مصباح الاصول

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مصباح الأصول ( مباحث الفاظ کتاب). «مصباح الاصول»، اثر آیت الله، سید محمد سرور واعظ حسینی بهسودی، با تحقیق جواد قیومی اصفهانی، تقریرات درس خارج اصول فقه آیت الله سید ابو القاسم موسوی خویی، به زبان عربی است.
کتاب، با سه مقدمه از ناشر، محقق و مؤلف، در اشاره به نحوه نشر، گزارش کوتاهی از زندگانی مؤلف و بیان مقام علمی آیت الله خویی، آغاز و مطالب در یک تمهید و شش مقصد، در دو جلد، ارائه شده است.

[ویکی فقه] مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات کتاب). « مصباح الاصول»، تقریرات قسمت هایی از درس خارج آیت الله خویی است که توسّط آیت الله سید محمد سرور واعظ حسینی، به زبان عربی، نوشته شده است.
کتاب، در دو جلد تنظیم شده است. جلد اول آن، حاوی مباحث قطع، ظن و قسمتی از اصول عملیه و جلد دوم آن، پیرامون تتمه بحث اصول عملیه، تعادل و تراجیح و اجتهاد و تقلید است.

[ویکی فقه] مؤلف:] (م ۱۴۱۳ ق).
این کتاب در موضوع اصول فقه شیعه امامیه است که در واقع تقریرات درس آیت الله خوئی است که سید سرور بهسودی آن را نگاشته است. این کتاب دربردارنده بخش مباحث عقلی اصول فقه است.
موضوعات کتاب
عناوین مورد بحث در این کتاب عبارت اند از: القطع، التجری، العلم الاجمالی، حجیه الامارات، الظواهر، قول اللغوی، الاجماع، الثمره، خبر واحد، الظن المطلق، البرائه، التسامح فی ادله السنن، التخییر، الاشتغال، قاعده المیسور، استصحاب، التعادل و التراجیح.
وضعیت نشر
این کتاب در دو جلد، به همت انتشارات «مکتبه الداوری»، در قم، به سال ۱۴۱۲ ق چاپ و منتشر شده است.
منبع
...

[ویکی اهل البیت] این کتاب تقریرات درس خارج اصول حضرت آیت الله خویی (م 1413 ق)است که حضرت آیت الله بهسودی آن را تدوین نموده است.
کتاب مصباح الأصول یکی از رایج ترین کتابهای اصولی است که طلاب و فضلا و اساتید درس خارج اصول برای آگاهی از دیدگاه های اصولی حضرت آیت الله خویی به آن مراجعه می کنند. این کتاب با بیانی روان و ساده به طرح عمیق ترین مسائل اصولی می پردازد و در حوزه های علمیّه قم و نجف با استقبال فراوانی از طرف علما و بزرگان علم اصول مواجه شده و از ارزش و اعتبار خاصی برخوردار است.
یکی از سبکهای جدید در میان علمای عصر حاضر شیوه تقریرات نویسی است. در این شیوه شاگردان برجسته، با نوشتن تقریرات درس استاد به طرح و بررسی دیدگاه های استاد می پردازند و با این کار امکان استفاده از مجالس درس استاد را برای دیگران و نسل های آینده نیز مهیا می سازند و علاوه بر آن، زمینه های شکوفایی علمی خود را نیز فراهم می کنند.
یکی از آن تقریرات کتاب «مصباح الأصول» است که مؤلف دانشمند آن، مجالس درس اصول استاد بزرگوار خود را به رشته تحریر درآورده است.
حضرت آیت الله بهسودی درباره نگارش کتاب حاضر می فرماید: «فهذه ثمرات اقتطفتها من شجرة طیبة، و درر کلمات تلقیتها من أبحاث قیمة لحضرة سیدنا الأستاذ العلامة، صراف نقود العلم بأفکاره الباکرة العمیقة، غواص بحار الفضل بأنظاره العالیة الدقیقة، المحدث الخبیر و الفقیه البارع البصیر و الأصولی الشهیر، و الرجالی الکبیر، حجة الإسلام و المسلمین، آیة الله العظمی فی العالمین، سیدنا و مولانا الحاج السید أبو القاسم الخوئی أدام الله ظله العالی و متع المسلمین بوجوده الشریف.»
«این کتاب ثمرات ارزشمندی است که از شجره طیبه ای چیده ام و کلماتی گهربار است که از مباحث گران بهایی بهره برده ام و آن مجالس درس سرور ما حضرت استاد علامه که با افکار تازه و عمیق خود مباحث علمی را در دسترس قرار داده و دریاهای فضل و دانش را با نظریات عالی و عمیق خود غواصی نموده، محدث آگاه و فقیه بزرگ و نام آور، اصولی مشهور و رجالی بزرگ، حجة الإسلام و المسلمین، آیت الله العظمی در میان جهانیان، آقا و مولای ما، حاج سید ابو القاسم خویی، که خداوند سایه ایشان را بر سر ما مستدام دارد و مسلمانان را از وجود شریف ایشان بهره مند گرداند.»
حضرت آیت الله خویی در تقریظی که بر این کتاب نگاشته می فرماید: «العلامة الحجة الحاج السید سرور الواعظ الحسینی البهسودی - دام توفیقه - فقد قرر أبحاثنا الأصولیة و استوعبها عن فهم و تدقیق و قد لاحظت جملة منها فی هذا الجزء فوجدتها تتمیز ببیان شامل و دقة فی الضبط فأسأل المولی جل شأنه أن ینفع بکتابه مصباح الأصول طلاب الحوزة العلمیة ممن تاقوا إلی العلم و راموا الاستنارة بمصباحه.» «علامه، حجت الإسلام، سید سرور واعظ حسینی بهسودی که توفیقات ایشان مستدام باد، مباحث اصولی ما را تقریر نموده است. وی در این کتاب مباحث ما را خوب درک کرده و با دقت فراوان بیان داشته است. من بخش هایی از این کتاب را ملاحظه نموده ام و آن را کتابی یافتم که با بیانی روان و کامل و دقتی فراوان به ضبط و نقل مباحث درس ما پرداخته است. از خداوند متعال درخواست دارم که طلاب حوزه های علمیّه و مشتاقان علم و دانش از این کتاب (مصباح الأصول) استفاده کرده و از روشنایی معارف آن بهره مند گردند.»
کتاب «مصباح الأصول» یک دوره کامل علم اصول است، اما متاسفانه جلد اول آن به چاپ نرسیده و از نسخه خطی آن نیز اطلاعی در دست نیست و فقط جلدهای دوم و سوم آن به چاپ رسیده است. جلد دوم شامل مباحث: قطع، ظن، ظواهر، اجماع، شهرت، خبر واحد، برائت، احتیاط، تخییر و قاعده لا ضرر است. جلد سوم نیز شامل مباحث: استصحاب، تعادل و تراجیح و اجتهاد و تقلید می باشد.

