[ویکی فقه] مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة (کتاب). «مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة»، اثر عز الدین، محمود بن علی کاشانی است. این کتاب که مهم ترین اثر نویسنده است، در موضوع خود که عبارت از تصوف و اخلاق است، در میان آثار فارسی قرن هفتم به بعد ممتاز و منحصر به فرد است.
اشخاصی همچون جامی در « نفحات الانس » و مرحوم نایب الصدر در « طرائق الحقائق » که به بیان شرح حال عز الدین محمود کاشانی پرداخته اند و یا مانند حاجی خلیفه در « کشف الظنون » که به معرفی کتاب «مصباح الهدایة» اهتمام داشته اند، عموما وی را جزء مترجمان و شارحان دانسته اند و کتاب او را جزء ترجمه های فارسی «عوارف المعارف» معرفی نموده اند؛ در حالی که این کتاب، به تصریح خود مؤلف، در مقدمه و از روی مقایسه هر دو کتاب با یک دیگر، کتاب مستقلی در تصوف است که اکثر اصول و فروع « عوارف المعارف » را شامل می شود، ولی در نقل حکایات و روایات، سلسله اساتید را که سهروردی آورده، حذف کرده و مطالب را به ترتیب کتاب «عوارف المعارف» نیاورده، بلکه خود در ترتیب باب ها و فصول، شیوه خاصی را انتخاب نموده که با کتاب «عوارف المعارف» تفاوت دارد و هم چنین مطالبی را از خود بر آن افزوده است و در واقع می توان گفت که کتاب «مصباح الهدایة» برداشت و ترجمه آزادی از کتاب «عوارف المعارف»، به زبان فارسی است.
اشخاصی همچون جامی در « نفحات الانس » و مرحوم نایب الصدر در « طرائق الحقائق » که به بیان شرح حال عز الدین محمود کاشانی پرداخته اند و یا مانند حاجی خلیفه در « کشف الظنون » که به معرفی کتاب «مصباح الهدایة» اهتمام داشته اند، عموما وی را جزء مترجمان و شارحان دانسته اند و کتاب او را جزء ترجمه های فارسی «عوارف المعارف» معرفی نموده اند؛ در حالی که این کتاب، به تصریح خود مؤلف، در مقدمه و از روی مقایسه هر دو کتاب با یک دیگر، کتاب مستقلی در تصوف است که اکثر اصول و فروع « عوارف المعارف » را شامل می شود، ولی در نقل حکایات و روایات، سلسله اساتید را که سهروردی آورده، حذف کرده و مطالب را به ترتیب کتاب «عوارف المعارف» نیاورده، بلکه خود در ترتیب باب ها و فصول، شیوه خاصی را انتخاب نموده که با کتاب «عوارف المعارف» تفاوت دارد و هم چنین مطالبی را از خود بر آن افزوده است و در واقع می توان گفت که کتاب «مصباح الهدایة» برداشت و ترجمه آزادی از کتاب «عوارف المعارف»، به زبان فارسی است.
[ویکی نور] «مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة»، اثر عز الدّین، محمود بن علی کاشانی است. این کتاب که مهم ترین اثر نویسنده است، در موضوع خود که عبارت از تصوّف و اخلاق است، در میان آثار فارسی قرن هفتم به بعد ممتاز و منحصر به فرد است.
اشخاصی همچون جامی در«نفحات الانس» و مرحوم نایب الصدر در«طرائق الحقائق» که به بیان شرح حال عز الدین محمود کاشانی پرداخته اند و یا مانند حاجی خلیفه در«کشف الظنون» که به معرّفی کتاب«مصباح الهدایة» اهتمام داشته اند، عموماً وی را جزء مترجمان و شارحان دانسته اند و کتاب او را جزء ترجمه های فارسی«عوارف المعارف» معرّفی نموده اند؛ در حالی که این کتاب، به تصریح خود مؤلّف، در مقدّمه و از روی مقایسه هر دو کتاب با یک دیگر، کتاب مستقلّی در تصوّف است که اکثر اصول و فروع«عوارف المعارف» را شامل می شود، ولی در نقل حکایات و روایات، سلسله اساتید را که سهروردی آورده، حذف کرده و مطالب را به ترتیب کتاب«عوارف المعارف» نیاورده، بلکه خود در ترتیب باب ها و فصول، شیوه خاصّی را انتخاب نموده که با کتاب«عوارف المعارف» تفاوت دارد و هم چنین مطالبی را از خود بر آن افزوده است و در واقع می توان گفت که کتاب«مصباح الهدایة» برداشت و ترجمه آزادی از کتاب«عوارف المعارف»، به زبان فارسی است.
