مسعربن مهلهل الخزرجی الینبوعی مشهور به [ ابودلف ] شاعر عرب دو رساله در خصوص مسافرت های خود نوشته که نخستین آن درباره جهانگردی های وی در میان قبایل ترک آسیای مرکزی است و یاقوت و زکریای قزوینی آنرا در کتب جغرافیای خود داخل کرده اند . رساله دوم در خصوص مسافرتهای مولف است در ایران شمالی و غربی وارمنستان یاقوت قطعاتی از آنرا نقل کرده است .