد از جدل هایی به دست طرفداران طالبانی افتاد، و بارزانی ها، علاوه بر فشار سیاسی از طرف دولت عراق، فشارهایی را از جانب کردها متحمل شدند. این اختلافات حل نشد و با برگشتن بارزانی ها به عراق منجر به برخورد و جدایی گردید.