کتاب، شامل ده باب است و هر بابی، ده فصل دارد که در مجموع، یک صد فصل می شود:
ابواب کتاب، از این قرار است:
اشخاصی همچون جامی در«نفحات الانس» و مرحوم نایب الصدر در«طرائق الحقائق» که به بیان شرح حال عز الدین محمود کاشانی پرداخته اند و یا مانند حاجی خلیفه در«کشف الظنون» که به معرّفی کتاب«مصباح الهدایة» اهتمام داشته اند، عموماً وی را جزء مترجمان و شارحان دانسته اند و کتاب او را جزء ترجمه های فارسی«عوارف المعارف» معرّفی نموده اند؛ در حالی که این کتاب، به تصریح خود مؤلّف، در مقدّمه و از روی مقایسه هر دو کتاب با یک دیگر، کتاب مستقلّی در تصوّف است که اکثر اصول و فروع«عوارف المعارف» را شامل می شود، ولی در نقل حکایات و روایات، سلسله اساتید را که سهروردی آورده، حذف کرده و مطالب را به ترتیب کتاب«عوارف المعارف» نیاورده، بلکه خود در ترتیب باب ها و فصول، شیوه خاصّی را انتخاب نموده که با کتاب«عوارف المعارف» تفاوت دارد و هم چنین مطالبی را از خود بر آن افزوده است و در واقع می توان گفت که کتاب«مصباح الهدایة» برداشت و ترجمه آزادی از کتاب«عوارف المعارف»، به زبان فارسی است.
کتاب، شامل ده باب است و هر بابی، ده فصل دارد که در مجموع، یک صد فصل می شود:
ابواب کتاب، از این قرار است:
wikinoor: مصباح_الهدایة_و_مفتاح_الکفایة
[ویکی فقه] مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه (کتاب). «مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة»، اثر عز الدین، محمود بن علی کاشانی است. این کتاب که مهم ترین اثر نویسنده است، در موضوع خود که عبارت از تصوف و اخلاق است، در میان آثار فارسی قرن هفتم به بعد ممتاز و منحصر به فرد است.
اشخاصی همچون جامی در « نفحات الانس » و مرحوم نایب الصدر در « طرائق الحقائق » که به بیان شرح حال عز الدین محمود کاشانی پرداخته اند و یا مانند حاجی خلیفه در « کشف الظنون » که به معرفی کتاب «مصباح الهدایة» اهتمام داشته اند، عموما وی را جزء مترجمان و شارحان دانسته اند و کتاب او را جزء ترجمه های فارسی «عوارف المعارف» معرفی نموده اند؛ در حالی که این کتاب، به تصریح خود مؤلف، در مقدمه و از روی مقایسه هر دو کتاب با یک دیگر، کتاب مستقلی در تصوف است که اکثر اصول و فروع « عوارف المعارف » را شامل می شود، ولی در نقل حکایات و روایات، سلسله اساتید را که سهروردی آورده، حذف کرده و مطالب را به ترتیب کتاب «عوارف المعارف» نیاورده، بلکه خود در ترتیب باب ها و فصول، شیوه خاصی را انتخاب نموده که با کتاب «عوارف المعارف» تفاوت دارد و هم چنین مطالبی را از خود بر آن افزوده است و در واقع می توان گفت که کتاب «مصباح الهدایة» برداشت و ترجمه آزادی از کتاب «عوارف المعارف»، به زبان فارسی است.
ساختار کتاب
کتاب، شامل ده باب است و هر بابی، ده فصل دارد که در مجموع، یک صد فصل می شود: ابواب کتاب، از این قرار است: ۱. اعتقادات متصوفه؛ ۲. علوم؛ ۳. معارف؛ ۴. اصطلاحات صوفیان ؛ ۵. مستحسنات متصوفه؛ ۶. آداب؛ ۷. اعمال؛ ۸. اخلاق ؛ ۹. مقامات؛ ۱۰. احوال.
