مشکو


مترادف مشکو: حرم سرا، حرم خانه، بتخانه، مشکویه، کوشک، قصر، بالاخانه

معنی انگلیسی:
harem

لغت نامه دهخدا

مشکو. [ م َ ] ( اِ مصغر ) تصغیر مشک و خیک هم هست که مشکیجه باشد. ( برهان ).مصغر مشک یعنی مشک کوچک و مشکیجه. ( ناظم الاطباء ).

مشکو. [ م ُ / م َ ] ( اِ ) مشکوی. بتخانه. ( برهان ) ( فرهنگ رشیدی ). بتخانه را گویند. ( فرهنگ جهانگیری ) ( از آنندراج ). بتخانه و بتکده. ( ناظم الاطباء ) :
نه چون خسروانی نه چون تو بتا
بت و برهمن دید مشکوی گنگ.
خسروانی.
مردی که سلاحی بکشدچهره آن مرد
بردیده من خوبتر از صد بت مشکوی.
فرخی.
یکی بتخانه آزر دوم بتخانه مشکو
سدیگر جنت العدن و چهارم جنت المأوی.
منوچهری.
|| کنایه از حرم سرای پادشاهان و سلاطین هم هست. ( برهان ). حرمخانه سلاطین. ( فرهنگ رشیدی ). حرمخانه ملوک و سلاطین. ( جهانگیری ). حرم خانه پادشاه را گویند. ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). قصر :
من او را کنم از پدر خواستار
که زیبد به مشکوی ما آن نگار.
فردوسی.
بفرمودتا خادمان سپاه
برند آن بتان را به مشکوی شاه.
فردوسی.
چو ماه اندرآمد به مشکوی شاه
سکندر بدو کرد چندی نگاه.
فردوسی.
نهان برد جم را سوی کاخ ماه
به مشکوی زرین بیاراست ماه.
اسدی.
شبستان چو بستان ز دیدار اوی
ز گفتنْش مشکوی مشکین ببوی.
اسدی.
ملک را هست مشکویی چو فرخار
در آن مشکو کنیزانند بسیار.
نظامی.
رقیبانی که مشکو داشتندی
شکرلب را کنیز انگاشتندی.
نظامی.
به مشکو در نبود آن ماه رخسار
معالقصه به قصر آمد دگر بار.
نظامی.
رجوع به مَشک شود. || کوشک و بالاخانه باشد مطلقاً، خواه کوچک و خواه بزرگ. ( برهان ). کوشک. ( ناظم الاطباء ). کوشک و آرامگاه. ( لغت فرس اسدی چ اقبال ص 529 ) :
اجازت ده کزآن قصرش بیارم
به مشکوی پرستاران سپارم.
نظامی.
|| بعضی بالاخانه کوچک را مشکو خوانند. || باغچه. || ( اِخ ) خلوتخانه شیرین و خسرو را نیز گویند. ( برهان ) ( از ناظم الاطباء ) :
رفت شیرین ز شبستان وفا
نقش مشکو و شبستان چه کنم ؟
خاقانی ( از حاشیه برهان چ معین ).

مشکو. [ م َ ک ُوو ] ( ع ص ) گله کرده شده. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ) ( از محیطالمحیط ). || دردناک. ( از اقرب الموارد ) ( از محیطالمحیط ). || که به اندک بیماری سست شده باشد. ( از اقرب الموارد ) ( از محیطالمحیط ).

فرهنگ فارسی

مشکوی: بتخانه، حرمسرا، بالاخانه، کوشک
( اسم ) ۱ - حرمسرای شاهان : ملک را هست مشکویی چو فرخار در آن مشو کنیزانند بسیار . ( نظامی ) ۲- کوشک . ۳- بالاخانه .
گله کرده شده یا دردناک

فرهنگ معین

(مُ )(اِ. )۱ - ب ت خانه . ۲ - حرمسرا.مشکوی هم گفته شده .

فرهنگ عمید

۱. بت خانه.
۲. حرم سرا.
۳. بالاخانه.
۴. کوشک.

پیشنهاد کاربران

منبع. عکس فرهنگ ریشه واژگان فارسی دکتر علی نورایی
لینک کتاب فرهنگ واژه های اوستا
قرار می می دهم چون واژه درش دوستان می تواند بررسی کنید و ببینید
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
...
[مشاهده متن کامل]

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

مشکومشکومشکومشکو
منابع• https://archive.org/details/1_20221023_20221023_1515
می توانیم این واژه را دگرگونی ماناکی کنیم و در ریختی نو به کار ببریم.
حرم امامان معصوم = مُشکوان پیشوایان پاک سرشت
مُشکوی یا مَشکو : اندرون و حرمخانه ی شاهی است. این واژه ، در پهلوی مشک mašk بوده است و گاه نیز مشک اپرزن mašk aparzen خوانده شده است ، به معنی شبستان و حرمسرای شاهی. نکته ی نغز در مشکو آن است که این واژه در معنی بتخانه نیز بکار رفته است.
...
[مشاهده متن کامل]

بمُشکوی زرین من بایدت؛
سرِ ماهرویان کنم شایدت
نامه ی باستان ، ج ۳ ، داستان سیاوش ، دکتر کزازی ۱۳۸۴، ص ۱۸۷.