مصطفوی کاشانی جلال

[ویکی نور] «دکتر سید جلال مصطفوی کاشانی» در نهم مهر ماه 1287ش در تهران، به دنیا آمد. دیپلم دبیرستان را در تبریز و با رتبه اول اخذ کرد و برای تحصیل پزشکی به تهران آمد و در سال 1308ش، با عنوان شاگرد ممتاز، وارد دانشکده تهران شد و در سال 1314ش با رتبه شاگرد اول فارغ التحصیل شد. وی در شروع مطالعه کتب قدیمی به کتاب «ذخیره خوارزمشاهی»، تألیف سید اسماعیل جرجانی برخورد می کند و از مطالعه صفحات نخستین آن چنان هیجان زده می شود که با علاقه هر چه تمام تر، تقریباً هر روز به کتابخانه ها سرمی زند و سفارش می کند کتاب های قدیمی را برای او نگه دارند.
وی مدت ده سال پس از فراغت از تحصیل، تمام اوقات خود را به معالجه بیماران، تحقیق و مطالعه کتب طبی قدیم و جدید می گذراند، اما احساس می کند معلوماتش برای تشخیص و درمان ناقص است. بنابراین باز هم درصدد بر می آید تا به ادامه تحصیل و مطالعه در رشته های علوم پایه بپردازد. تصمیم می گیرد دوره مهندسی شیمی را بگذراند. سرانجام، در سال 1326ش به عنوان شاگرد اول رشته شیمی فارغ التحصیل شد و پس از آن با دیدی بازتر و تعمق ویژه به مطالعه و تحقیق در تاریخ پزشکی، به ویژه طب کهن ایران پرداخت. از سال 1326ش که از هنرسرای عالی فارغ التحصیل شد و خود را از نظر معلومات شیمی کاملاً مجهز برای تطبیق دادن مطالب طب قدیم با طب جدید می دید، اقدام به نگارش و درج مقالاتی در مطبوعات تألیف کتبی در زمینه شناسایی و ارزش عقاید پزشکان قدیم به ویژه ابن سینا کرد. همچنین به ایراد سخنرانی هایی در دانشگاه ها، سمینارها و گردهمایی ها پرداخت. او تمام عمر پربار خود را به بررسی تحولات دانش پزشکی از دوران قدیم و مقایسه طب قدیم و جدید و اثبات ارزنده بودن عقاید پزشکان قدیم به ویژه ابن سینا وقف کرد و با تمام وجود، مشکلات و دشواری ها، از تلاش باز نایستاد. نتیجه این کوشش ها، تلاش ها و آشنا شدن ریشه ای او با طب قدیم، به ویژه طب غنی کهن ایران و دانش آموزی مستمر در طب امروزی، سبب شد تا او به دانش ژرف و وسیعی در این زمینه دست یابد. در سال های 1335ش تا 1336ش در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران به تدریس تاریخ پزشکی و طب قدیم ایران پرداخت و اندوخته علمی خود را به دانشجویان منتقل کرد.
از تیرماه 1336ش به منظور بالا بردن سطح فرهنگ و آشنایی مردم با تاریخ علوم، به انتشار ماهنامه دنیای علم پرداخت و از ابداعات دانشمندان این مرز و بوم که متأسفانه بسیاری از آنان به نام تمدن غرب ثبت شده است، با مدارک مستند و مستدل طبی و مقالات متعدد، پرده برداشت. رنج و درد او، عقب ماندگی علمی و فرهنگی دنیای اسلام بود و تلاش می کرد تا راه تجدید حیات علم و دانش را در این مرز و بوم نشان دهد.
وی در سال 1358ش برای تکمیل مطالعات و تحقیقاتش راجع به ابن سینا، به پاریس سفر کرد و سه سال در آنجا اقامت کرد. طی این مدت، با پروفسور رولیه استاد و رئیس کرسی تاریخ پزشکی دانشکده پزشکی آشنا شد و برای استفاده از کتابخانه بخش تاریخ پزشکی و مطالعه کتاب های بسیار قدیمی و حضور در جلسات سخنرانی مربوط به تاریخ طب، تقاضا کرد به عضویت انجمن تاریخ طب پاریس درآید که پذیرفته شد.
وی در فروردین ماه 1363ش با ارسال نامه ای به آیت الله خامنه ای- که در آن زمان ریاست جمهوری را برعهده داشتند- جهت شناساندن عظمت حقیقی فرهنگ و تمدن اصیل اسلام و اثبات برتری جنبه پزشکی آن بر پزشکی کنونی جهان، اعلام آمادگی کردند. مقام محترم ریاست جمهوری موافقت کردند که ایشان کار تحقیق و بررسی پیرامون کتاب قانون ابن سینا و شناساندن ارزش این کتاب بزرگ علم طب را با همکاری و مساعدت نهاد ریاست جمهوری به انجام رسانند که متعاقب آن، بنیاد پزشکی ابن سینا تأسیس شد و طبق اساسنامه ای که به تصویب معظم له رسید، اداره امور آن به هیئت امنایی سپرده شد که اعضای آن عبارت بودند از وزیر بهداری، وزیر فرهنگ و آموزش عالی، رئیس دانشگاه تهران، رئیس دانشگاه شهید بهشتی، رئیس هیئت مدیره سازمان نظام پزشکی، رئیس کمیسیون بهداری مجلس شورای اسلامی، رئیس دانشکده پزشکی و داروسازی دانشگاه تهران و مشاور عالی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری، هیئت امنا به اتفاق آراء دکتر مصطفوی را به ریاست این بنیاد برگزیدند.
وی تا اوخر سال 1365ش، مسئولیت این بنیاد را بر عهده داشت که به علت بروز مشکلاتی برای ادامه تحقیقات و معالجه خود به آلمان سفر کرد و در آنجا آخرین اثر خود را تحت عنوان طب جاودانی به رشته تحریر درآورد که متأسفانه فرصت تکمیل آن را به دست نیاورد. ایشان در سال 1376ش به ایران بازگشت و در شانزدهم دی ماه 1377ش، پس از نود سال عمر پربار پزشکی و علمی، دار فانی را وداع گفت.