محتوای کتاب
به طوری که از فهرست مطالب و ابواب و فصول، معلوم می شود، مؤلف در این کتاب، از نخستین پایه دین که اعتقاد به وجود صانع و توحید است، تا آخرین مقام و منزل سالکان که مرتبه فناء فی الله و بقاء بالله و حال اتصال است، تمام مراحل را به همراه مسائل اعتقادی و اصول و فروع دین و آداب و رسوم، شرح داده که در نوع خود در میان کتب فارسی قدیم، همتا ندارد. با اندک دقت در مطالب کتاب، می توان دریافت که عز الدین شرط اساسی تصوف و حقیقت عشق را وجوب طاعت و عبادت و پیروی از شریعت می داند و کسانی را که عبادت و طاعت را وظیفه عابدان و زاهدان می شمارند و بر این باورند که صوفیان صاحب دل را چندان احتیاج به آداب شریعت نیست، سرزنش می کند. وی، تصریح می کند: «اقوال و افعال صوفی، همه، موزون بود به میزان شرع ؛ هرگز شتم و فحش از دهان وی بیرون نیاید». توجه به حقیقت و شریعت، به حدی در کتاب، مهم است که شرط توفیق را توجه جدی به عبادات و اطاعات در قالب شریعت می داند. این نکته نیز قابل یادآوری است که برخی از صوفیان، توجه به حقیقت را از توجه به شریعت، مستقل می دانستند، حتی برخی، تاثیر اعمال و عبادات را نیز بسیار کم می خواندند، اما کاشانی نه تنها این امر را برنمی تابد، بلکه بر اطاعت و عبادت و انجام آن در قالب شریعت، تاکید می ورزد.
← قسمت هایی از محتوا
...
اشخاصی همچون جامی در « نفحات الانس » و مرحوم نایب الصدر در « طرائق الحقائق » که به بیان شرح حال عز الدین محمود کاشانی پرداخته اند و یا مانند حاجی خلیفه در « کشف الظنون » که به معرفی کتاب «مصباح الهدایة» اهتمام داشته اند، عموما وی را جزء مترجمان و شارحان دانسته اند و کتاب او را جزء ترجمه های فارسی «عوارف المعارف» معرفی نموده اند؛ در حالی که این کتاب، به تصریح خود مؤلف، در مقدمه و از روی مقایسه هر دو کتاب با یک دیگر، کتاب مستقلی در تصوف است که اکثر اصول و فروع « عوارف المعارف » را شامل می شود، ولی در نقل حکایات و روایات، سلسله اساتید را که سهروردی آورده، حذف کرده و مطالب را به ترتیب کتاب «عوارف المعارف» نیاورده، بلکه خود در ترتیب باب ها و فصول، شیوه خاصی را انتخاب نموده که با کتاب «عوارف المعارف» تفاوت دارد و هم چنین مطالبی را از خود بر آن افزوده است و در واقع می توان گفت که کتاب «مصباح الهدایة» برداشت و ترجمه آزادی از کتاب «عوارف المعارف»، به زبان فارسی است.
ساختار کتاب
کتاب، شامل ده باب است و هر بابی، ده فصل دارد که در مجموع، یک صد فصل می شود: ابواب کتاب، از این قرار است: ۱. اعتقادات متصوفه؛ ۲. علوم؛ ۳. معارف؛ ۴. اصطلاحات صوفیان ؛ ۵. مستحسنات متصوفه؛ ۶. آداب؛ ۷. اعمال؛ ۸. اخلاق ؛ ۹. مقامات؛ ۱۰. احوال.
محتوای کتاب
به طوری که از فهرست مطالب و ابواب و فصول، معلوم می شود، مؤلف در این کتاب، از نخستین پایه دین که اعتقاد به وجود صانع و توحید است، تا آخرین مقام و منزل سالکان که مرتبه فناء فی الله و بقاء بالله و حال اتصال است، تمام مراحل را به همراه مسائل اعتقادی و اصول و فروع دین و آداب و رسوم، شرح داده که در نوع خود در میان کتب فارسی قدیم، همتا ندارد. با اندک دقت در مطالب کتاب، می توان دریافت که عز الدین شرط اساسی تصوف و حقیقت عشق را وجوب طاعت و عبادت و پیروی از شریعت می داند و کسانی را که عبادت و طاعت را وظیفه عابدان و زاهدان می شمارند و بر این باورند که صوفیان صاحب دل را چندان احتیاج به آداب شریعت نیست، سرزنش می کند. وی، تصریح می کند: «اقوال و افعال صوفی، همه، موزون بود به میزان شرع ؛ هرگز شتم و فحش از دهان وی بیرون نیاید». توجه به حقیقت و شریعت، به حدی در کتاب، مهم است که شرط توفیق را توجه جدی به عبادات و اطاعات در قالب شریعت می داند. این نکته نیز قابل یادآوری است که برخی از صوفیان، توجه به حقیقت را از توجه به شریعت، مستقل می دانستند، حتی برخی، تاثیر اعمال و عبادات را نیز بسیار کم می خواندند، اما کاشانی نه تنها این امر را برنمی تابد، بلکه بر اطاعت و عبادت و انجام آن در قالب شریعت، تاکید می ورزد.
← قسمت هایی از محتوا
...
wikifeqh: مصباح_الهدایة_و_مفتاح_الکفایة_(کتاب)