مسجد نو

از بناهای دورۀ اتابکان فارس در شیراز، که به فرمان اتابک مظفرالدین ابوشجاع سعد بن زنگی، بین سال های ۵۹۸ تا ۶۱۵ق، ساخته شد. بنای مسجد بارها دراثر زلزله تخریب، و مجدداً بازسازی شد؛ ازجمله مرمت مسجد به دستور خواجه سعدالدین، مشهور به شاه نوازخان در ۹۹۵ق، و سپس شاه سلطان حسین صفوی. پس از زلزلۀ شیراز در سال های ۱۱۸۳ق و ۱۲۶۹ق، به ترتیب، صادق خان، برادر کریم خان زند، و میرزا علی اکبرخان قوام الملک، ساختمان مسجد را بازسازی کردند. بنای فعلی مسجد، حاصل بازسازی آن در ۱۳۱۰ش است. مسجد صحن مستطیل شکل بسیار وسیعی دارد، و در محور طولی آن، مسیر آبی قرار گرفته است که سه حوض را به یکدیگر مرتبط می کند. چهار ایوان مرتفع در میانۀ اضلاع صحن واقع است، که هریک دو گوشوار در طرفین خود دارند. رواق هایی با ستون های آجری در طرفین هر ایوان، حیاط را فراگرفته است. شبستانی با ستون های سنگی پشت ایوان قبلی مسجد، و شبستان دیگری با ستون های قطور آجری در کنار این شبستان، دیگر فضاهای اصلی بنا را تشکیل می دهند.