مسجد جامع سقز یا مسجد جمعه سقز[ ۱] بنای مهم قدیمی و مذهبی واقع در کردستان شهر سقز است که قدمت آن به سالهای ۱۲۴۰ تا ۱۲۵۰ هجری قمری دوره محمدشاه قاجار بر می گردد که به دستور مجیدخان اردلان از امرای سلطانی اردلان در محل کنونی بنا گردید. [ الف] این مسجد در نبش جنوبی سه راهی مسجد جامع و در خیابان آزادی یکی از قدیمی ترین خیابان های این شهر و نزدیک به میدان مرکزی و مسجد دومناره واقع شده است. موقعیت قرارگیری این مسجد به گونه ای است که از بسیاری از نقاط شهر قابل رویت می باشد. [ ۲] [ ۳] [ ۴]
پس از ساسانیان و در سه قرن نخستین حکومت اسلامی در ایران، مساجد به شیوهای بسیار ساده و به پیروی از معماری ساسانی ساخته می شد. [ ۵] بر این اساس قدمت و موجودیت مسجد جامع برای برگزاری نمازهای جمعه و اجتماع مردم نمازگزار در شهرستان سقز به همان اوایل دوران ورود اسلام به ایران و کردستان بر می گردد. مساجد در این دوران با معماری ساده و با مصالح خشت و چوب ساخته می شدند و هر بار بسته به شرایط موجود، تخریب و نوسازی می شدند. [ ب] ساخت مسجد جامع در محل کنونی به دوران قاجار و فتحعلی شاه بر می گردد که به دستور مجیدخان اردلان از امرای سلطانی اردلان حاکم منطقه، ساخته شد. آخرین بار بخش اصلی این مسجد در سال ۱۳۶۴ شمسی در همان محل از نو بنا گردید و ساختمان پشتی که مناره های مسجد در آن واقع شده و به نمازگزاران زن اختصاص داده شده است، دست نخورده باقی مانده و نیازی به بازسازی آن نبود. [ ۶] [ ۷]
شبستان ستون دار بنیادی ترین الگوی مساجد کردستان است، تقریباً در همه نمونه ها و گونه ها همچنان حضور دارد و با نظمی قابل فهم بسط می یابد. راهرو و ایوان، به خصوص ایوان های رو به قبله، با افزودن به شبستان آن را گسترش می دهند. [ ۸] این مساجد گونه اصلی اول مساجد منطقه کردستان هستند. همانگونه که اشاره شد مسجد جامع سقز دارای دو بخش اصلی می باشد. بخش قدیمی تر که شامل دو مناره اصلی مسجد می باشد در سمت شمال شرق حیاط و منفک از ساختمان اصلی واقع شده است. این قسمت از مسجد آخرین بار در دوران پهلوی بازسازی گردید. وضوخانه در بخش شمالی و صحن و شبستان اصلی مسجد با گنبد و ایوان بزرگ آن در بخش جنوب غرب ساختمان واقع شده است. این بخش دارای سه طبقه بوده که طبقه سوم بصورت جایگاه بزرگی ساخته شده است که نمازگزاران قادر به دیدن منبر امام جمعه در قسمت پایین می باشند. شبستان مسجد دارای ستون های متعدد بوده و با این ستون های استحکام یافته است. نمای خارجی این مسجد با نمای آجری تزیین شده است و در قسمت سر در اصل مسجد، در زیر قوس اصلی آن نیز ستون هایی قرار گرفته است. [ ۹] گنبد بزرگ و ساختمان این مسجد به دست معماران بومی و هنرمندان معمار سقز ساخته شده است که در نوع خود در منطقه کردستان بی نظیر می باشد. مسجد جامع سقز از جمله بناهای مهم تاریخی و مذهبی است که در نزد مردم بسیار گرامی و مقدس می باشد و هر هفته جهت برگزاری نماز جمعه در این مسجد دور هم گرد می آیند. [ ۱۰] [ ۱۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپس از ساسانیان و در سه قرن نخستین حکومت اسلامی در ایران، مساجد به شیوهای بسیار ساده و به پیروی از معماری ساسانی ساخته می شد. [ ۵] بر این اساس قدمت و موجودیت مسجد جامع برای برگزاری نمازهای جمعه و اجتماع مردم نمازگزار در شهرستان سقز به همان اوایل دوران ورود اسلام به ایران و کردستان بر می گردد. مساجد در این دوران با معماری ساده و با مصالح خشت و چوب ساخته می شدند و هر بار بسته به شرایط موجود، تخریب و نوسازی می شدند. [ ب] ساخت مسجد جامع در محل کنونی به دوران قاجار و فتحعلی شاه بر می گردد که به دستور مجیدخان اردلان از امرای سلطانی اردلان حاکم منطقه، ساخته شد. آخرین بار بخش اصلی این مسجد در سال ۱۳۶۴ شمسی در همان محل از نو بنا گردید و ساختمان پشتی که مناره های مسجد در آن واقع شده و به نمازگزاران زن اختصاص داده شده است، دست نخورده باقی مانده و نیازی به بازسازی آن نبود. [ ۶] [ ۷]
شبستان ستون دار بنیادی ترین الگوی مساجد کردستان است، تقریباً در همه نمونه ها و گونه ها همچنان حضور دارد و با نظمی قابل فهم بسط می یابد. راهرو و ایوان، به خصوص ایوان های رو به قبله، با افزودن به شبستان آن را گسترش می دهند. [ ۸] این مساجد گونه اصلی اول مساجد منطقه کردستان هستند. همانگونه که اشاره شد مسجد جامع سقز دارای دو بخش اصلی می باشد. بخش قدیمی تر که شامل دو مناره اصلی مسجد می باشد در سمت شمال شرق حیاط و منفک از ساختمان اصلی واقع شده است. این قسمت از مسجد آخرین بار در دوران پهلوی بازسازی گردید. وضوخانه در بخش شمالی و صحن و شبستان اصلی مسجد با گنبد و ایوان بزرگ آن در بخش جنوب غرب ساختمان واقع شده است. این بخش دارای سه طبقه بوده که طبقه سوم بصورت جایگاه بزرگی ساخته شده است که نمازگزاران قادر به دیدن منبر امام جمعه در قسمت پایین می باشند. شبستان مسجد دارای ستون های متعدد بوده و با این ستون های استحکام یافته است. نمای خارجی این مسجد با نمای آجری تزیین شده است و در قسمت سر در اصل مسجد، در زیر قوس اصلی آن نیز ستون هایی قرار گرفته است. [ ۹] گنبد بزرگ و ساختمان این مسجد به دست معماران بومی و هنرمندان معمار سقز ساخته شده است که در نوع خود در منطقه کردستان بی نظیر می باشد. مسجد جامع سقز از جمله بناهای مهم تاریخی و مذهبی است که در نزد مردم بسیار گرامی و مقدس می باشد و هر هفته جهت برگزاری نماز جمعه در این مسجد دور هم گرد می آیند. [ ۱۰] [ ۱۱]
wiki: مسجدجامع سقز