مسجد کبود گنبد

مسجدِ کبودْ گنبد
واقع در کَلاتِ نادری. برخی بنیان این مسجد را از دورۀ سلجوقیان می دانند، و معتقدند که نادرشاه افشار قسمت هایی را بر آن افزوده است. بعضی دیگر نادر را بانی اصلی مسجد می دانند. براساس کتیبۀ سردر آن، پلنگ توشخان، حاکم کلات از محل بخشش طهماسب قلی خان جلایر، سردار معروف نادر، این بنا را مرمت کرده است. این مسجد، چهارایوانیِ گنبددار است؛ اما گنبدخانه مطابق معمول در پشت ایوان نیست، و در گوشۀ شمال شرقی مسجد قرار گرفته است. احتمالاً گنبدخانه و صحن بنا، در یک زمان ساخته نشده اند. صحن مستطیل شکلِ مسجد، با ایوان هایی رفیع و وسیع، در میانۀ چهار ضلع خود محصور شده است. ایوان ها با کاشی های هفت رنگِ مربوط به دورۀ قاجار، تزیین شده اند. گنبد مرتفع و دوپوش، حجمی شاخص در مجموعۀ بناست. از پوشش کاشی کاری اولیۀ گنبد، فقط کاشی های گِریو بلند آن باقی مانده است.