[ویکی فقه] مصباح الاصول ( مباحث الفاظ کتاب). «مصباح الاصول»، اثر آیت الله، سید محمد سرور واعظ حسینی بهسودی، با تحقیق جواد قیومی اصفهانی، تقریرات درس خارج اصول فقه آیت الله سید ابو القاسم موسوی خویی، به زبان عربی است.
کتاب، با سه مقدمه از ناشر، محقق و مؤلف، در اشاره به نحوه نشر، گزارش کوتاهی از زندگانی مؤلف و بیان مقام علمی آیت الله خویی، آغاز و مطالب در یک تمهید و شش مقصد، در دو جلد، ارائه شده است.
گزارش محتوا
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده است. در پاورقی ها، ضمن ذکر منابع و توضیح برخی کلمات و عبارات متن، روایاتی که در متن به آنها اشاره شده، آمده است.

[ویکی نور] مصباح الاصول (خوئی). «مصباح الاصول»، تقریرات قسمت هایی از درس خارج آیت الله خویی است که توسّط آیت الله سید محمد سرور واعظ حسینی، به زبان عربی، نوشته شده است.
کتاب، در دو جلد تنظیم شده است. جلد اول آن، حاوی مباحث قطع، ظن و قسمتی از اصول عملیه و جلد دوم آن، پیرامون تتمه بحث اصول عملیه، تعادل و تراجیح و اجتهاد و تقلید است.
عناوین کلی در جلد اول، عبارتند از:
1. حجیة القطع: در ذیل این عنوان، این مباحث مطرح شده است: بررسی اینکه مبحث قطع از مسائل علم اصول نیست، مراد از مکلفی که شیخ انصاری در آغاز رسائل از حالات سه گانه وی سخن گفته است، خصوص مجتهد است یا اعم از مجتهد و مقلد؟ قضاوت در مورد تقسیمی که شیخ، از مباحث اصول نموده و تقسیمی که آخوند ارائه کرده است، حجیت قطع(شامل بحث ذاتی بودن یا جعلی بودن طریقیت قطع، منجزیت و معذریت قطع از لوازم ذاتش است یا به بنای عقلا ثابت است یا به حکم عقل؟ آیا ممکن است که شارع مانع عمل به قطع شود؟)، تجری(شامل مبحث اختصاص نداشتن تجری به قطع و شمول آن نسبت به هر چه منجز تکلیف باشد، حرمت یا عدم حرمت فعلی که تجری با آن صورت می گیرد، آیا تجری از جهت اینکه فی نفسه جرأت بر مولی است، موجب استحقاق عقاب می شود یا خیر؟ محل نزاع در باب تجری، قطع طریقی است نه قطع موضوعی، و...)، وجوب موافقت التزامی با قطع، قطع قطاع، ذکر فروعی که در آنها توهم منع از عمل کردن به قطع وجود دارد، مبحث علم اجمالی.
2. الکلام فی الظن: در ذیل این عنوان، این مطالب مطرح شده است: حجیت از لوازم و مقتضیات ظن نیست، امکان تعبدبه ظن، وقوع تعبدبه ظن، حجیت ظواهر، حجیت قول لغوی، حجیت اجماع منقول با خبر واحد، حجیت شهرت، حجیت خبر واحد(شامل استدلال با آیه های نبأ، نفر، کتمان و ذکر بر حجیت خبر واحد، استدلال با روایات بر حجیت خبر واحد، استدلال با اجماع بر حجیت خبر واحد، عمده دلیل بر حجیت خبر واحد سیره عقلاست، استدلال با حکم عقل بر حجیت خبر واحد)، حجیت ظن مطلق، بر فرض حجت بودن ظن، آیا حجیت آن اختصاص به فروع دارد یا شامل اصول اعتقادی نیز می شود؟.

