مشهدی، احمد (بغداد ـ مازندران ۹۸۶ق)
خوشنویس و ادیب ایرانی. از سادات حسینی مشهد، که پدرش به شغل شمع ریزی آستان قدس رضوی اشتغال داشت؛ به همین علت به او سید احمد شمع ریز نیز می گویند. ابتدا در مشهد دانش و هنر کسب کرد و چون خطش شکل گرفت به هرات نزد میرعلی هروی رفت و بعد از مدتی سرآمد شاگردان میر شد؛ چنان که گویند، در آن زمان تشخیص خط او از خط میر مشکل بود. پس از آن که میرعلی را از هرات به بخارا فرستادند، سید احمد نیز عازم آن جا شد و مدتی در خدمت میرعلی در کتابخانۀ عبدالعزیزخان ازبک به کتابت پرداخت. پس از بازگشت به مشهد، به عراق و سپس به آذربایجان به دربار شاه طهماسب اول صفوی (حک: ۹۳۰ـ۹۸۴ق) رفت. آن زمان کتابت های دربار به خط نستعلیقِ جلی میرزا سید احمد بود. بعد از آن از دربار مرخص شد و به مشهد بازگشت و ۱۰ سال به تعلیم شاگردان پرداخت و پس از چندی میرمراد، والی مازندران، او را به آن جا دعوت کرد. در مدت اقامتش در آن جا کتابت هایش را با نام میرمرادخان رقم می کرد. ازجمله آثار آن دورۀ اوست: نسخۀ لوایح جامی، محفوظ در کتابخانۀ شچدرین لنینگراد. پس از مرگ میرمراد، سید دوباره به زادگاهش برگشت و در آن جا ماند تا این که شاه اسماعیل دوم او را به قزوین فراخواند. پس از مرگ شاه، سید از قزوین به مازندران رفت و همان جا درگذشت. برخی از شاگردان او عبارت اند از قاضی احمد میرخشی قمی، صاحب گلستان هنر، محمدحسین تبریزی، و محمد رحیم مشهدی. سیداحمد، شاعر نیز بود و برخی از اشعارش را به خط خود می نوشت. متأخران به او لقب «غزال العین» و «آهو چشم» داده اند. او را در شیوۀ کتابت و مهارت و قدرتِ قلم هم طراز با میرعلی هروی دانسته اند. ازجمله آثار اوست: یک نسخه دیوان غزلیات امیرشاهی سبزواری به قلم کتابت خفی (ریز) در کتابخانۀ موزۀ گلستان و نزهة العاشقین در کتابخانۀ لنینگراد و نیز قطعات و مرقعات دیگری که در کتابخانۀ خزینۀ اوقاف و کتابخانۀ دانشگاه استانبول، کتابخانۀ سلطنتی، و کتابخانۀ آستان قدس رضوی، موزۀ کابل و بوستون، کتابخانۀ عمومی لنینگراد و کتابخانۀ ملی وین نگهداری می شود. در همۀ این آثار نام های احمد الحسینی، احمدالحسینی الکاتب، و احمدالحسینی المشهدی دیده می شود. به علاوه، مرقع نفیسی با نام امیر غیب بیک در کتابخانۀ توپ قاپوسرای استانبول موجود است که همه را در طول سه سال جمع آوری کرده و علاوه بر قطعات ممتاز خود، قطعات شاخص دیگر خوشنویسان طراز اول آن دوره را با ذکر مقدمه و مؤخره آورده است.
خوشنویس و ادیب ایرانی. از سادات حسینی مشهد، که پدرش به شغل شمع ریزی آستان قدس رضوی اشتغال داشت؛ به همین علت به او سید احمد شمع ریز نیز می گویند. ابتدا در مشهد دانش و هنر کسب کرد و چون خطش شکل گرفت به هرات نزد میرعلی هروی رفت و بعد از مدتی سرآمد شاگردان میر شد؛ چنان که گویند، در آن زمان تشخیص خط او از خط میر مشکل بود. پس از آن که میرعلی را از هرات به بخارا فرستادند، سید احمد نیز عازم آن جا شد و مدتی در خدمت میرعلی در کتابخانۀ عبدالعزیزخان ازبک به کتابت پرداخت. پس از بازگشت به مشهد، به عراق و سپس به آذربایجان به دربار شاه طهماسب اول صفوی (حک: ۹۳۰ـ۹۸۴ق) رفت. آن زمان کتابت های دربار به خط نستعلیقِ جلی میرزا سید احمد بود. بعد از آن از دربار مرخص شد و به مشهد بازگشت و ۱۰ سال به تعلیم شاگردان پرداخت و پس از چندی میرمراد، والی مازندران، او را به آن جا دعوت کرد. در مدت اقامتش در آن جا کتابت هایش را با نام میرمرادخان رقم می کرد. ازجمله آثار آن دورۀ اوست: نسخۀ لوایح جامی، محفوظ در کتابخانۀ شچدرین لنینگراد. پس از مرگ میرمراد، سید دوباره به زادگاهش برگشت و در آن جا ماند تا این که شاه اسماعیل دوم او را به قزوین فراخواند. پس از مرگ شاه، سید از قزوین به مازندران رفت و همان جا درگذشت. برخی از شاگردان او عبارت اند از قاضی احمد میرخشی قمی، صاحب گلستان هنر، محمدحسین تبریزی، و محمد رحیم مشهدی. سیداحمد، شاعر نیز بود و برخی از اشعارش را به خط خود می نوشت. متأخران به او لقب «غزال العین» و «آهو چشم» داده اند. او را در شیوۀ کتابت و مهارت و قدرتِ قلم هم طراز با میرعلی هروی دانسته اند. ازجمله آثار اوست: یک نسخه دیوان غزلیات امیرشاهی سبزواری به قلم کتابت خفی (ریز) در کتابخانۀ موزۀ گلستان و نزهة العاشقین در کتابخانۀ لنینگراد و نیز قطعات و مرقعات دیگری که در کتابخانۀ خزینۀ اوقاف و کتابخانۀ دانشگاه استانبول، کتابخانۀ سلطنتی، و کتابخانۀ آستان قدس رضوی، موزۀ کابل و بوستون، کتابخانۀ عمومی لنینگراد و کتابخانۀ ملی وین نگهداری می شود. در همۀ این آثار نام های احمد الحسینی، احمدالحسینی الکاتب، و احمدالحسینی المشهدی دیده می شود. به علاوه، مرقع نفیسی با نام امیر غیب بیک در کتابخانۀ توپ قاپوسرای استانبول موجود است که همه را در طول سه سال جمع آوری کرده و علاوه بر قطعات ممتاز خود، قطعات شاخص دیگر خوشنویسان طراز اول آن دوره را با ذکر مقدمه و مؤخره آورده است.
wikijoo: مشهدی،_احمد_(بغداد_ـ_مازندران_۹۸۶ق)