مشرق تابستان

[ویکی فقه] مشرق تابستان (قرآن). این نظام که مبداء پیدایش فصول چهارگانه سال با برکات فراوانی است در حقیقت تأکید و تکمیلی است برای وجود میزان در آفرینش آسمانها، و در مجموع هم بیانگر نظام دقیق آفرینش و حرکت زمین و ماه و خورشید می باشد، و هم اشاره ای است به نعمتها و برکاتی که از این رهگذر عائد انسان می شود.
قرآن کریم در مورد تفاوت مشرق تابستان با مشرق زمستان چنین می فرماید: «رب المشرقین ورب المغربین» او پروردگار دو مشرق و دو مغرب است. ( اصبغ بن نباته می گوید: امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه ای فرمود: ... معنای خدا «رب المشرقین و رب المغربین» _ پروردگار دو مشرق و دو مغرب- این است که مشرق زمستان در محدوده خود و مشرق تابستان در محدوده دیگر است. )
مراد از دو مشرق
منظور از دو مشرق، مشرق تابستان و مشرق زمستان است، که به خاطر دو جا بودن آن دو چهار فصل پدید می آید، و ارزاق روزی خواران انتظام می پذیرد. بعضی هم گفته اند: مراد از دو مشرق، مشرق خورشید و مشرق ماه است، و مراد از دو مغرب هم دو مغرب آن دو است. درست است که خورشید در هر روزی از ایام سال از نقطه ای طلوع و در نقطه ای غروب می کند، و به این ترتیب به تعداد روزهای سال مشرق و مغرب دارد، ولی با توجه به حداکثر میل شمالی آفتاب، و میل جنوبی آن در حقیقت دو مشرق و دو مغرب دارد، و بقیه در میان این دو می باشد.
پیدایش فصول و برکات آنها
این نظام که مبداء پیدایش فصول چهارگانه سال با برکات فراوانی است در حقیقت تأکید و تکمیلی است برای آنچه در آیات قبل آمده، آنجا که سخن از حساب سیر خورشید و ماه در میان است، و همچنین سخن از وجود میزان در آفرینش آسمانها، و در مجموع هم بیانگر نظام دقیق آفرینش و حرکت زمین و ماه و خورشید می باشد، و هم اشاره ای است به نعمتها و برکاتی که از این رهگذر عائد انسان می شود. از آنچه گفتیم این نکته به خوبی روشن شد که چرا در بعض آیات قرآن آمده است: فلا اقسم برب المشارق و المغارب (سوگند به پروردگار مشرقها و مغربها). زیرا در آنجا اشاره به تمام مشرقها و مغربهای خورشید در عرض سال است، در حالی که در آیه مورد بحث تنها به نهایت قوس صعودی و نزولی آن اشاره می کند.
قسم به رب مشرق و مغرب
...