[ویکی نور] مصباح الاصول (مباحث الفاظ). مصباح الاصول، اثر آیت الله سید محمد سرور واعظ حسینی بهسودی، با تحقیق جواد قیومی اصفهانی، تقریرات درس خارج اصول فقه آیت الله سید ابوالقاسم موسوی خویی، به زبان عربی است.
کتاب، با سه مقدمه از ناشر، محقق و مؤلف، در اشاره به نحوه نشر، گزارش کوتاهی از زندگانی مؤلف و بیان مقام علمی آیت الله خویی، آغاز و مطالب در یک تمهید و شش مقصد، در دو جلد، ارائه شده است.
در تمهید که مختص به مباحث الفاظ می باشد، دوازده مسئله زیر، به دقت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است:
الف) بسیط یا مرکب بودن مفهوم مشتق؛
ب) بیان فرق میان مشتق و مبدأ؛

[ویکی فقه] مصباح الاصول (مباحث حجج و امارات کتاب). « مصباح الاصول»، تقریرات قسمت هایی از درس خارج آیت الله خویی است که توسّط آیت الله سید محمد سرور واعظ حسینی، به زبان عربی، نوشته شده است.
کتاب، در دو جلد تنظیم شده است. جلد اول آن، حاوی مباحث قطع، ظن و قسمتی از اصول عملیه و جلد دوم آن، پیرامون تتمه بحث اصول عملیه، تعادل و تراجیح و اجتهاد و تقلید است.
گزارش محتوا
...

[ویکی نور] مصباح الاصول (مباحث حجج و امارات). مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات)، تقریرات درس های آیت الله خویی، که توسط آیت الله سید محمد سرور واعظ حسینی بهسودی، از علمای بزرگ افغانستان و از شاگردان برجستۀ حضرت آیت الله خویی است (1292 - 1357 هجری شمسی).
مؤلف در این کتاب به طرح و بررسی مباحث علم اصول و دیدگاه های اصولی استاد گرانقدر خود حضرت آیت الله خویی پرداخته است. وی با بیانی شیوا و رسا و دقتی ژرف در مباحث علم اصول، اثری ارزشمند ارائه کرده است.
کتاب مصباح الأصول، یکی از رایج ترین کتاب های اصولی است که طلاب و فضلا و اساتید درس خارج اصول برای آگاهی از دیدگاه های اصولی حضرت آیت الله خویی به آن مراجعه می کنند. این کتاب با بیانی روان و ساده به طرح عمیق ترین مسائل اصولی می پردازد و در حوزه های علمیّۀ قم و نجف با استقبال فراوانی از طرف علما و بزرگان علم اصول مواجه شده و از ارزش و اعتبار خاصی برخوردار است.
یکی از سبک های جدید در میان علمای عصر حاضر شیوۀ تقریرات نویسی است. در این شیوه شاگردان برجسته، با نوشتن تقریرات درس استاد به طرح و بررسی دیدگاه های استاد می پردازند و با این کار امکان استفاده از مجالس درس استاد را برای دیگران و نسل های آینده نیز مهیا می سازند و علاوه بر آن، زمینه های شکوفایی علمی خود را نیز فراهم می کنند.
یکی از آن تقریرات کتاب «مصباح الأصول» است که مؤلف دانشمند آن، مجالس درس اصول استاد بزرگوار خود را به رشتۀ تحریر درآورده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس